آزمایش کلسیم
آزمایش کلسیم
آزمایش کلسیم، میزان کلسیم خون شما را بررسی میکند. اگر این ماده بیش از حد یا خیلی کم در خون وجود داشته باشد، ممکن است نشانه طیف وسیعی از شرایط پزشکی مانند بیماری استخوان، بیماری تیروئید، اختلالات پاراتیروئید، بیماری کلیوی و سایر شرایط پزشکی باشد.
کلسیم یکی از مهمترین مواد معدنی در بدن شماست. حدود 1 درصد از کلسیم بدن شما در خون است. بقیه در استخوانها و دندانها ذخیره میشود. وجود مقدار مناسب این ماده در خون برای عملکرد صحیح اعصاب، ماهیچهها و قلب ضروری است. همچنین به رگهای خونی کمک میکند تا خون را در سراسر بدن حرکت دهند و به ترشح هورمونهایی کمک میکند که بر بسیاری از عملکردهای بدن تأثیر میگذارند.
آزمایش کلسیم برای چه عواملی استفاده میشود:
این آزمایش برای بررسی سلامت عمومی فرد استفاده میشود. همچنین برای کمک به تشخیص یا نظارت بر بسیاری از شرایط پزشکی، از جمله شرایطی که بر استخوانها، کلیهها، سیستم گوارشی، تیروئید و غدد پاراتیروئید تأثیر میگذارد، استفاده میشود.
دو نوع آزمایش کلسیم وجود دارد که اشکال مختلف کلسیم خون را بررسی میکند:
آزمایش کلسیم کل، کل کلسیم خون شما را اندازه گیری میکند. شما دو نوع کلسیم خون دارید که معمولاً به مقدار مساوی وجود دارد:
“کلسیم محدود” به پروتئینهای موجود در خون متصل است.
“کلسیم یونیزه” که به پروتئینها متصل نیست. این شکل از کلسیم خون در بسیاری از عملکردهای بدن فعال است.
به طور معمول، بدن شما به شدت، تعادل کلسیم متصل و یونیزه شده را کنترل میکند، بنابراین این آزمایش، نتیجه خوبی از میزان کلسیم یونیزه شده شما میدهد.
آزمایش کلسیم معمولیترین آزمایش است. این اغلب بخشی از یک پانل متابولیک پایه (BMP) و یک پانل متابولیک جامع (CMP) است که هر دو آزمایش غربالگری معمول هستند.
آزمایش کلسیم یونیزه تنها «کلسیم آزاد» موجود در خون شما را که به پروتئینها متصل نیست، اندازه گیری میکند. انجام این تست دشوارتر است، بنابراین معمولاً اگر نتایج آزمایش کلسیم کل طبیعی نباشد، تجویز میشود. همچنین اگر شرایطی دارید که بر توانایی بدن شما برای متعادل کردن مقادیر کلسیم یونیزه شده و محدود شده در خون شما تأثیر میگذارد، یا اگر به شدت بیمار هستید یا تحت عمل جراحی هستید، ممکن است این آزمایش را انجام دهید.
دلایل تجویز آزمایش کلسیم:
پزشک ممکن است یک پانل متابولیک پایه یا جامع، که شامل آزمایش خون کلسیم است، به عنوان بخشی از چکاپ منظم شما تجویز کند. همچنین ممکن است این آزمایش را برای تشخیص یا نظارت بر شرایطی انجام دهید که میتواند بر کلسیم خون شما تأثیر بگذارد یا علائم سطوح غیر طبیعی کلسیم دارید.
علائم سطوح بالای کلسیم
نشانههای گوارشی مانند:
- یبوست
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شکم
- بی اشتهایی
- افزایش تشنگی
- ادرار کردن بیش از حد معمول
- سنگ کلیه
- علائم استخوان، مفاصل و عضلات مانند ضعف و درد
- خستگی
- تغییر در سلامت روان، مانند افسردگی یا سردرگمی
علائم سطوح پایین کلسیم
- پوست خشک، موهای زبر و ناخنهایی که به راحتی میشکنند.
- گرفتگی عضلات، اسپاسم یا سفتی
- سوزن سوزن شدن در لبها، زبان، انگشتان دست و پاها
- ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
- تشنج، اگر سطح کلسیم بسیار پایین باشد.
بسیاری از افراد با سطح کلسیم بالا یا پایین هیچ علامتی ندارند. بنابراین در صورت داشتن شرایط شناخته شدهای که ممکن است بر سطح این ماده تأثیر بگذارد، ممکن است پزشک این آزمایش را تجویز کند، مانند:
- بیماری کلیوی
- بیماری تیروئید یا پاراتیروئید
- سوء تغذیه
- مشکلات جذب کلسیم
- انواع خاصی از سرطان
آمادگی پیش از آزمایش کلسیم
معمولاً برای این آزمایش یا پانل متابولیک پایه یا جامع نیازی به آمادگی خاصی ندارید. ممکن است پزشک از شما بخواهد که مصرف برخی داروها یا مکملها مانند ویتامین D را متوقف کنید تا مطمئن شود نتایج آزمایش شما دقیق است. اگر پزشک آزمایشهای بیشتری را بر روی نمونه خون شما تجویز کند، ممکن است لازم باشد چندین ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشید.
نتایج آزمایش کلسیم
نتایج آزمایش کلسیم کل که بالاتر از حد طبیعی است ممکن است نشانه بسیاری از شرایط باشد، مانند:
پرکاری غدد پاراتیروئید، وضعیتی که در آن غدد پاراتیروئید، هورمون پاراتیروئید بیش از حد تولید میکنند.
انواع خاصی از سرطان، از جمله سرطانی که گسترش مییابد.
اختلالات استخوانی، از جمله بیماری پاژه استخوان
مصرف بیش از حد ویتامین D در مدت زمان طولانی
نتایج آزمایش کلسیم کل که کمتر از حد طبیعی است ممکن است نشانهای از موارد زیر باشد:
سطح پایین پروتئین خون، که ممکن است به دلیل بیماری کبد یا سوء تغذیه ایجاد شود.
غدد پاراتیروئید کم کار (هیپوپاراتیروئیدیسم)، وضعیتی که در آن غدد پاراتیروئید، هورمون پاراتیروئید بسیار کمی تولید میکنند.
کلسیم بسیار کم در رژیم غذایی
ویتامین D یا منیزیم بسیار کم
پانکراتیت
بیماری کلیوی
اگر نتایج آزمایش شما در محدوده طبیعی نباشد، همیشه به این معنی نیست که شما یک بیماری پزشکی دارید که نیاز به درمان دارد. رژیم غذایی و برخی داروها میتوانند بر سطح کلسیم شما تأثیر بگذارند. اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
نتیجه گیری
آزمایش کلسیم به شما نمیگوید که چه مقدار از این ماده در استخوانهای شما وجود دارد. سلامت استخوان را میتوان با یک نوع اشعه ایکس به نام اسکن تراکم استخوان یا اسکن دکسا اندازه گیری کرد. اسکن دکسا محتوای مواد معدنی از جمله کلسیم و سایر جنبههای استخوانهای شما را اندازه گیری میکند.
مطالب مشابه:
آزمایش بیلی روبین کونژوگه (Direct)
آزمایش بیلی روبین تام
رتینوپاتی مرتبط با دیابت
آزمایش SGPT
منبع: my.clevelandclinic
