آرتریت روماتوئید چیست؟
آرتریت روماتوئید چیست؟
آرتریت روماتوئید یک اختلال التهابی مزمن است که میتواند بیشتر مفاصل را تحت تاثیر قرار دهد. در برخی از افراد، این بیماری میتواند به طیف گستردهای از سیستمهای بدن از جمله: پوست، چشمها، ریهها، قلب و عروق خونی آسیب وارد کند.
این بیماری یک اختلال خود ایمنی است و زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به بافتهای سالم بدن حمله کنند.
بر خلاف آسیب ساییدگی ناشی از استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید پوشش مفاصل را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث تورم دردناکی میشود که در نهایت میتواند منجر به فرسایش استخوان و تغییر شکل مفصل شود.
التهاب مرتبط با آرتریت روماتوئید RA همان چیزی است که میتواند به سایر قسمتهای بدن نیز آسیب وارد کند. در حالی که انواع جدید داروها گزینههای درمانی را به طور چشمگیری بهبود بخشیدند، آرتریت روماتوئید شدید همچنان میتواند باعث ناتوانیهای جسمی شود.
آرتریت روماتوئید چه مراحلی دارد؟
چهار مرحله آرتریت روماتوئید عبارتند از:
1) در مرحله اولیه RA، التهاب در بافت اطراف مفصل وجود دارد. ممکن است کمی درد و سفتی مفاصل وجود داشته باشد. اگر پزشک عکسبرداری با اشعه ایکس را تجویز کند، تغییرات مخربی را در استخوانها مشاهده نخواهد کرد.
2) التهاب شروع به آسیب رساندن به غضروف مفاصل میکند و ممکن است فرد متوجه سفتی و کاهش دامنه حرکتی شود.
3) التهاب آنقدر شدید است که به استخوانها آسیب میرساند. فرد نسبت به مرحله 2، درد، سفتی و حتی دامنه حرکتی کمتری خواهد داشت. همچنین ممکن است تغییرات فیزیکی را مشاهده کند.
4) در این مرحله، التهاب متوقف میشود، اما مفاصل بدتر میشوند. فرد درد شدید، تورم، سفتی و عدم تحرک خواهد داشت.
چه کسانی معمولاً به RA مبتلا میشوند؟
RA معمولاً در سنین 30 تا 60 سالگی شروع به ایجاد میکند. اما هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. در کودکان و بزرگسالان جوان، معمولاً بین 16 تا 40 سال، به آن آرتریت روماتوئید جوان (YORA) میگویند. در افرادی که پس از 60 سالگی دچار علائم میشوند، به آن آرتریت روماتوئید دیررس (LORA) میگویند.
علائم آرتریت روماتوئید چیست؟
علائم و نشانههای آرتریت روماتوئید ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مفاصل حساس، گرم و متورم
- سفتی مفاصل که معمولاً صبحها و بعد از عدم تحرک بدتر میشود.
- خستگی، تب و عدم اشتها
- آرتریت روماتوئید اولیه ابتدا مفاصل کوچکتر را تحت تأثیر قرار میدهد، به ویژه مفاصل انگشتان دست و انگشتان پا.
با پیشرفت بیماری، علائم اغلب به مچ دست، زانو، مچ پا، آرنج، باسن و شانهها گسترش مییابد. در بیشتر موارد، علائم در مفاصل، به طور یکسان در هر دو طرف بدن رخ میدهد.
حدود 40 درصد از افرادی که آرتریت روماتوئید دارند نیز علائم و نشانههایی را تجربه میکنند که مفاصل را درگیر نمیکنند. نقاطی که ممکن است تحت تأثیر قرار گیرند عبارتند از:
- پوست
- چشم
- ریهها
- قلب
- کلیهها
- غدد بزاقی
- بافت عصبی
- مغز استخوان
- رگهای خونی
علائم و نشانههای آرتریت روماتوئید ممکن است از نظر شدت متفاوت باشد و حتی ممکن است موقتی باشند. زمانی که تورم و درد محو میشود، با گذشت زمان، آرتریت روماتوئید میتواند باعث تغییر شکل مفاصل و جابجایی آنها از جای خود شود.
علل آرتریت روماتوئید چیست؟
پزشکان نمیدانند چه عللی باعث این فرآیند میشود. در حالی که ژنهای فرد در واقع باعث آرتریت روماتوئید نمیشوند، اما میتوانند احتمال واکنش فرد را به عوامل محیطی، مانند عفونت با ویروسها و باکتریهای خاص، که ممکن است باعث ایجاد بیماری شوند، افزایش دهند.
چه کسانی در خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی هستند؟
چندین عامل خطر برای ابتلا به آرتریت روماتوئید وجود دارد. این موارد عبارتند از:
جنسیت: زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
سن: آرتریت روماتوئید ممکن است در هر سنی رخ دهد، اما معمولاً در میانسالی شروع میشود.
سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده مبتلا به آرتریت روماتوئید باشد، ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
سیگار: استعمال سیگار خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید را افزایش میدهد، به خصوص اگر استعداد ژنتیکی برای ابتلا به این بیماری وجود داشته باشد. سیگار شدت این بیماری را افزایش میدهد.
اضافه وزن: افرادی که اضافه وزن دارند تا حدودی بیشتر در معرض خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند.
آیا آرتریت روماتوئید ژنتیکی است؟
دانشمندان بسیاری از ژنها را به عنوان عوامل خطر بالقوه برای RA مطالعه کردهاند. برخی از تغییرات ژنتیکی و عوامل غیر ژنتیکی در خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید نقش دارند. عوامل غیر ژنتیکی شامل رابطه جنسی و قرار گرفتن در معرض مواد محرک و آلاینده است.
افرادی که با تغییراتی در ژنهای آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) متولد میشوند، بیشتر در معرض ابتلا به آرتریت روماتوئید هستند. ژنهای HLA به سیستم ایمنی کمک میکنند تا تفاوت بین پروتئینهایی را که بدن تولید میکند و پروتئینهای حملهکننده مانند ویروسها و باکتریها را تشخیص دهد.
عوارض
آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به موارد زیر را افزایش میدهد:
پوکی استخوان: بیماری آرتریت روماتوئید، همراه با برخی از داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده میشود، میتواند خطر پوکی استخوان را افزایش دهد. وضعیتی که استخوانها را ضعیف میکند و آنها را مستعد شکستگی میکند.
ندولهای روماتوئید: برجستگیهای سفت بافتی معمولاً در اطراف نقاط فشار مانند آرنج ایجاد میشوند. با این حال، این گرهها میتوانند در هر جایی از بدن از جمله قلب و ریهها ایجاد شوند.
خشکی چشم و دهان: افرادی که به آرتریت روماتوئید مبتلا هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سندرم شوگرن هستند. اختلالی که میزان رطوبت چشم و دهان را کاهش میدهد.
عفونتها: آرتریت روماتوئید و بسیاری از داروهایی که برای مبارزه با آن استفاده میشوند، میتوانند سیستم ایمنی بدن را مختل کنند و منجر به افزایش عفونت شوند. برای پیشگیری از بیماریهایی مانند آنفولانزا، ذاتالریه، زونا و COVID-19 از روش واکسیناسیون استفاده کنید.
ترکیب غیر طبیعی بدن: نسبت چربی به توده بدون چربی در افرادی که آرتریت روماتوئید دارند، حتی در افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) طبیعی دارند، اغلب بیشتر است.
سندرم تونل کارپال: اگر آرتریت روماتوئید مچ دست را تحت تاثیر قرار دهد، التهاب میتواند عصب را که بیشتر دست و انگشتان را تحت تأثیر قرار میدهد، تحت فشار بگذارد.
مشکلات قلبی: آرتریت روماتوئید میتواند خطر سفت شدن و انسداد شریانها و همچنین التهاب کیسهای که قلب را در بر گرفته است، افزایش دهد.
بیماری ریه: افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید در معرض خطر افزایش التهاب و اسکار بافتهای ریه هستند که میتواند منجر به تنگی نفس پیشرونده شود.
لنفوم: آرتریت روماتوئید خطر ابتلا به لنفوم را افزایش میدهد، گروهی از سرطانهای خون که در سیستم لنفاوی ایجاد میشوند.
تشخیص و آزمایشات
برای تشخیص آرتریت روماتوئید، پزشک ممکن است شخص را به یک پزشک متخصص در آرتریت (روماتولوژیست) ارجاع دهد. روماتولوژیستها افراد مبتلا به RA را بر اساس ترکیبی از چندین عامل تشخیص میدهند. آنها یک معاینه فیزیکی انجام میدهند و در مورد سابقه پزشکی و علائم از فرد اطلاعات میگیرند. روماتولوژیست همچنین آزمایش خون و آزمایش تصویربرداری را تجویز میکند.
آزمایش خون به دنبال التهاب و پروتئینهای خون (آنتی بادی) است که نشانههای آرتریت روماتوئید هستند. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سرعت رسوب گلبول قرمز (ESR)
- پروتئین واکنشی C یا (CRP)
- آنتی بادیهای فاکتور روماتوئید (RF)
- آنتی بادیهای پپتید سیترولین دار حلقوی (Anti-CCP)
روماتولوژیست ممکن است آزمایشات تصویربرداری را برای بررسی علائمی که مفاصل در حال از بین رفتن هستند، درخواست کند. آرتریت روماتوئید میتواند باعث ساییدگی انتهای استخوانهای درون مفاصل شود.
آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اشعه ایکس
- سونوگرافیها
- اسکن تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI).
در برخی موارد، پزشک ممکن است قبل از تشخیص قطعی RA، نحوه عملکرد فرد را در طول زمان بررسی کند.
درمان آرتریت روماتوئید چیست؟
مهمترین هدف درمان آرتریت روماتوئید کاهش درد و تورم مفاصل است. انجام این کار باید به حفظ یا بهبود عملکرد مفصل کمک کند. هدف بلند مدت درمان، کند کردن یا توقف آسیب مفصل است. مدیریت التهاب مفاصل درد را کاهش میدهد و کیفیت زندگی را بهبود میبخشد.
درمانهای آرتریت روماتوئید معمولاً شامل یک یا چند نوع دارو است. در موارد خاص، پزشک ممکن است جراحی را توصیه کند. پزشک سن، سلامتی، سابقه پزشکی و میزان بد بودن علائم را هنگام تصمیم گیری برای درمان در نظر میگیرد.
داروی آرتریت روماتوئید چیست؟
درمان زودهنگام با داروهای خاص میتواند علائم طولانی مدت را بهبود بخشد. ترکیبی از داروها ممکن است موثرتر از درمان تک دارویی باشد و به نظر میرسد بیخطر باشد.
داروهای زیادی برای کاهش درد، تورم و التهاب مفاصل و همچنین برای پیشگیری یا کند کردن بیماری وجود دارد. داروهایی که آرتریت روماتوئید را درمان میکنند عبارتند از:
- داروهای ضد روماتیسمی (DMARDs)
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- کورتیکواستروئیدها
- مهارکنندههای ژانوس کیناز (JAK).
- بیولوژیک
ایمنترین دارو برای آرتریت روماتوئید چیست؟ دارویی است که بیشترین کمک را با کمترین عوارض جانبی به فرد بکند. این به سابقه سلامتی و شدت علائم RA بستگی دارد.
چه زمانی از جراحی برای درمان RA استفاده میشود؟
جراحی ممکن است گزینهای برای بازگرداندن عملکرد مفاصلی که به شدت آسیب دیدند، باشد. در صورتی که درد با دارو کنترل نشود، ممکن است پزشک جراحی را توصیه کند. جراحیهایی که RA را درمان میکنند، عبارتند از:
- تعویض زانو
- تعویض مفصل ران
- سایر جراحیها برای اصلاح ناهنجاری
در نهایت، اگر برای درمان RA به یک پزشک مراجعه نکنید، این بیماری میتواند باعث آسیب دائمی به غضروف و در نهایت مفاصل شود. RA همچنین میتواند به اندامهایی مانند ریهها و قلب آسیب وارد کند.
مطالب مشابه:
Anti-CCP
آزمایش خون
آزمایش آلدولاز Aldolase
بیماری زونا
منابع: mayoclinic ، my.clevelandclinic