فلوسیتومتری
فلوسیتومتری
فلوسیتومتری (Flow Cytometery) یکی از روشهای سلول شناختی یا یاخته سنجی به معنای سنجش و بررسی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی سلولها و اجزای مختلف سلولی در یک نمونه است.
به طور کلی نمونههای سلولی اعم از (خون محیطی، مغز استخوان، مایع بال، مایع CSF، مایع پلور و…) در فلوسایتومتری مورد بررسی قرار میگیرند.
دستگاه فلوسیتومتری (Flow cytometry) اجزای متعدد سلولی را تعیین کرده و بصورت همزمان آنها را مورد شمارش قرار میدهد. خصلتهایی که توسط دستگاه فلوسیتومتری قابل اندازه گیری هستند، عبارتند از: اندازه سلول پیچیدگی سیتوپلاسمی محتوای DNA و RNA سلول و طیف گستردهای از پروتئینهای داخل سلولی و یا متصل به غشا میباشد.
نحوه انجام آزمایش در فلوسیتومتری
در روش فلوسیتومتری سلولهای رنگ آمیزی شده چه به وسیله آنتی بادیهای مونوکلونال متصل به فلورسنت و چه فلوروکرومهای متصل شونده به اجزای سلولی در یک جریان سیال قرار گرفته و به صورت تک تک از مقابل پرتو نوری (لیزر) عبور میکنند و متعاقب آن نور پراکنده شده و نور فلورسنس جانبی توشط آشکارسازها جمع آوری میشوند.
این آشکارسازها سیگنالهای نوری را به سیگنالهای الکتریکی متناسب با نور جمعآوری شده تبدیل میکند. پراکنش نور در زاویههای مختلف میتواند سلولها را بر اساس تفاوت در اندازه و پیچیدگی درونی از هم متمایز کند. در حالی که ساطع شدن نور از آنتی بادیهای نشان دار شده با فلورسنت میتواند سلولها را بر اساس تفاوت در آنتی ژنهای سطحی و سیتوپلاسمی از هم تفکیک نماید. بدین ترتیب سلولها بر اساس خصوصیاتی نظیر حجم گرانولاسیون و میزان رنگ پذیری از هم قابل افتراق داده میشوند.
در محیطهای پزشکی، فلوسیتومتری برای موارد زیر استفاده میشود:
- شمارش سلول
- مرتب سازی سلولی
- تعیین ویژگیها و عملکرد سلول.
- تشخیص و درمان سرطانهای خون (لوسمی و لنفوم) و مغز استخوان.
- پیدا کردن نشانگرهای زیستی (مادهای قابل اندازه گیری که حضور آن ممکن است رفتار سرطان یا پاسخ به درمان را پیش بینی کند).
- ایمونوفنوتایپینگ (روشی برای طبقه بندی انواع سلول).
برای انجام آزمایش، کارشناس آزمایشگاه به نمونهای از خون محیطی، مغز استخوان، مایع بال، مایع CSF، مایع پلور و… نیاز دارد. پزشک نمونههای مد نظر را (مغز استخوان، مایع CSF، مایع بال و مایع پلور) را میگیرد و برای انجام آزمایش به آزمایشگاه ارسال میکند.
تجهیزات بروز و پیشرفته:
بخش فلوسیتومتری آزمایشگاه پاتوبیولوژی اوستا دارای دستگاه پیشرفته 8 رنگ فلوسایتومتری جهت تشخیص دقیقتر نمونهها است که جهت شناسایی ایمونوفنوتایپینگ لوسمیها، بیماریهای نقص ایمنی و تشخیص اختلالات سلولی کاربرد دارد.
کنترل کیفی:
آزمایشگاه اوستا از پروتکلهای کالیبراسیون دورهای بخش فلوسیتومتری برخوردار میباشد و از کنترل کیفیت داخلی و خارجی جهت ارائه نتایج دقیق و اطمینان از صحت آنها استفاده میکند.
پرسنل متخصص:
بخش فلوسیتومتری آزمایشگاه اوستا از چندین کارشناس مجرب و آموزش دیده در این زمینه برخوردار است و نتایج آزمایشات، توسط مسئول فنی آزمایشگاه (آقای دکتر وهاب رکابی) گزارش و تایید میگردد.
آزمایشاتی که در بخش فلوسیتومتری انجام میگردد:
امکان انجام تستهای ذیل در این بخش وجود دارد:
ایمونوفنوتایپینگ: جهت تشخیص لوسمیهای حاد و مزمن، لنفومها و بیماریهای پلاسماسل
MRD: جهت بررسی مقدار باقی مانده از بیماری و اثربخشی درمان
ارزیابی CDمارکرها: بررسی مارکرهای تخصصی جهت شناسایی و طبقهبندی سلولها، زیرا در سقطهای مکرر، ناباروری و کنترل عفونت HIV نقش دارد.
بیماری نقص ایمنی: شناسایی نقصهای ایمنی اولیه و ثانویه
شناسایی PNH: بررسی نقص در پروتئینهای سطح سلولهای خونی