پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید
پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism)، وضعیتی است که تیروئید فرد سطوح بالایی از هورمون تیروئید را تولید و ترشح میکند. هورمونهای اصلی تیروئید تری یدوتیرونین (T3)، تیروکسین (T4) و هورمون محرک تیروئید (TSH) هستند.
Hyperthyroidism متابولیسم بدن را سرعت میبخشد، که میتواند بر چندین جنبه از سلامت فرد تأثیر بگذارد. این وضعیت میتواند کل سیستم بدن فرد را از تعادل خارج کند. ممکن است احساس کنید که کنترل بدن خود را از دس دادهاید. در صورت بروز علائم پرکاری تیروئید، درمان پزشکی بسیار مهم است.
علائم پرکاری تیروئید
علائم Hyperthyroidism شامل کاهش وزن، لرزش، ضربان قلب سریع، مدفوع مکرر و موارد دیگر است.
نشانههای این بیماری میتواند به طور ناگهانی شروع شود یا در طول زمان به آرامی ایجاد شود.
برخی علائم غبارتند از:
- ضربان قلب سریع (تاکی کاردی) و/یا تپش قلب.
- افزایش فشار خون.
- لرزش، مانند لرزش دست.
- احساس اضطراب، عصبی و/یا تحریک پذیری.
- کاهش وزن با وجود اشتهای منظم یا افزایش یافته.
- اسهال یا مدفوع مکرر.
- افزایش تعریق و حساسیت به دمای گرم.
- ریزش مو یا موهای شکننده.
- مشکل در خواب (بی خوابی).
- تغییر در دوره قاعدگی، مانند قاعدگیهای سبکتر یا عقب افتاده.
- تورم و بزرگ شدن گردن (گواتر).
- تورم یا برآمدگی چشمها
این علائم میتوانند به طور ناگهانی شروع شوند یا در طول زمان به آرامی ایجاد شوند. در صورت بروز علائم، مهم است که به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث پرکاری تیروئید میشود؟
شرایط پزشکی و موقعیتهایی که میتوانند باعث Hyperthyroidism شوند عبارتند از:
بیماری گریوز: این یک وضعیت خودایمنی است که تیروئید را بیش از حد فعال میکند. بیماری گریوز شایعترین علت Hyperthyroidism است. اگر سابقه خانوادگی بیولوژیکی بیماری تیروئید و/یا بیماری خودایمنی دیگری داشته باشید، شانس ابتلا به آن افزایش مییابد.
ندولهای تیروئید: این تودهها یا رشد سلولها در غده تیروئید هستند. آنها گاهی اوقات میتوانند هورمون تیروئید اضافی تولید کنند. ندولهای تیروئید به ندرت سرطانی هستند.
تیروئیدیت: تیروئیدیت التهاب غده تیروئید است و میتواند به طور موقت باعث این بیماری شود. پس از این مرحله – فاز تیروتوکسیک – ممکن است باعث کم کاری تیروئید شود. هنگامی که التهاب از بین میرود، سطح هورمون ممکن است تثبیت شود.
مصرف بیش از حد ید: مصرف بیش از حد ید (از طریق غذاها یا داروها) میتواند باعث شود تیروئید فرد هورمون بیشتری تولید کند. ید یک ماده معدنی است که تیروئید از آن برای تولید هورمون استفاده میکند. دریافت کنتراست یددار IV (رنگ ید) یا مصرف آمیودارون (یک دارو) ممکن است باعث Hyperthyroidism شود.
آدنوم هیپوفیز آزاد کننده TSH (تیروتروپینوم): در غده هیپوفیز است که هورمون تحریک کننده تیروئید اضافی (TSH) را آزاد میکند. غده هیپوفیز به طور معمول TSH آزاد میکند تا تیروئید را برای ترشح هورمون تیروئید تحریک کند. TSH بیش از حد میتواند منجر به هورمون تیروئید اضافی شود و این یک علت بسیار نادر پرکاری تیروئید است.
عوامل خطر
عواملی که خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند عبارتند از:
- سابقه خانوادگی بیولوژیکی بیماری تیروئید و/یا شرایط خودایمنی.
- استعمال سیگار
- بارداری (برای تیروئیدیت پس از زایمان).
تشخیص
فرآیند تشخیصی Hyperthyroidism ممکن است شامل مراحل مختلفی باشد، از جمله:
یک معاینه فیزیکی: برای شروع، پزشک یک معاینه فیزیکی برای بررسی علائم این بیماری، مانند تیروئید بزرگ، ضربان قلب سریع و غیره انجام میدهد.
آزمایش خون تیروئید: آزمایش خون میتواند سطح هورمون تیروئید را بررسی کند. هنگامی که Hyperthyroidism دارید، سطح هورمونهای تیروئید T3 و T4 بالاتر از حد طبیعی است و هورمون محرک تیروئید (TSH) اغلب کمتر از حد طبیعی است.
آزمایش خون آنتی بادی تیروئید: این آزمایش میتواند بررسی کند که آیا بیماری گریوز وجود دارد یا خیر.
تستهای تصویربرداری: آزمایشهای مختلف تصویربرداری تیروئید میتواند به تشخیص این بیماری و علت آن کمک کند. آنها شامل آزمایش و اسکن جذب ید رادیواکتیو (RAIU) و سونوگرافی تیروئید هستند.
درمان
گزینههای درمانی زیادی برای پرکاری تیروئید وجود دارد. بسته به علت، برخی از گزینهها ممکن است برای شما بهتر از بقیه باشند. پزشک در مورد هر گزینه با بیمار صحبت میکند و به تعیین بهترین برنامه درمانی کمک میکند.
داروهای ضد تیروئید
داروهایی وجود دارند که توانایی تیروئید بیمار را برای ساختن هورمونها مسدود میکنند. آنها معمولاً میتوانند عملکرد تیروئید را در عرض دو تا سه ماه کنترل کنند. علائم ممکن است طی چند روز تا چند هفته بهتر شود.
درمان با ید رادیواکتیو (RAI).
درمان RAI شامل مصرف ید رادیواکتیو از طریق دهان در یک کپسول یا دوز مایع است. ید رادیواکتیو به طور خاص سلولهای تیروئید را هدف قرار میدهد و آنها را از بین میبرد. RAI معمولاً منجر به تخریب دائمی تیروئید میشود که پرکاری تیروئید را درمان میکند. اکثر افرادی که این درمان را دریافت میکنند باید تا پایان عمر خود از داروهای هورمون تیروئید استفاده کنند تا سطح هورمون تیروئید طبیعی را حفظ کنند.
عمل جراحی
جراح ممکن است تمام یا بخشی از غده تیروئید را از طریق جراحی (تیروئیدکتومی) خارج کند. این کار پرکاری تیروئید را درمان میکند، اما معمولاً باعث کمکاری تیروئید میشود که نیاز به داروی هورمون تیروئید مادامالعمر دارد.
مسدود کنندههای بتا
بتا بلوکرها داروهایی هستند که میتوانند به مدیریت علائم پرکاری تیروئید مانند ضربان قلب سریع، عصبی بودن و لرزش کمک کنند. اما آنها سطح هورمونها را در خون تغییر نمیدهند. پزشک ممکن است بتا بلوکرها را در کنار درمان دیگری توصیه کند.
اگر پرکاری تیروئید درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
عوارض پرکاری تیروئید درمان نشده عبارتند از:
- فیبریلاسیون دهلیزی (Afib).
- نارسایی احتقانی قلب.
- ناباروری.
- سکته مغزی ایسکمیک
- پوکی استخوان.
- یک عارضه نادر پرکاری تیروئید، (بحران تیروئید یا بحران تیروتوکسیک) است. این زمانی اتفاق میافتد که تیروئید در مدت زمان کوتاهی مقدار زیادی هورمون تیروئید را تولید و آزاد میکند. این یک وضعیت اورژانسی است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد.
پرکاری تیروئید درمان نشده یا درمان ناکافی میتواند باعث بحران تیروئید شود. عوامل استرس زا مانند عفونت، جراحت یا جراحی ممکن است باعث این اتفاق شوند.
آیا پرکاری تیروئید باعث افزایش وزن میشود؟
پرکاری تیروئید معمولاً باعث افزایش وزن نمیشود. در واقع، برخی از افراد کاهش وزن را تجربه میکنند – حتی با افزایش اشتها. این به این دلیل است که پرکاری تیروئید سرعت متابولیسم بدن را افزایش میدهد و باعث میشود بدن، کالری بیشتری برای انرژی مصرف کند.
کم کاری تیروئید متابولیسم بدن را کند میکند که ممکن است منجر به افزایش وزن شود.
پرکاری تیروئید در دوران بارداری
در اوایل بارداری، بدن نیاز به تولید هورمونهای تیروئیدی بیش از حد طبیعی دارد تا به جنین در حال رشد کمک کند. داشتن سطح هورمون تیروئید که کمی بالاتر از حد طبیعی است، مشکلی ندارد، اما اگر به طور چشمگیری افزایش یابد، ممکن است پزشک یک برنامه درمانی تجویز کند. سطوح بالای هورمونهای تیروئید نه تنها بر مادر بلکه بر جنین نیز تأثیر میگذارد.
تشخیص پرکاری تیروئید در دوران بارداری ممکن است دشوار باشد، زیرا سطح هورمون تیروئید به طور طبیعی افزایش مییابد و سایر علائم بارداری میتوانند علائم این بیماری را پنهان کنند.
پرهیز غذایی برای پرکاری تیروئید
مصرف بیش از حد غذاهای غنی از ید یا غنی شده با ید ممکن است باعث پرکاری تیروئید یا بدتر شدن آن در برخی موارد شود.
اگر پرکاری تیروئید دارید، پزشک ممکن است تغییرات خاصی را در رژیم غذایی شما توصیه کند. همیشه قبل از ایجاد تغییرات شدید در رژیم غذایی خود با پزشک خود یا یک متخصص تغذیه مشورت کنید. این نکته مهم است که تغییر رژیم غذایی به تنهایی نمیتواند پرکاری تیروئید را برطرف کند و ممکن است به درمان پزشکی نیاز داشته باشید.
اگر پزشک رژیم غذایی کم ید را توصیه میکند، سعی کنید از غذاهای زیر اجتناب کنید:
- ماهی
- میگو.
- شیر و محصولات لبنی مانند پنیر.
- زرده تخم مرغ.
- نمک یددار
نتیجه گیری
پرکاری تیروئید یک بیماری قابل درمان است. اگر علائم پرکاری تیروئید را تجربه میکنید به پزشک مراجعه کنید. آنها ممکن است چند آزمایش ساده تجویز کنند و برخی گزینههای درمانی را توصیه کنند.
مطالب مشابه:
کم کاری تیروئید
آزمایش Aldosterone
دیسفونی اسپاسمودیک (دیستونی حنجره)
بیماریهای گوارشی
منبع: my.clevelandclinic