آزمایش کالپروتکتین مدفوع (Calprotectin)

آزمایش کالپروتکتین مدفوع (Calprotectin) یک روش غیرتهاجمی است که به تشخیص وجود التهاب در روده کمک می‌کند. این تست می‌تواند مشخص کند مشکل شما التهابی است یا غیر‌التهابی و در بسیاری از موارد نیاز به آزمایش‌های تهاجمی‌تر را برطرف کند.

کالپروتکتین (Calprotectin) پروتئینی است که توسط گلبول‌های سفید هنگام بروز التهاب تولید می‌شود. زمانی که در دستگاه گوارش التهاب ایجاد می‌شود، نوتروفیل‌ها (نوعی از گلبول‌های سفید) به محل التهاب مهاجرت کرده و کالپروتکتین را برای مقابله با عفونت یا بیماری آزاد می‌کنند.

بالا بودن سطح کالپروتکتین در مدفوع می‌تواند نشانه وجود مشکلاتی در دستگاه گوارش باشد، از جمله:

بیماری‌های التهابی روده (IBD) مانند کولیت اولسراتیو و کرون
عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی
سرطان‌های روده بزرگ یا روده کوچک

در ادامه می‌توانید با نحوه انجام این آزمایش و تفسیر نتایج آن بیشتر آشنا شوید.

چه افرادی به آزمایش کالپروتکتین مدفوع نیاز دارند؟

پزشک ممکن است در صورت بروز علائم گوارشی زیر انجام این تست را توصیه کند:

اسهال آبکی یا طولانی‌مدت
دل‌پیچه یا کرامپ‌های شکمی
وجود خون یا مخاط در مدفوع
مدفوع سیاه و قیری‌شکل
درد شکم
نیاز فوری و مکرر به اجابت مزاج
کاهش وزن غیرقابل توضیح
خونریزی مقعدی
نفخ

بسیاری از این علائم در بیماری‌های التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و کرون مشاهده می‌شوند، اما ممکن است ناشی از سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، عفونت‌ها یا برخی سرطان‌ها نیز باشند.

این آزمایش به پزشک کمک می‌کند وجود التهاب روده را بررسی کرده و تصمیم بگیرد آیا نیاز به بررسی‌های بیشتر مانند کولونوسکوپی وجود دارد یا خیر.

اگر علائم خفیفی مانند اسهال، نفخ و وجود مخاط در مدفوع دارید، پزشک ممکن است فقط آزمایش کالپروتکتین را تجویز کند.

در صورت داشتن علائم هشداردهنده مانند خون در مدفوع یا کاهش وزن غیرمنتظره، معمولاً علاوه بر این تست، کولونوسکوپی نیز انجام می‌شود.

همچنین در افراد مبتلا به IBD، از این تست برای پایش میزان پاسخ به درمان استفاده می‌شود.

افزایش سطح کالپروتکتین می‌تواند پیش‌بینی‌کننده عود بیماری باشد. در افرادی که علامتی ندارند اما سطح کالپروتکتین بالا است، احتمال بروز flare تا 80 درصد در 6 ماه آینده گزارش شده است، در حالی‌که در افراد با سطح پایین این احتمال تنها 20 درصد است.

نحوه انجام آزمایش کالپروتکتین مدفوع

برای انجام این آزمایش فقط به یک نمونه مدفوع نیاز است و قوام مدفوع (سفت یا شل بودن) در نتیجه تست تأثیر نمی‌گذارد.

پزشک یا آزمایشگاه یک ظرف استریل برای جمع‌آوری نمونه در اختیار شما قرار می‌دهد.

نکته مهم: نمونه نباید با آب، ادرار یا سطوح دیگر تماس داشته باشد، زیرا باعث خطا در نتایج می‌شود.

دستورالعمل جمع‌آوری نمونه

ابتدا اطلاعات خود را روی برچسب ظرف نمونه‌گیری تکمیل کنید.
از دستکش یکبارمصرف استفاده کنید تا از آلودگی جلوگیری شود.
می‌توانید هنگام نشستن روی توالت، ظرف را نزدیک مقعد نگه دارید و نمونه را مستقیماً جمع‌آوری کنید. برای مدفوع سفت، اندازه‌ای حداقل به قطر 2.5 سانتی‌متر کافی است.
یا داخل کاسه توالت را با سلفون یا پلاستیک تمیز بپوشانید و پس از دفع، نمونه را به ظرف منتقل کنید.
دستکش و سایر وسایل استفاده‌شده را دور بیندازید.
دست‌ها را کاملاً بشویید.
نمونه باید در سریع‌ترین زمان ممکن به پزشک یا آزمایشگاه تحویل داده شود. بعد از حداکثر 3 روز امکان بررسی آن از بین می‌رود.

نتایج آزمایش کالپروتکتین مدفوع (Calprotectin) چه معنایی دارند؟

میزان کالپروتکتین در مدفوع نشان‌دهنده وضعیت التهاب در روده است. تفسیر نتیجه می‌تواند به تشخیص علت علائم گوارشی شما کمک کند:

سطح بالا: نشان‌دهنده التهاب در دستگاه گوارش است و می‌تواند مرتبط با بیماری‌هایی مانند کرون، کولیت اولسراتیو، سرطان روده بزرگ یا عفونت باشد.

سطح متوسط یا پایین: یعنی التهاب قابل توجهی در روده وجود ندارد و احتمالاً علائم شما ناشی از مشکلات غیرالتهابی مانند IBS است.

گام بعد از دریافت نتیجه آزمایش

نتایج نرمال (التهاب وجود ندارد):

اگر علائم هشداردهنده ندارید، پزشک احتمالاً IBS را تشخیص داده و روش‌های مراقبتی مانند تغییر رژیم غذایی، داروهای ضداسهال یا داروهای ضداسپاسم را توصیه می‌کند.

نتایج متوسط (مرزی):

در این حالت معمولاً چند هفته بعد آزمایش تکرار می‌شود. ممکن است داروهایی برای کنترل علائم نیز تجویز شود.

نتایج بالا:

در صورت بالا بودن سطح کالپروتکتین، پزشک آزمایش‌های تکمیلی مانند کولونوسکوپی یا سیگموئیدوسکوپی را برای تشخیص دقیق‌تر انجام می‌دهد و بر اساس نتایج، مراحل درمان مشخص می‌شود.

سوالات متداول

کالپروتکتین بالا در مدفوع نشانه چیست؟

سطح بالای این پروتئین ممکن است نشان‌دهنده بیماری‌هایی مانند کرون، کولیت اولسراتیو، عفونت‌های باکتریایی یا برخی سرطان‌های روده باشد.

چه سطحی از کالپروتکتین می‌تواند نشانه کرون باشد؟

مقادیر بیش از 121 μg/g نشان‌دهنده التهاب روده است. طبق گزارش NHS، افرادی که سطح کالپروتکتین آن‌ها بیش از 250 μg/g است، حدود 46% احتمال ابتلا به IBD دارند.

آزمایش کالپروتکتین چه چیزی را بررسی می‌کند؟

این تست میزان التهاب در روده را اندازه‌گیری می‌کند.

چه سرطان‌هایی باعث افزایش کالپروتکتین می‌شوند؟

سرطان روده بزرگ و برخی سرطان‌های روده کوچک می‌توانند سطح کالپروتکتین را بالا ببرند.

نتیجه گیری

آزمایش کالپروتکتین مدفوع (Calprotectin) یک روش غیرتهاجمی و دقیق برای تشخیص التهاب روده و تفکیک بیماری‌های التهابی (IBD) از سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS) است. همچنین می‌تواند وجود عفونت یا سرطان روده بزرگ را مطرح کند.
در این روش، نمونه مدفوع به آزمایشگاه ارسال می‌شود و نتیجه توسط پزشک بررسی می‌گردد تا مشخص شود آیا نیاز به آزمایش‌های تکمیلی وجود دارد یا خیر.

مطالب مشابه:

Blog