گاستریت آتروفیک
گاستریت آتروفیک
گاستریت آتروفیک AG زمانی رخ می دهد که پوشش معده فرد برای مدت طولانی، اغلب برای چندین سال، ملتهب باشد.
با گذشت زمان، التهاب مرتبط با گاستریت آتروفیک به پوشش معده آسیب می رساند و باعث مشکلات گوارشی و کمبود مواد مغذی می شود.
عفونت باکتریایی H. pylori معمولاً باعث گاستریت آتروفیک می شود، اما می تواند یک بیماری خودایمنی نیز باشد. درمان ها بسته به علت، متفاوت هستند، اما رژیم غذایی و سبک زندگی می توانند برای بهبود این بیماری کمک کننده باشند.
در مراحل اولیه، AG ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، بنابراین این بیماری می تواند سال ها بدون اینکه فرد از ابتلا به آن مطلع باشد، ادامه یابد.
هنگامی که فردی به گاستریت آتروفیک خودایمنی مبتلا می شود، بدن او به اشتباه به سلول های سالم معده، از جمله ماده‌ای به نام فاکتور داخلی، حمله می کند.
فاکتور داخلی مسئول کمک به بدن در جذب ویتامین B-12 است. هنگامی که فرد نمی تواند ویتامین B-12 کافی جذب کند، ممکن است به کم خونی پرنیشیوز مبتلا شود.
کم خونی پرنیشیوز عارضه‌ای است که ایجاد گلبول های قرمز را برای فرد دشوار می کند.
علائم گاستریت آتروفیک
بسیاری از موارد AG مشخص نمی شوند، زیرا معمولاً هیچ علامتی ندارند. با این حال، اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری وجود داشته باشد، علائم رایج عبارتند از:
- درد معده
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن بی دلیل
- زخم معده
- کم خونی ناشی از فقر آهن
بیماری AG خودایمنی ممکن است منجر به کمبود ویتامین B12 شود که می تواند علائم کم خونی از جمله موارد زیر را ایجاد کند:
- ضعف
- سبکی سر
- سرگیجه
- درد قفسه سینه
- تپش قلب
- وزوز گوش
کمبود ویتامین B12 همچنین می تواند باعث آسیب عصبی شود که می تواند منجر به موارد زیر شود:
- بی حسی و سوزن سوزن شدن اندام ها
- عدم تعادل هنگام راه رفتن
- گیجی ذهنی
چه عواملی باعث گاستریت آتروفیک می شود؟
عفونت باکتریایی ناشی از هلیکوباکتر پیلوری یا H. pylori معمولاً باعث گاستریت آتروفیک می شود. حدود نیمی از افراد مبتلا به گاستریت مرتبط با H. pylori به گاستریت آتروفیک مبتلا می شوند.
در غیر این صورت، AG می تواند یک بیماری ارثی یا ژنتیکی باشد که به آن گاستریت آتروفیک خودایمنی گفته می شود. در این مواقع، سیستم ایمنی به سلول های سالم در پوشش معده حمله می کند.
گاستریت آتروفیک اغلب از کودکی شروع می شود. در صورت عدم درمان، به مرور زمان بدتر می شود و می تواند منجر به زخم معده شود.
راه های زیادی وجود دارد که فرد می تواند با باکتری H. pylori در تماس باشد. این موارد عبارتند از:
تماس مستقیم با مدفوع، استفراغ یا بزاق فرد مبتلا می تواند AG را از فردی به فرد دیگر منتقل کند. این عفونت همچنین می تواند ناشی از مصرف غذا یا نوشیدنی های آبی باشد که به این باکتری آلوده شده باشند.
AG خود ایمنی زمانی ایجاد می شود که بدن به اشتباه آنتی بادی هایی تولید می کند که به سلول های سالم معده حمله می کنند. آنتی‌بادی ها پروتئین هایی هستند که به بدن کمک می کنند، عفونت ها را شناسایی و با آنها مبارزه کنند. آنها معمولاً به مواد مضر مانند باکتری ها و ویروس ها حمله می کنند. با این حال، آنتی‌بادی ها در افراد مبتلا به AG خودایمنی، به اشتباه سلول های معده (مسئول تولید شیره های اسیدی که به هضم غذا کمک می کنند) را هدف قرار می دهند.
آنتی‌بادی ها همچنین ممکن است به ماده‌ای که به عنوان فاکتور داخلی شناخته می شود، حمله کنند. فاکتور داخلی پروتئینی است که توسط سلول های معده آزاد می شود و به جذب ویتامین B-12 کمک می کند. کمبود فاکتور داخلی می تواند باعث بیماری به نام کم خونی پرنیشیوز شود. در این بیماری، کمبود B-12 باعث می شود که بدن به اندازه کافی گلبول های قرمز سالم تولید نکند یا تولید آنها را دشوار یا غیرممکن کند.
عوامل خطر
اگر عفونت هلیکوباکتر پیلوری داشته باشید، احتمال ابتلا به گاستریت آتروفیک در شما بیشتر است. گاستریت آتروفیک خودایمنی بسیار نادر است، اما افرادی که اختلالات تیروئید، دیابت، ویتیلیگو (یک اختلال رنگدانه ای) و بیماری آدیسون دارند، بیشتر احتمال دارد که به این بیماری مبتلا شوند.
این عفونت همچنین می تواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهد.
تشخیص و آزمایش ها
بیماری گاستریت آتروفیک چگونه مشخص می شود؟ تشخیص این بیماری معمولاً شامل ترکیبی از مشاهدات بالینی و آزمایشات است. در طول معاینه فیزیکی، پزشک با فشار وارد کردن آرام بر روی نواحی خاصی از معده، حساسیت معده را بررسی می کند. آنها همچنین به دنبال علائم کمبود ویتامین B12 مانند رنگ پریدگی، نبض سریع و نقص عصبی خواهند بود.
پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی موارد زیر تجویز کند:
- سطح پایین پپسینوژن، پروتئینی که توسط سلول های معده تولید می شود.
- سطح بالای گاسترین، هورمونی که تولید اسید معده را تحریک می کند.
- سطوح پایین ویتامین B12 (برای افرادی که ممکن است گاستریت آتروفیک خود ایمنی داشته باشند.)
- آنتی بادی هایی که به سلول های معده حمله می کنند و فاکتور داخلی (برای افرادی که ممکن است گاستریت اتروفیک خود ایمنی داشته باشند.)
در برخی موارد، پزشک ممکن است نیاز به انجام بیوپسی داشته باشد. پزشک یک آندوسکوپ را از گلوی بیمار به معده او وارد می کند. سپس آنها نمونه ای از بافت معده را برمیدارند تا شواهدی از گاستریت آتروفیک را بررسی کنند. نمونه بافت معده همچنین می تواند علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری را نیز نشان دهد.
اگر پزشک به وجود هلیکوباکتر پیلوری در فرد مشکوک شود، ممکن است آزمایش تنفس را تجویز کند. این آزمایش شامل بلعیدن ماده‌ای است که حاوی مولکول های کربنی خاص است و سپس فرد باید در لوله آزمایش تنفس کند.
درمان گاستریت آتروفیک
پزشک با تمرکز بر علت اصلی، این بیماری را درمان می کند. پس از درمان علت، علائم فرد برطرف می شود.
پزشک معمولاً برای درمان مواردی که باکتری باعث گاستریت آتروفیک می شود، آنتی بیوتیک تجویز می کند. در برخی موارد، ممکن است داروهایی نیز برای کاهش تولید اسید معده در حین بهبود معده تجویز کند.
در موارد گاستریت آتروفیک خودایمنی، پزشک ممکن است تزریق ویتامین B12 را تجویز کند. این تزریق ها از عوارض کمبود ویتامین B12 جلوگیری یا آنها را از بین می برد.
همچنین درمان گاستریت آتروفیک خودایمنی احتمالاً بر اطمینان از کمبود آهن فرد متمرکز خواهد بود.
رژیم غذایی و سبک زندگی
علاوه بر درمان پزشکی، افراد می توانند در خانه اقداماتی را برای کنترل علائم این بیماری انجام دهند.
برای افراد مبتلا به گاستریت آتروفیک خودایمنی، یک رژیم غذایی غنی از ویتامین B12 می تواند به جلوگیری از عوارض بیشتر ناشی از کمبود این ویتامین کمک کند. منابع خوب ویتامین B12 عبارتند از:
- صدف
- گوشت گاو
- تخم مرغ
- غلات غنی شده
- شیر
- ماست
- ماهی پرچرب
برخی از اقداماتی که افراد می توانند برای جلوگیری از تماس با باکتری هلیکوباکتر پیلوری انجام دهند عبارتند از:
- تمرین بهداشت مواد غذایی با شستشوی کامل تمام میوه ها و سبزیجات
- اجتناب از غذاهایی که با استفاده از آب آلوده پرورش یافته‌اند
- استفاده از آب بطری در صورت احتمال آلودگی سایر آب‌ها
پیشگیری از گاستریت آتروفیک
پیشگیری از گاستریت آتروفیک معمولاً دشوار است، اما می توانید با رعایت برخی نکات، خطر ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری را کاهش دهید. این نکات شامل، شستشوی مرتب دست ها پس از استفاده از سرویس بهداشتی و قبل و بعد از لمس مواد غذایی می شود. والدین یا پرستاران کودکان خردسال باید حتماً پس از دست زدن به پوشک یا ملحفه های کثیف، دست های خود را بشویند. به فرزندان خود شیوه های بهداشتی مناسب را آموزش دهید تا از شیوع باکتری ها جلوگیری شود.
مطالب مشابه:
