آزمایش Uric Acid
آزمایش Uric Acid
آزمایش Uric Acid، میزان اسید اوریک موجود در نمونه خون یا ادرار شما را اندازه گیری میکند. اسید اوریک یک ماده زائد طبیعی است که بدن شما با تجزیه مواد شیمیایی به نام پورین تولید میکند. پورینها هنگام مرگ از سلولهای شما خارج می شوند.
پورینها مواد شیمیایی هستند که از اسیدهای نوکلئیک (DNA، RNA) به دست میآیند. آنها از هضم غذاها یا از تجزیه طبیعی و گردش سلولهای بدن وارد گردش خون میشوند. بیشتر اسید اوریک Uric Acid توسط کلیهها خارج میشود و در ادرار دفع میشود و مقدار باقی مانده از طریق مدفوع دفع میشود.
اگر اسید اوریک بیش از حد تولید شود یا به اندازه کافی دفع نشود، میتواند انباشته شود. وجود اسید اوریک Uric Acid اضافی میتواند باعث بیماری به نام نقرس شود – التهابی که در مفاصل زمانی رخ میدهد که کریستالهای حاصل از اسید اوریک در مایع مفصلی تشکیل شود. اسید اوریک اضافی همچنین میتواند منجر به بیماری کلیوی شود که در نتیجه رسوب در کلیهها یا تشکیل سنگ کلیه در نتیجه افزایش دفع ادرار است.
شایعترین دلایل تجمع اسید اوریک تمایل ارثی به تولید بیش از حد اسید اوریک یا عملکرد ضعیف کلیه است که باعث کاهش توانایی دفع اسید اوریک میشود. پزشکان نیازی به آزمایش سطوح پایین اسید اوریک ندارند.
سطح اسید اوریک Uric Acid نیز در پره اکلامپسی افزایش مییابد و ممکن است به عنوان بخشی از ارزیابی این وضعیت اندازه گیری شود.
نقرس چیست؟
نقرس یکی از رایجترین اشکال آرتریت است. حمله نقرس معمولاً در شب اتفاق میافتد و در عرض 12 ساعت یا بیشتر ممکن است درد و تورم شدید در مفصل ایجاد شود. نقرس معمولاً تنها یک یا دو مفصل را به طور همزمان درگیر میکند و معمولاً در پاها و مچ پا ایجاد میشود. اغلب در انگشت شست پا رخ میدهد و افراد میتوانند آن را در شب هنگامی که بسترشان روی انگشت پا مالیده میشود و باعث درد شدید میشود، متوجه آن شوند. نقرس زمانی اتفاق میافتد که کریستالهای حاصل از اسید اوریک در مفاصل جمع میشوند. این کریستالها باعث التهاب میشوند.
نقرس بدون درمان، معمولاٌ در حمله اولیه، در عرض یک هفته از بین میرود. ولی ممکن است ماهها یا سالها تا حمله بعدی باقی بماند. با گذشت زمان، مفاصل بیشتری تحت تأثیر کریستالهای اورات به نام توفی قرار میگیرند و به طور مزمن متورم میشوند. در نهایت این بیماری ممکن است باعث ناتوانی و یا در نهایت فلج شدن بیمار شود. به همین دلیل است که اگر فکر میکنید ممکن است نقرس داشته باشید، فوراً تحت درمان قرار بگیرید. پزشک شما آزمایش اسید اوریک را درخواست میکند و ممکن است مجبور شود مایعات را از طریق سوزن از مفصل خارج کند تا به دنبال کریستالهای میکروسکوپی باشد.
مشکلات پزشکی ناشی از اسید اوریک بالا
وجود مقداری اسید اوریک Uric Acid در خون شما کاملاً طبیعی است، اما سطوح بالاتر آن میتواند باعث مشکلات پزشکی شود. این هیپراوریسمی نامیده میشود و میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از این موارد عبارتند از: بیماری کلیه، برخی سرطانهای خون، خطاهای ژنتیکی متابولیسم، کم کاری تیروئید، پسوریازیس، رابدومیولیز، کم خونی همولیتیک، برخی داروها و رژیم غذایی غنی از پورین.
آزمایش اسید اوریک برای چه عواملی انجام میشود؟
آزمایش اسید اوریک Uric Acid برای تشخیص اینکه آیا بدن ممکن است سلولها را خیلی سریع تجزیه کند یا اسید اوریک را به اندازه کافی سریع از بین نبرد استفاده میشود. این آزمایش همچنین برای نظارت بر سطوح اسید اوریک زمانی که بیمار شیمیدرمانی یا پرتودرمانی داشته است، استفاده میشود.
اندازه گیری اسید اوریک در ادرار برای کمک به تشخیص علت تشکیل مکرر سنگ کلیه استفاده میشود.
چه زمانی آزمایش اسید اوریک تجویز میشود؟
آزمایش Uric Acid زمانی درخواست میشود که پزشک به سطوح بالای اسید اوریک در خون مشکوک شود. اکثر بیمارانی که سطح اسید اوریک آنها افزایش یافته است، هیچ علامتی ندارند. برخی از بیماران با سطوح بالای اسید اوریک به بیماری به نام نقرس مبتلا هستند که باعث درد مفاصل و آرتریت میشود، اغلب در انگشتان پا اما در سایر مفاصل نیز ایجاد میشود. همچنین در صورتی که به نظر برسد بیمار دچار نارسایی کلیه است، این آزمایش ممکن است تجویز شود.
این آزمایش همچنین به عنوان یک آزمایش نظارتی برای زمانی که بیمار تحت شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار گرفته است، استفاده میشود تا بفهمد که آیا سطح اسید اوریک به طور خطرناکی بالا میرود یا خیر. بیمارانی که سطح اسید اوریک بالایی دارند، گاهی اوقات داروهایی برای کمک به کاهش سطح اسید اوریک مصرف میکنند.
اقدامات پز شکی در صورت بالا بودن سطح اسید اوریک
اگر سطح اسید اوریک شما افزایش یافته است، پزشک ممکن است به آزمایشهای دیگری نیاز داشته باشد تا آنچه را که در حال وقوع است ارزیابی کند و ببیند چه چیزی ممکن است باعث افزایش اسید اوریک شما شود. برای مثال، بسته به علائم و سایر مشکلات پزشکی شما، ممکن است به برخی از موارد زیر نیاز داشته باشید:
- آزمایش ادرار برای اسید اوریک
- شمارش کامل خون (CBC)
- پانل متابولیک کامل
- پروفایل لیپیدی
- اشعه ایکس مفاصل (برای ارزیابی تورم مفاصل)
- آسپیراسیون مفصل (برای جستجوی کریستالهای اسید اوریک در مفصل)
- سونوگرافی کلیه (اگر مشکوک به سنگ کلیه ناشی از اسید اوریک باشد)
نتایج این آزمایشات، در ترکیب با بقیه تصویر بالینی شما، به تعیین اینکه چه درمانی ممکن است نیاز داشته باشید، کمک میکند.
نتیجه آزمایش Uric Acid به چه معناست؟
سطح اسید اوریک Uric Acid بالاتر از حد طبیعی به این معنی است که بدن به خوبی با تجزیه پورینها مقابله نمیکند. پزشک باید دریابد که آیا علت تولید بیش از حد اسید اوریک، افزایش مصرف غذاهای غنی از پورین است یا اینکه بدن قادر به حذف اسید اوریک به دلیل کار نکردن کلیهها، نیست.
افزایش غلظت اسید اوریک میتواند باعث ایجاد کریستال در مفاصل شود که منجر به التهاب مفصل و درد مشخصه نقرس میشود. اسید اوریک همچنین میتواند سنگ کلیه را تشکیل دهد که میتواند به کلیهها آسیب برساند.
تاثیرات داوریی بر اسید اوریک
بسیاری از داروها میتوانند سطح اسید اوریک را افزایش یا کاهش دهند. به طور خاص، دیورتیک تیازیدی میتواند باعث افزایش سطح اسید اوریک شود.
آسپرین (و سایر سالیسیلاتها) اثرات متفاوتی بر اسید اوریک دارند. در سطوح پایین آسپرین (همانطور که ممکن است در افرادی که فقط گاهی آسپرین مصرف میکنند رخ دهد)، میتواند اسید اوریک خون را افزایش دهد. از طرف دیگر، در دوزهای بالا (همانطور که ممکن است برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده شود)، آسپرین در واقع غلظت اسید اوریک را کاهش میدهد.
برای افرادی که سنگ کلیه یا نقرس با اسید اوریک دارند، باید از غذاهایی که محتوای پورین بالایی دارند، از جمله گوشت اعضای بدن (مانند جگر و کلیه)، ساردین و آنچوی اجتناب کنند. همچنین باید از مصرف الکل خودداری کرد، زیرا باعث کند شدن دفع اسید اوریک از بدن میشود. روزه گرفتن، رژیم غذایی و ورزش شدید همگی سطح اسید اوریک را بالا میبرند.
در صورت بالا بودن سطح اسید اوریک چه کارهایی باید انجام شود؟
بسته به شرایطی که باعث سطوح بالای اسید اوریک شما میشود، ممکن است نیازی به مصرف دارو نداشته باشید. اگر حمله ناگهانی ناشی از اسید اوریک بالا، مانند حمله نقرس، داشته باشید، پزشک ممکن است شما را با داروی کلشیسین و یک داروی ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند آسپرین یا ایبوپروفن درمان کند. این درمان معمولاٌ کوتاه مدت است.
با این حال، ممکن است مجبور شوید برای چند سال تحت درمان باشید، تا زمانی که سطح اسید اوریک شما کنترل شود. ممکن است به شما داروهایی مانند پروبنسید تجویز شود که به پاکسازی سیستم شما از نمکهای اسید اوریک کمک میکند یا ممکن است داروهایی مانند آلوپورینول به شما تجویز شود که در تولید اسید اوریک اختلال ایجاد میکنند.
نقرس در زنان رایج است؟
نقرس بیشتر مردان را درگیر میکند و در زنان بسیار نادر است تا پس از یائسگی، زمانی در زندگی که قاعدگی ماهانه زنان متوقف میشود و به خصوص اگر از داروهای ادرارآور استفاده میکنند. این بیماری در زنان جوان بسیار نادر است و نیاز به بررسی ویژه دارد.
نتیجه گیری
اگر نتایج شما سطح بالایی از اسید اوریک در خون یا ادرار شما را نشان میدهد، همیشه به این معنی نیست که شما شرایطی دارید که نیاز به درمان دارد. بسیاری از مردم سطوح بالایی از اسید اوریک دارند بدون اینکه مشکل سلامتی داشته باشند.
اگر در مورد نتایج آزمایش خود سؤالی دارید، با پزشک خود صحبت کنید. داروها و/یا تغییرات در رژیم غذایی ممکن است به شما کمک کند سطح اسید اوریک خود را در تحت کنترل قرار دهید.
مطالب مشابه:
آزمایش کراتینین Creatinine
آزمایش BUN
بیماریهای گوارشی
آزمایش CBC (شمارش کامل خون)
منبع: medlineplus.gov