کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید (Hypothyroidism) وضعیتی است که غده تیروئید هورمون کافی را در جریان خون تولید یا ترشح نمی‌کند. در نتیجه متابولیسم بدن کند می‌شود. این بیماری می‌تواند باعث افزایش وزن ناخواسته شود و باعث شود همیشه احساس خستگی کنید.
به طور کلی، کم کاری تیروئید قابل درمان است. بیشتر افراد می‌توانند این بیماری را با دارو و ویزیت‌های منظم پیگیری با متخصص غدد خود کنترل کنند.
انواع کم کاری تیروئید
چهار نوع اصلی Hypothyroidism وجود دارد:
کم کاری تیروئید اولیه:
مستقیماً تیروئید را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث می‌شود سطح هورمون‌های تیروئید پایین بیاید. به نوبه خود، غده هیپوفیز، هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) بیشتری تولید می‌کند. شرایط خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو می‌تواند باعث آن شود یا بعد از جراحی غده تیروئید یا پرتودرمانی رخ دهد. این بیماری شایع‌ترین نوع است.
کم کاری تیروئید ثانویه:
زمانی رخ می‌دهد که غده هیپوفیز کم کار باشد. این نوع بیماری مانع از ارسال TSH، توسط غده هیپوفیز به غده تیروئید می‌شود.
کم کاری تیروئید ثالثیه:
زمانی اتفاق می‌افتد که هیپوتالاموس (ساختاری در مغز که بدن را در یک حالت ثابت به نام هموستاز نگه می‌دارد) هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) کافی تولید نمی‌کند. در نتیجه، غده هیپوفیز نمی‌تواند TSH کافی تولید کند.
کم کاری تیروئید تحت بالینی:
به عنوان نارسایی خفیف تیروئید شناخته می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که سطح TSH، کمی بالا باشد. اما سایر سطوح هورمون تیروئید در محدوده معمولی قرار دارند. این بیماری معمولاً در حدود سه ماه خود به خود از بین می‌رود.
کم کاری تیروئید چقدر شایع است؟
این بیماری می‌تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد و در میان زنان بالای 60 سال، به ویژه پس از یائسگی شایع‌تر است.
علائم و علل کم کاری تیروئید
علائم این بیماری معمولاً با گذشت زمان به کندی ایجاد می‌شود. در برخی موارد ممکن است سال‌ها طول بکشد.
برخی از علائم احتمالی عبارتند از:
- مشکل در حافظه
- افسردگی و اضطراب
- پوست و موی خشک و زبر
- افزایش سطح کلسترول خون
- احساس خستگی
- قاعدگی‌های مکرر یا سنگین
- گرفتگی صدا
- حساسیت به دمای سرد
- بی حسی یا گزگز در دستان
- تغییرات فیزیکی در صورت ( افتادگی پلک، پف دور چشم).
- درد یا ضعف عضلانی
- افزایش وزن
در صورت بروز علائم این بیماری، به پزشک خود اطلاع دهید. آنها می‌توانند آزمایشاتی را برای تأیید تشخیص انجام دهند.
چه عواملی باعث کم کاری تیروئید می‌شود؟
بیماری هاشیموتو شایع‌ترین علت این بیماری است و یک بیماری خود ایمنی است، بنابراین زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به تیروئید حمله کند.
سایر علل عبارتند از:
- برخی داروها، از جمله لیتیوم، تالیدومید و آمیودارون.
- شرایطی که در بدو تولد وجود دارد، مانند تولد بدون غده تیروئید یا غده تیروئیدی که به درستی کار نمی‌کند.
- کمبود ید
- اختلالات غده هیپوفیز، از جمله تومورهای غیر سرطانی.
- تیروئیدیت (التهاب تیروئید که می‌تواند پس از یک بیماری ویروسی یا بارداری رخ دهد).
عوامل خطر
هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود. اما اگر در زنان و افراد در بدو تولد دارای این بیماری باشند، احتمال ابتلا به این بیماری بیشتر است:
- بیماری خود ایمنی.
- استعداد ژنتیکی
- سابقه جراحی تیروئید، از جمله برداشتن غده تیروئید.
- بارداری
- سابقه قبلی پرتودرمانی سر و گردن.
- شروع یا توقف برخی داروها.
عوارض کم کاری تیروئید چیست؟
اگر Hypothyroidism درمان نشود، می‌تواند منجر به سایر شرایط سلامتی مانند:
- گواتر
- مشکلات قلبی
- ناباروری
- سقط جنین یا نقایص مادرزادی
- نوروپاتی محیطی
- کما میکسدما (عارضه نادری که می‌تواند اندام‌های متعددی را درگیر کند و تهدید کننده است).
تشخیص
یک پزشک در طول معاینه فیزیکی به آرامی اطراف تیروئید را فشار می‌دهد تا ببیند آیا غده متورم شده است یا خیر. آنها همچنین در مورد علائم بیمار می‌پرسند و سابقه پزشکی را با جزئیات بررسی می‌کنند.
پزشکان معمولاً آزمایش‌های تیروئید را برای تشخیص دقیق این بیماری انجام می‌دهند. این به این دلیل است که این بیماری می‌تواند علائمی ایجاد کند که شبیه سایر بیماری‌های غیرمرتبط باشد. آزمایش خون تیروئید، سطح هورمون محرک تیروئید (TSH) در خون و همچنین سطح هر هورمون تیروئید (T3 و T4) را اندازه گیری می‌کند.
همچنین ممکن است به آزمایش‌های تصویربرداری تیروئید نیاز باشد که می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- سونوگرافی.
- سی تی اسکن
- اسکن جذب تیروئید (نوعی تصویربرداری پزشکی هسته ای).
درمان
رایج‌ترین درمان، درمان جایگزینی هورمونی است و به صورت دارویی انجام می‌شود.
پیشگیری
شما نمی‌توانید از این بیماری جلوگیری کنید. اگر علائمی مانند موارد ذکر شده در بالا مشاهده کردید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید. تشخیص و درمان به موقع بهترین راه برای کاهش خطر عوارض است.
کم کاری تیروئید در دوران بارداری
افرادی که این بیماری را دارند (به ویژه نوع اولیه) در معرض خطر ناباروری و عوارض بارداری مانند فشار خون بارداری و خونریزی پس از زایمان هستند. اما آزمایش‌های منظم عملکرد تیروئید و مصرف دارو می‌تواند به شما در داشتن بارداری سالم کمک کند.
کم کاری تیروئید در کودکان
برخی از کودکان با این بیماری به دنیا می‌آیند یا اصلاً تیروئید ندارند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، پزشکان آن را کم کاری تیروئید مادرزادی می‌نامند.
پزشکان همه نوزادان را برای این بیماری آزمایش می‌کنند. هورمون تیروئید برای رشد مغز نوزاد ضروری است. اگر کودک به این بیماری مبتلا باشد، پزشک معالج درمان را در هفته‌های اول زندگی آغاز می‌کند تا از ناتوانی‌های ذهنی و تاخیر در رشد جلوگیری کند.
آیا کم کاری تیروئید ژنتیکی است؟
والدین می‌توانند این بیماری را به فرزندان بیولوژیکی خود منتقل کنند. اما در بسیاری از موارد، عوامل محیطی مانند تیروئیدیت، ابتلا به کمبود ید یا مصرف برخی داروها نقش دارند.
آیا کم کاری تیروئید باعث افزایش وزن می‌شود؟
در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند باعث افزایش وزن شود. بسیاری از افراد با شروع درمان جایگزین هورمونی وزن خود را کاهش می‌دهند. با این حال، ایده خوبی است که با پزشک خود در مورد برنامه تغذیه و ورزش که برای شما مفید است صحبت کنید.
نتیجه گیری
خستگی، حافظه، افسردگی و افزایش وزن تنها برخی از علائم این بیماری هستند. در صورت عدم درمان، این عارضه می‌تواند تهدید کننده باشد. اما با دارو می‌توانید مشکل خود را برطرف کنید.
مطالب مشابه:
دیسفونی اسپاسمودیک (دیستونی حنجره)
تومور استرومایی گوارشی (GIST)
آزمایش ژنتیک
آزمایش CBC (شمارش کامل خون)
منبع: my.clevelandclinic
