انگل
انگل
انگل ها در بدن سایر موجودات میزبان زندگی می کنند و برای بقا به آنها وابسته‌اند. انگل‌هایی که می توانند انسان را تحت تاثیر قرار دهند شامل، کنه، شپش و کرم های قلابدار هستند. علائم عفونت انگلی در انسان می تواند بسیار متفاوت باشد.
بدون میزبان، انگل نمی تواند زندگی، رشد و تکثیر شود. به همین دلیل، انگل به ندرت میزبان خود را می کشد، اما می تواند بیماری هایی را گسترش دهد که برخی از آنها ممکن است باعث مرگ شوند.
در این مقاله، انواع مختلف عفونت های انگلی در انسان، علائم و درمان های آنها و نکاتی برای پیشگیری از آنها را به تفصیل شرح می دهیم.
انواع انگل
انگل های از نظر ویژگی هایشان، بسیار متفاوت هستند. بسیاری از آنها مانند انگل مالاریا با چشم انسان قابل مشاهده نیستند، اما برخی از انگل های کرمی می توانند به طول بیش از 35 سانتی متر برسند.
انگل ها بیماری نیستند، اما می توانند بیماری ها را گسترش دهند. انگل های مختلف اثرات متفاوتی دارند.
سه نوع انگل انسانی عبارتند از:
تک یاخته ها:
این نوع انگل ها موجودات تک سلولی هستند که می توانند در انسان تکثیر شوند. این انگل ها می توانند از طریق غذا و آب آلوده، تماس فرد مبتلا با فرد دیگر و نیش حشرات منتقل شوند. این انگل به محض تماس با فرد، وارد جریان خون شده و به ریه ها، روده ها، قلب و لوزالمعده گسترش می یابند. تک یاخته ها شامل پلاسمودیوم مالاریا، که باعث عفونت مالاریا می شود، و کریپتوسپوریدیوم، که قابل بلع است، هستند.
بابزیا: بابزیا جریان خون را آلوده می کند و باعث عفونت نادری می شود که ممکن است علائمی شبیه آنفولانزا ایجاد کند.
ژیاردیا دئودنالیس: این نوع باعث عفونت ژیاردیا می شود که یکی از شایع ترین علل اسهال است.
کریپتوسپوریدیوم پارووم: کریپتوسپوریدیوم پارووم یا “کریپتو” که اغلب از طریق آب آشامیدنی آلوده منتقل می شود، باعث اسهال می شود.
پلاسمودیوم: این دسته از تک یاخته ها باعث مالاریا می شوند که یک بیماری شدید و کشنده است و در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع تر است.
توکسوپلاسما گوندی: نوعی تک یاخته که باعث تب، تورم غدد و درد عضلانی می شود.
کرم ها:
کرم ها موجودات چند سلولی و کرم مانندی هستند که اغلب در دستگاه گوارش انسان ریشه می‌دوانند. این انگل ها معمولاً روده ها، جریان خون یا بافت های زیر پوست را تحت تأثیر قرار می دهند. کرم های روده فقط در مراحل اولیه خود قادر به تکثیر در بدن هستند. سه نوع اصلی کرم روده وجود دارد که افراد را تحت تأثیر قرار می دهند، از جمله:
کرم های پهن: که به عنوان پلاتی هلمینت ها نیز شناخته می شوند، کرم هایی هستند که هیچ بندی ندارند. کرمهای نواری و سستودها زیرگروه هایی از کرم های پهن هستند که در روده رشد می کنند، در حالی که ترماتودها زیرگروهی هستند که می توانند بر کبد و ریه ها تأثیر بگذارند.
کرم های گرد: اشکال بالغ کرم های گرد یا نماتدها معمولاً در دستگاه گوارش، سیستم لنفاوی، خون یا بافت های زیر پوست یافت می شوند. در موارد دیگر، کرمهای گرد لاروی یا نابالغ نیز می توانند بافت های بدن را مبتلا کنند.
کرم های سر خاردار: این کرم های انگلی که به آنها آکانتوسفالان نیز می گویند، دارای قلاب های خاردار در یک انتها هستند که به دیواره های روده می‌چسبند. این انگل ها از طریق خاک یا تماس با مدفوع پخش می شوند. رایج ترین انواع کرم های سر خاردار که افراد را تحت تأثیر قرار می دهند، کرم قلابدار، آسکاریازیس و کرم شلاقی هستند.
انگل های خارجی:
انگل های خارجی کنه ها، کک های شنی، شپش ها یا کنه هایی هستند که به پوست می‌چسبند. این انگل ها می توانند هفته ها یا حتی ماه‌ها در پوست باقی بمانند. آنها نه تنها باعث مشکلات سلامتی می شوند، بلکه انگل های خارجی ناقل ویروس ها و باکتری های جدی تری نیز هستند.
انگل‌ها چه شکلی هستند؟
از آنجایی که انواع مختلفی از انگل ها وجود دارد، هر نوع می تواند در شکل ها و اندازه های منحصر به فرد خود باشد. سه نوع اصلی انگل ها ظاهری متمایز دارند.
تک یاخته ها:
به عنوان موجودات تک سلولی، برای مشاهده تک یاخته ها با چشم انسان به میکروسکوپ نیاز است. چهار نوع وجود دارد که بر اساس نحوه حرکتشان طبقه‌بندی می شوند:
سارکودینا یا آمیب، که حباب مانند هستند و بدن خود را به طور موقت برای حرکت بیرون می‌آورند.
ماستیگوفورا یا تاژکداران، که با استفاده از رشته‌های مو مانندی به نام تاژک حرکت می کنند.
سیلیوفورا، که دارای مژک یا برآمدگی‌های مو مانندی هستند که تاژک‌های کوتاه‌تری دارند.
اسپوروزوآ، که حرکت نمی‌کنند و هاگ تشکیل می دهند تا پخش شوند.
کرمهای روده‌ای
کرم های روده‌ای ممکن است در مراحل اولیه با میکروسکوپی قابل مشاهده باشند، اما وقتی به طور کامل رشد می کنند، به راحتی قابل مشاهده هستند. حتی می توانید این انگل ها را در مدفوع خود ببینید.
کرم های نواری روبان مانند هستند و بندهایی ایجاد می کنند. اما سایر کرم های پهن معمولاً بند ندارند.
کرم های سر خاردار در یک انتها دارای شاخ های مشخصی هستند. کرم های گرد، مانند نماتدها، گرد و مارپیچی به نظر می‌رسند.
اکتوپارازیت ها
اکتوپارازیت ها انواع متنوعی از انگل ها هستند. آنها عبارتند از:
کنه ها، که هشت پا دارند و معمولاً کوچک و تیره رنگ هستند.
شپش سر، که حشراتی شش پا به رنگ قهوه‌ای مایل به زرد یا خاکستری هستند که به اندازه دانه های کنجد می باشند.
مایت ها، که به صورت نقاط سیاه ریز ظاهر می شوند و باعث ایجاد خطوط برجسته روی پوست می شوند.
کک ها، که شبیه حشرات کوچک قهوه‌ای تیره یا قرمز با اسکلت خارجی سخت هستند.
علائم انگل در انسان
انواع زیادی از انگل ها وجود دارند و علائم آنها می توانند بسیار متفاوت باشند. گاهی اوقات، این علائم ممکن است شبیه سایر بیماری ها، مانند ذات الریه یا مسمومیت غذایی باشد.
علائم احتمالی عبارتند از:
- برجستگی ها یا بثورات پوستی
- کاهش وزن، افزایش اشتها یا هر دو
- درد شکم
- اسهال و استفراغ
- مشکلات خواب
- کم‌خونی
- درد و کوفتگی
- آلرژی ها
- ضعف و احساس ناخوشی عمومی
- تب
با این حال، انگل ها می توانند طیف وسیعی از بیماری ها را منتقل کنند، بنابراین پیش‌بینی علائم دشوار است.
تشخیص عفونت های انگلی
آزمایش هایی که پزشک ممکن است برای تشخیص عفونت انگلی تجویز کند، به عواملی مانند علائم فرد، سایر شرایط پزشکی و سابقه سفر، بستگی دارد.
در زیر برخی از آزمایش هایی که معمولاً برای تشخیص عفونت انگلی استفاده می شوند، آورده شده است:
آزمایش مدفوع: اگر فردی اسهال، نفخ یا سایر علائم معده داشته باشد، ممکن است سه یا چند نمونه مدفوع در روزهای مختلف جمع‌آوری و برای انگل یا تخم انگل بررسی شود.
آندوسکوپی: اگر نمونه های مدفوع حاوی انگل نباشند، ممکن است یک لوله نازک به نام آندوسکوپ از طریق دهان به داخل روده ها وارد شود تا هرگونه انگلی مشاهده شود.
کولونوسکوپی: به عنوان جایگزینی برای آندوسکوپی، ممکن است یک لوله از طریق رکتوم به داخل روده ها وارد شود تا انگل ها را پیدا کند.
آزمایش خون: پزشک ممکن است آزمایش خون را برای تشخیص یک عفونت انگلی خاص انجام دهد. سرولوژی یک آزمایش خون است که آنتی بادی ها یا آنتی ژن های انگل را نشان می دهد. آزمایش دیگر، اسمیر خون است که در آن یک قطره خون برای بررسی انگل ها زیر میکروسکوپ بررسی می شود.
آزمایش های تصویربرداری: عکس‌برداری با اشعه ایکس می تواند به تشخیص ضایعات مرتبط با انگل در اندام های فرد کمک کند. برای تصاویر دقیق‌تر از اندام‌ها، پزشک ممکن است اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی محوری کامپیوتری (CAT) را تجویز کند.
درمان ها
درمان عفونت های انگلی به نوع خاص انگل بستگی دارد. پزشکان ممکن است دارویی مانند: داروهای ضد تک یاخته، داروهای ضد کرم، داروهای ضد کک و مک، لوسیون های ضد شپش و غیره را تجویز کنند که انگل را از بین می برد و دارویی را که علائمی مانند اسهال را درمان می کند.
پیشگیری
چندین راهکار وجود دارد که می توانید برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض انگل ها انجام دهید. این موارد عبارتند از:
- شستشوی مکرر و کامل دست ها، به خصوص هنگام لمس غذا
- انجام اقدامات بهداشتی هنگام تمیز کردن مدفوع سگ یا گربه و دفع صحیح آن
- رعایت نکات بهداشتی در صورت لمس غذا، پختن کامل غذا و شستشوی سبزیجات
- مصرف داروهای ضد مالاریا قبل از سفر به مناطقی که میزان مالاریا در آنها بالاتر است
- رعایت نکات پزشکی حیوان خانگی خود در مورد مراقبت های دامپزشکی و واکسیناسیون
- رعایت توصیه های مسافرتی در مورد غذا و نوشیدنی هنگام سفر به خارج از کشور
- استفاده از اسپری های حشرات برای جلوگیری از گزش کنه
نتیجه گیری
انگل ها بیماری نیستند، اما ممکن است بیماری هایی را که می توانند کشنده باشند، گسترش دهند. با این حال، بسیاری از عفونت های انگلی قابل درمان و پیشگیری هستند.
اگر فردی دچار بثورات پوستی، درد شکم، اسهال یا سایر علائم عفونت انگلی است، باید به پزشک خود مراجعه کند.
پزشک آزمایش هایی مانند آزمایش خون یا مدفوع را تجویز می کند که می تواند انگل را تشخیص دهد و به او در تدوین یک برنامه درمانی خاص کمک کند. درمان زودهنگام ممکن است به جلوگیری از شیوع عفونت به دیگران کمک کند.
انجام اقداماتی مانند استفاده از دافع حشرات، مصرف ماهی و گوشت کاملاً پخته شده و استفاده از بطری های آب هنگام سفر می تواند به جلوگیری از عفونت انگلی کمک کند.
مطالب مشابه:
