آمنیوسنتز
آمنیوسنتز
آمنیوسنتز یک روش آزمایش پیش از تولد است که معمولاً در سه ماهه دوم یا سوم بارداری انجام می‌شود. این آزمایش میتواند شرایط کروموزومی خاصی (مانند سندرم داون) یا شرایط ژنتیکی (مانند فیبروز کیستیک) را تشخیص دهد. در طول آزمایش، پزشک از یک سوزن نازک برای برداشتن مقدار کمی مایع آمنیوتیک از کیسه اطراف جنین استفاده می‌کند. این نمونه مایع سپس به آزمایشگاه ارسال می‌شود. این تست‌ها می‌توانند شامل تست کاریوتایپ، تست FISH و غیره باشند.
مایع آمنیوتیک:
مایع آمنیوتیک دارای سلول‌های جنینی زنده و چیزهای دیگری مانند آلفا فتوپروتئین (AFP) است. در دوران بارداری، جنین در داخل کیسه آمنیوتیک رشد می‌کند. مایع آمنیوتیک جنین را در داخل کیسه آمنیوتیک احاطه کرده و از آن محافظت می‌کند. همچنین این مایع حاوی برخی از سلول‌های جنین است. این سلول‌ها حاوی اطلاعات ژنتیکی هستند که به تشخیص بیماری‌های ژنتیکی کمک می‌کند.
چه کسانی باید آمنیوسنتز انجام دهند؟
پزشک ممکن است این آزمایش را در دوران بارداری توصیه کند زیرا:
آزمایش سونوگرافی یک ناهنجاری جنین را تشخیص می‌دهد.
آزمایش غربالگری پیش از تولد، افزایش خطر ابتلا به اختلال کروموزومی را تشخیص می‌دهد.
برخی از اختلالات ژنتیکی (مانند بیماری سلول داسی شکل یا فیبروز کیستیک) در خانواده وجود دارد یا اینکه آزمایش مادر به عنوان ناقل یک اختلال ژنتیکی مثبت است.
افراد بالای 35 سال، زیرا این افراد احتمال بیشتری برای داشتن نوزادی با اختلال کروموزومی دارند.
آزمایش آمنیوسنتز برای چیست؟
این آزمایش میتواند اختلالات کروموزومی، ژنتیکی یا ناتوانی‌های مادرزادی (که گاهی به آنها نقص مادرزادی گفته می‌شود) مانند:
- سندرم داون
- بیماری تای ساکس
- نقایص لوله عصبی مانند اسپینا بیفیدا یا آنسفالی.
این آزمایش همچنین برای ارزیابی:
- رشد ریه جنین
- بیماری Rh
- گاهی اوقات آمنیوسنتز برای درمان پلی هیدرآمنیوس (زمانی که مایع آمنیوتیک بیش از حد است) استفاده می‌شود. پزشکان از آمنیوسنتز برای حذف مایع اضافی استفاده می‌کنند.
چه زمانی آمنیوسنتز انجام می‌شود؟
اکثر روش‌های آمنیوسنتز بین هفته‌های 15 تا 20 بارداری (در سه ماهه دوم بارداری) انجام می‌شود. انجام این آزمایش در اوایل بارداری خطرات بیشتری مانند سقط جنین دارد.
در برخی موارد، پزشکان آزمایشات آمنیوسنتز را در اواخر بارداری انجام می‌دهند. اگر پزشک این آزمایش را برای بررسی رشد ریه جنین یا درمان پلی هیدرآمنیوس توصیه کند، احتمالاً در سه ماهه سوم بارداری تجویز می‌کند.
آمادگی پیش از آزمایش آمنیوسنتز
پزشک ممکن است دستورالعمل‌های خاصی را برای ساعات یا روزهای منتهی به آمنیوسنتز به شما ارائه دهد. به طور کلی، محدودیتی در رژیم غذایی یا فعالیت وجود ندارد. به پزشک خود بگویید چه داروهایی مصرف می‌کنید تا به شما بگویند که آیا باید قبل از آزمایش مصرف آنها را قطع کنید یا خیر. هر دستورالعمل دیگری که به شما ارائه شده است را دنبال کنید.
خطرات آمنیوسنتز چیست؟
اکثر روش‌های این آزمایش بی‌خطر هستند. اما آمنیوسنتز خطرات کوچک اما جدی هم برای مادر و هم برای جنین دارد.
برخی از عوارض این آزمایش عبارتند از:
- گرفتگی عضلات
- خونریزی یا نشت مایع آمنیوتیک.
- آسیب یا عفونت.
- سقط جنین
- زایمان زودرس
عوارض آمنیوسنتز نادر است. در کمتر از 1 درصد موارد، آمنیوسنتز منجر به سقط جنین یا زایمان زودرس می‌شود. حدود 2 درصد از افراد پس از آمنیوسنتز لکه بینی دارند.
چرا با آمنیوسنتز خطر سقط جنین وجود دارد؟
سقط جنین بعد از آمنیوسنتز بسیار نادر است. علل احتمالی میتواند آسیب به کیسه آمنیوتیک یا غشاهای آمنیوتیک، از دست دادن مایع آمنیوتیک، خونریزی یا عفونت باشد. قبل از انجام آزمایش، خطر سقط جنین را با پزشک خود در میان بگذارید.
چگونگی انجام آزمایش آمنیوسنتز:
متخصص زنان و زایمان آمنیوسنتز را انجام می‌دهد. در طول این روش، پزشک شما:
- ناحیه کوچکی روی شکم را با یک ماده ضد عفونی کننده (برای از بین بردن میکروب‌ها) تمیز می‌کند.
- ژل مخصوصی را روی شکمتان می‌مالد.
- یک دستگاه گرز مانند را روی ژل حرکت می‌دهد تا تصاویر اولتراسوند از جنین را روی مانیتور مجاور ببیند.
- یک سوزن نازک و توخالی را از طریق شکم و رحم (در کیسه آمنیوتیک اما دور از جنین) وارد می‌کند.
- مقدار کمی مایع را از طریق سوزن خارج می‌کند.
- سوزن را از شکم خارج می‌کند و ضربان قلب و حرکت جنین را در سونوگرافی کنترل می‌کند تا مطمئن شود تحت تأثیر این روش قرار نگرفته است.
- پس از انجام این روش، پزشک نمونه مایع آمنیوتیک را به آزمایشگاه می‌فرستد.
- آزمایشگاه سلول‌های جنین را از مایع آمنیوتیک جدا می‌کند و سپس سلول‌ها را تجزیه و تحلیل می‌کند. سلول‌ها قبل از اینکه برای شرایط ژنتیکی یا نقص لوله عصبی آزمایش شوند، برای چندین روز در آزمایشگاه رشد می‌کنند. شما باید در حدود دو هفته منتظر دریافت دقیق آزمایش‌ها باشید.
آمنیوسنتز چقدر طول می‌کشد؟
یک عمل آمنیوسنتز ممکن است از شروع تا پایان حدود 30 دقیقه طول بکشد. اما فرآیند نمونه برداری واقعی (زمانی که سوزن در داخل رحم شما قرار دارد) تنها یک یا دو دقیقه طول می‌کشد.
آمنیوسنتز چقدر دردناک است؟
هنگامی که پزشک شما سوزن را از طریق پوست شما وارد می‌کند، ممکن است احساس سوزش خفیف کنید. همچنین ممکن است در طول این عمل دچار گرفتگی خفیف شبیه قاعدگی شوید.
تفاوت بین آمنیوسنتز و نمونه برداری از پرزهای کوریونی چیست؟
نمونه برداری از پرزهای کوریونی (CVS) آزمایش دیگری برای تشخیص شرایط ژنتیکی در دوران بارداری است. آزمایش CVS نمونه کوچکی از سلول‌ها را از جفت می‌گیرد. CVS در اوایل بارداری، در هفته 10 تا 13 بارداری انجام می‌شود. آمنیوسنتز بعد از 15 هفته انجام می‌شود. علاوه بر این، آمنیوسنتز میتواند نقص لوله عصبی را آزمایش کند، اما CVS نمی‌تواند این شرایط را تشخیص دهد.
نتیجه گیری
پزشکان بر اساس سابقه خانوادگی، سونوگرافی غیرطبیعی یا نتایج آزمایشات ژنتیکی، این آزمایش را برای افرادی که احتمال ابتلا به بیماری‌های ژنتیکی یا نقص‌های مادرزادی خاصی دارند، پیشنهاد می‌کنند. در حالی که آمنیوسنتز میتواند بسیاری از بیماری‌ها را شناسایی کند، اما تمام نقایص مادرزادی را تشخیص نمی‌دهد.
مطالب مشابه:
غربالگری سه ماهه دوم
آزمایش بارداری
غربالگری سه ماهه اول
جفت آکرتا
منبع: my.clevelandclinic
