سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS

سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS، یک مشکل هورمونی است که در طول باروری اتفاق می‌افتد. در صورت داشتن این عارضه، ممکن است اغلب پریود نشوید یا ممکن است پریودهای طولانی مدت داشته باشید. همچنین ممکن است هورمونی به نام آندروژن در بدن شما بیش از حد باشد.
در سندرم تخمدان پلی کیستیک، کیسه‌های کوچکی از مایع به نام کیست، در امتداد لبه بیرونی تخمدان ایجاد می‌شود. کیست‌های کوچک پر از مایع حاوی تخمک‌های نابالغ هستند. که به آن فولیکول‌ها نیز می‌گویند. فولیکول‌ها نمی‌توانند به طور منظم تخمک‌ها را آزاد کنند.
تشخیص و درمان به موقع همراه با کاهش وزن ممکن است خطر عوارض طولانی مدت مانند دیابت نوع 2 و بیماری قلبی را کاهش دهد.

علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک

علائم این بیماری اغلب از اولین دوره قاعدگی شروع می شود. گاهی اوقات علائن بعد از مدتی پریود شدن، ظاهر می‌شوند.
نشانه‌های این عارضه متفاوت است و تشخیص PCOS زمانی انجام میشود که حداقل دو مورد از این موارد وجود داشته باشد:

پریودهای نامنظم: داشتن دوره‌های قاعدگی کم یا داشتن قاعدگی‌های نامنظم از علائم رایج PCOS هستند. همینطور قاعدگی‌هایی که چند روز یا بیشتر از معمول طول بکشد.
آندروژن بیش از حد: سطوح بالای هورمون آندروژن، ممکن است منجر به موهای زائد صورت و بدن شود که به آن هیرسوتیسم می‌گویند. همچنین گاهی اوقات، ممکن است آکنه شدید و طاسی نیز رخ دهد.
تخمدان پلی کیستیک: در صورتی که تخمدان‌ها نتوانند به درستی عمل کنند ممکن است بزرگ شوند. بسیاری از فولیکول‌های حاوی تخمک‌های نابالغ ممکن است در اطراف لبه تخمدان ایجاد شوند.
علائم و نشانه‌های PCOS معمولاً در افراد چاق شدیدتر است.

زمان مراجعه به پزشک

در صورت مشاهده علائم آندروژن و اقدام به بارداری، به پزشک مراجعه کنید. در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع، این بیماری می‌تواند باعث ایجاد رشد موهای زائد در صورت و بدن، آکنه و طاسی شود.

علل

عواملی که ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشند، عبارتند از:

مقاومت به انسولین: انسولین هورمونی است که پانکراس تولید می‌کند و به سلول‌ها اجازه می‌دهد تا از قند، منبع انرژی اولیه بدن استفاده کنند. اگر سلول‌ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شوند، سطح قند خون می‌تواند افزایش یابد و می‌تواند باعث شود بدن، انسولین بیشتری بسازد تا سطح قند خون را پایین بیاورد.
انسولین بیش از حد ممکن است باعث شود بدن مقدار زیادی هورمون مردانه آندروژن ترشح کند که ممکن است در فرآیند تخمک گذاری مشکل ایجاد کند.
نشانه های مقاومت به انسولین شامل: لکه‌های تیره و مخملی پوست در قسمت پایین گردن، زیر بغل، کشاله ران یا زیر سینه، اشتهای بیشتر و افزایش وزن می‎باشد.

التهاب با درجه پایین: تحقیقات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای نوعی التهاب طولانی‌مدت و با درجه پایین هستند که باعث تولید آندروژن در تخمدان‌های پلی کیستیک می‌شود. این می‌تواند منجر به مشکلات قلبی و عروقی شود.
سابقه خانوادگی: تحقیقات نشان می‌دهد که ژن‌های خاصی ممکن است با PCOS مرتبط باشند. داشتن سابقه خانوادگی PCOS ممکن است در ایجاد این بیماری نقش داشته باشد.

آندروژن بیش از حد با PCOS: تخمدان‌ها ممکن است سطوح بالایی از آندروژن ترشح کنند. داشتن آندروژن بیش از حد در تخمک گذاری اختلال ایجاد می‌کند و باعث می‌شود تخمک‌ها به طور منظم رشد نکنند و از فولیکول‌هایی که در آن رشد می‌کنند آزاد نشوند. آندروژن اضافی همچنین می‌تواند منجر به هیرسوتیسم و آکنه شود.

عوارض

عوارض PCOS می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

ناباروری
دیابت بارداری یا فشار خون بالا ناشی از بارداری
سقط جنین یا زایمان زودرس
استئاتوهپاتیت غیر الکلی – التهاب شدید کبد ناشی از تجمع چربی در کبد
سندرم متابولیک – مجموعه‌ای از شرایط از جمله فشار خون بالا، قند خون بالا و سطوح ناسالم کلسترول یا تری گلیسیرید که به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را افزایش می‌دهد.
دیابت نوع 2 یا پیش دیابت
بی خوابی
افسردگی، اضطراب
سرطان آندومتر
چاقی معمولاً با PCOS رخ می‌دهد و می‌تواند عوارض این اختلال را بدتر کند.

تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک

در برخی موارد، پزشکان با استفاده از معاینات و سوال در مورد علائم PCOS، این بیماری تشخیص می‌دهند که برای اطمینان از تشخیص خود، یک سری آزمایشات خون یا سونوگرافی را درخواست می‌کنند.

به طور معمول، پزشکان، PCOS را در صورت داشتن حداقل دو مورد از سه علامت زیر تشخیص می‌دهند:

پریودهای نامنظم یا شدید: برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک زمانی که پریود می‌شوند خونریزی بسیار شدیدی دارند.
علائم آندروژن بیش از حد: مانند آکنه یا رشد بیش از حد مو، یا آزمایش خونی که سطوح بالای آندروژن را تایید می‌کند.
بزرگ شدن تخمدان‌ها یا ظاهر پلی کیستیک تخمدان‌ها در سونوگرافی، اما ممکن است بسیاری از افراد دچار کیست نشوند.

آزمایشاتی که جهت تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک درخواست می‌شود، شامل:

آزمایش FSH
آزمایش LH
تست تستوسترون کل
آزمایش استروژن
آزمایش SBGH
تست آندروستندیون
تست hCG
آزمایش AMH

درمان

پزشکان درمان را بر اساس علائم، سابقه پزشکی و سایر شرایط سلامتی و همچنین هنگام اقدام بارداری، تعیین می‌کنند. درمان ها می‌توانند شامل داروها، تغییر شیوه زندگی یا ترکیبی از هردو باشد.

اگر قصد باردار شدن ندارید، درمان ها عبارتند از:

کنترل بارداری: گزینه‌های درمانی شامل قرص ضدبارداری، واکسن‌ها و دستگاه داخل رحمی IUD است. داروهای ضدبارداری به تنظیم چرخه قاعدگی کمک میکند. همچنین برخی از انواع آنها نیز آکنه را بهبود می‌بخشد و به رشد موهای زائد کمک می‌کند.
داروهای حساس به انسولین: متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت استفاده می‌شود. هنگامی که انسولین تحت کنترل قرار بگیرد، برخی از افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک شاهد بهبود در چرخه‌های قاعدگی خود هستند.
داروهای مسدودسازی آندروژن‌ها: برخی از داروها می‌توانند اثر آندروژن‌ها را مسدود کنند، که به کنترل آکنه یا رشد مو کمک می‌کند. با پزشک خود در مورد اینکه آیا چنین درمانی برای شما مناسب است یا خیر صحبت کنید.
تغییرات سبک زندگی: مصرف یک رژیم غذایی مغذی و حفظ وزن بدن که برای شما سالم است می‌تواند تأثیر مثبتی بر سطح انسولین داشته باشد.

اگر می‌خواهید در حال حاضر یا در آینده باردار شوید، درمان PCOS شامل موارد زیر است:

داروهای تحریک تخمک گذاری: بارداری موفق با تخمک گذاری شروع می‌شود. ثابت شده است که برخی داروها باعث تحریک تخمک گذاری در افراد مبتلا به PCOS می‌شوند. داروهای کلومیفن و لتروزول به صورت خوراکی و گنادوتروپین‌ها به صورت تزریقی مصرف می‌شوند.
جراحی: یک روش جراحی می‌تواند با برداشتن بافت تخمدان‌ها که هورمون‌های آندروژن تولید می‌کند، به بازیابی تخمک‌گذاری کمک کند. با داروهای جدیدتر موجود، جراحان به ندرت این روش را انجام می‌دهند.
لقاح آزمایشگاهی (IVF): این یک گزینه برای افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک است. زمانی که دارو به تخمک گذاری کمک نمی‌کند، پزشک تخمک را قبل از انتقال به رحم با اسپرم در آزمایشگاه بارور می‌کند.

پیشگیری

هیچ راه ثابت شده‌ای برای جلوگیری از PCOS وجود ندارد، اما می‌توانید اقدامات کوچکی برای کاهش علائم خود انجام دهید. به عنوان مثال، مصرف غذاهای مغذی، ورزش منظم و مدیریت وزن مناسب برای بدن می‌تواند به جلوگیری در اثرات PCOS کمک کند.

چه هورمون‌هایی بر PCOS تاثیر می‌گذارند؟

افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای عدم تعادل هورمونی هستند که چرخه قاعدگی، تخمک گذاری و احتمالاً حاملگی آنها را مختل می‌کند. این هورمون‌ها مانند یک شبکه پیچیده هستند و عملکرد دستگاه تناسلی به شدت به تعادل آن وابسته است. هورمون‌هایی که در PCOS نقش دارند، عبارتند از:

آندروژن‌ها (مانند تستوسترون و آندروستندیون).
هورمون لوتئینه کننده (LH).
هورمون محرک فولیکول (FSH).
استروژن
پروژسترون
انسولین

تفاوت بین PCOS و اندومتریوز چیست؟

سندرم تخمدان پلی کیستیک و آندومتریوز شرایط متفاوتی هستند، اما هر دو می‌توانند باعث کیست تخمدان و ناباروری شوند. آندومتریوز وضعیتی است که در آن پوشش داخلی رحم (آندومتر) در مکان‌های دیگر مانند تخمدان‌ها، واژن یا لوله‌های فالوپ رشد می‌کند. به طور معمول باعث درد لگن یا گرفتگی شدید قاعدگی می‌شود. افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک دارای قاعدگی نامنظم، تخمک گذاری غیرقابل پیش بینی و سایر عوارض جسمی ناشی از هورمون‌های مردانه بیش از حد هستند.

نتیجه گیری

PCOS یک بیماری شایع است که بر چرخه قاعدگی تأثیر می‌گذارد و علائم دیگری ایجاد می‌کند. اگر مشکوک به PCOS هستید، در مورد علائم خود با پزشک خود صحبت کنید. اگر می‌خواهید برای بارداری اقدام کنید، تغییرات سبک زندگی و درمان‌های پزشکی می‌تواند به شما در مدیریت علائم، کاهش خطر ابتلا به سایر بیماری‌ها و کمک به باردار شدن کمک کند.

مطالب مشابه:

Blog