ناباروری در مردان
ناباروری در مردان
ناباروری در مردان می‌تواند ناشی از تولید کم اسپرم، عملکرد غیرطبیعی اسپرم یا انسدادی باشد که از انتقال اسپرم جلوگیری می‌کند. بیماری‌ها، جراحات، مشکلات مزمن سلامتی، انتخاب شیوه زندگی و عوامل دیگر ممکن است در ناباروری مردان نقش داشته باشند.
ناتوانی در بچه دار شدن می‌تواند استرس‌زا و ترسناک باشد، اما گزینه‌های درمانی متعددی در دسترس هستند که می‌توان این اختلال را درمان کرد.
لقاح یک فرآیند پیچیده است که به عوامل زیادی در سیستم تناسلی زن و مرد بستگی دارد، از جمله:
- تولید اسپرم و تخمک سالم
- باز شدن لوله‌های فالوپ جهت رسیدن اسپرم به تخمک
- توانایی اسپرم برای بارور کردن تخمک هنگام اتصال
- توانایی تخمک بارور شده برای لانه گزینی در رحم
- برای ادامه بارداری تا پایان (39 تا 40 هفته و شش روز)، جنین باید سالم باشد و محیط هورمونی زن باید به اندازه کافی برای رشد جنین کافی باشد. اگر عاملی فقط یکی از عوامل بالا را تحت تأثیر قرار دهد، ناباروری ممکن است رخ دهد.
علائم و علل ناباروری در مردان
اولین علامت ناباروری مردان، ناتوانی در داشتن فرزند بیولوژیکی است. اما ناباروری مردان همچنین می‌تواند منجر به بسیاری از علائم روانی و عاطفی شود، از جمله احساسات:
- افسردگی
- از دست دادن
- اندوه
- عدم کفایت
- شکست
گاهی اوقات، ناباروری مردان می‌تواند با تولید کم تستوسترون از بیضه‌ها همراه باشد. در این صورت علائمی مانند خستگی، ناتوانی جنسی، افسردگی، افزایش وزن و بی‌تفاوتی ممکن است بروز کند.
علت ناباروری مردان چیست؟
بسیاری از عوامل بیولوژیکی و محیطی می‌توانند باعث ناباروری در مردان شوند. این موارد عبارتند از:
- مشکلات اسپرم، از جمله بدشکلی اسپرم، تعداد کم اسپرم (الیگواسپرمی) و عدم وجود اسپرم در منی (آزواسپرمی)
- اختلالات ژنتیکی، از جمله سندرم کلاین فلتر و دیستروفی میوتونیک
- برخی از شرایط پزشکی، از جمله دیابت، برخی بیماری‌های خود ایمنی که به اسپرم شما حمله می‌کنند و فیبروز کیستیک
- عفونت‌ها، از جمله اپیدیدیمیت، اورکیت و عفونت‌های مقاربتی (STIs)، از جمله سوزاک یا HIV
- وریدهای متورم در بیضه‌ها (واریکوسل)
- درمان‌های سرطان، از جمله شیمی‌درمانی، پرتودرمانی یا برداشتن بیضه‌ها با جراحی (ارکیکتومی)
- ترومای بیضه
- اختلالات هورمونی که بر غده هیپوتالاموس یا هیپوفیز تأثیر می‌گذارد.
ناباروری مردان چه کسانی را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
هر مذکری ممکن است مبتلا به ناباروری باشد. اما داشتن موارد زیر می‌تواند خطر ابتلا به ناباروری را افزایش دهند:
- دارای شاخص توده بدنی (BMI) بیشتر از 25 (اضافه وزن/چاقی)
- سن 40 سال یا بالاتر
- در معرض تشعشعات قرار گرفتند.
- در معرض سموم محیطی از جمله سرب، کلسیم، آفت کش‌ها یا جیوه قرار گرفتند.
- از تنباکو، ماری جوانا یا الکل استفاده می‌کنند.
- داروهای خاصی از جمله فلوتامید، اسپیرونولاکتون و بیکالوتامید مصرف می‌کنند.
- زمان زیادی را در محیط گرما بمانند که دمای بیضه‌ها را افزایش می‌دهد، از جمله سونا یا جکوزی. همچنین استفاده از ویلچر نیز می‌تواند دمای بیضه‌ها را افزایش دهد.
- سابقه بیضه‌های نزول نکرده داشته باشد.
- سابقه واریکوسل داشته باشد.
- برای درمان تستوسترون پایین از تستوسترون استفاده می‌کند.
- برای افزایش توده عضلانی، استروئیدهای آنابولیک-آندروژنیک (AAS) یا مکمل‌های حاوی هورمون‌ها را مصرف می‌کند.
آیا اسپرم سالم غلیظ است یا آبکی؟
منی مایع خاکستری مایل به سفیدی است که در هنگام ارگاسم (انزال) از آلت تناسلی خارج می‌شود. منی حاوی اسپرم و همچنین مایعاتی است که به رسوب اسپرم در پشت واژن و پروتئین‌ها، ویتامین‌ها و مواد معدنی کمک می‌کند که به تغذیه اسپرم کمک می‌کند.
به طور معمول، منی غلیظ و چسبنده است. مایع منی ممکن است نشان دهنده تعداد کم اسپرم باشد که ممکن است باعث ناباروری مردان شود.
تشخیص و آزمایشات ناباروری در مردان
یک پزشک متخصص (PCP) می‌تواند ناباروری مردان را تشخیص دهد. او یک معاینه فیزیکی کامل برای کمک به تعیین سلامت کلی شما و شناسایی هرگونه مشکل فیزیکی که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد، انجام می‌دهد. آنها همچنین ممکن است از شما و همسرتان در مورد عادات جنسی و سابقه سلامتیان سؤالاتی بپرسند.
برای تشخیص ناباروری در مردان چه آزمایشاتی انجام می‌شود؟
تجزیه و تحلیل مایع منی یکی از آزمایش‌های اولیه است که پزشکان برای کمک به تشخیص ناباروری در مردان استفاده می‌کنند. این یک آزمایش آزمایشگاهی از نمونه مایع منی است که حجم و کیفیت اسپرم را بررسی می‌کند.
سایر آزمایش‌هایی که پزشک ممکن است برای کمک به شناسایی یا رد کردن علت ناباروری مردان تجویز کند، ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تست‌های تصویربرداری: اینها ممکن است شامل آزمایش‌های غیرتهاجمی مانند سونوگرافی یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا آزمایش‌های تهاجمی مانند ونوگرافی باشد.
آزمایشات خون: آزمایش خون می‌تواند سطح هورمون را اندازه گیری کند و به دنبال ناهنجاری در ژن‌ها یا کروموزوم‌ها باشد.
آزمایش ادرار: آزمایش ادرار می‌تواند به تشخیص بیماری‌های مقاربتی و دیابت کمک کند.
بیوپسی بیضه: پزشک مقدار کمی از بافت بیضه را برای تعیین میزان تولید اسپرم توسط بیضه‌ها برمی‌دارد.
درمان ناباروری در مردان
بله، بسیاری از گزینه‌های درمانی مختلف می‌توانند ناباروری مردان را معکوس کنند. بسته به علت، درمان ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تغییر سبک زندگی
ممکن است بتوانید تولید اسپرم سالم را با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی افزایش دهید، از جمله:
- حفظ وزن سالم
- مصرف میوه و سبزیجات بیشتر
- فعالیت بدنی منظم، از جمله پیاده روی، دویدن، دوچرخه سواری، رقصیدن یا وزنه زدن
- مدیریت استرس
- ترک سیگار و الکل
- پرهیز از استفاده از روان کننده‌های جنسی (لوب) در طول رابطه جنسی
داروها
هورمون درمانی می‌تواند سطوح هورمونی را که خیلی بالا یا پایین است تنظیم کند و بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارد. همچنین ممکن است لازم باشد مصرف برخی داروها را متوقف کنید یا جایگزین‌هایی برای آنها پیدا کنید، از جمله:
- داروهای ضد افسردگی
- مسدود کننده‌های کانال کلسیم
- آنتی آندروژن‌ها
عمل جراحی
درمان‌های جراحی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
برگشت وازکتومی: اگر برای جلوگیری از ورود اسپرم به منی خود وازکتومی انجام دادید، وازکتومی معکوس مجرای دفران را دوباره به هم متصل می‌کند تا بارداری دوباره امکان پذیر شود.
وازواپیدیدیموستومی: این جراحی انسدادی را در اپیدیدیم (لوله پیچ‌خورده‌ای که در مقابل بیضه قرار دارد، جایی که اسپرم بالغ می‌شود) که از ورود اسپرم به منی جلوگیری می‌کند، برطرف می‌کند.
بازیابی اسپرم: پزشک بیوپسی را برای بازیابی اسپرم از بیضه‌ها یا اپیدیدیم انجام می‌دهد.
واریکوسلکتومی: واریکوسل وضعیتی است که در آن خون در بیضه‌ها به دلیل رگ‌های واریسی در کیسه بیضه تجمع می‌یابد. ممکن است تاثیر منفی بر کیفیت اسپرم داشته باشد. جراحی رگ‌های واریسی را از بین می‌برد و این می‌تواند در برخی موارد شانس بارداری را افزایش دهد.
فناوری کمک باروری
روش‌های فناوری کمک باروری (ART): شامل برداشتن تخمک از تخمدان‌ها و ترکیب آن با اسپرم در آزمایشگاه است.
تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم (ICSI): در طی ICSI، پزشک به طور فیزیکی یک سلول اسپرم را به تخمک تزریق می‌کند.
لقاح آزمایشگاهی (IVF): در طول فرآیند IVF، پزشک داروهای باروری به زن تزریق می‌کند که باعث بالغ شدن چندین تخمک در تخمدان‌های او می‌شود. پزشک تخمک‌ها را هنگامی که آماده هستند، جمع آوری می‌کند و آنها را در آزمایشگاه در معرض اسپرم قرار می‌دهد. پس از اینکه یک سلول اسپرم، تخمک را بارور کرد، پزشک تخمک بارور شده (جنین) را در داخل رحم قرار می‌دهد.
آیا ناباروری مردان به خودی خود برطرف می‌شود؟
در بیشتر موارد، ناباروری مردان نیاز به درمان دارد.
پیشگیری
شما می‌توانید خطر ناباروری در مردان را با موارد زیر کاهش دهید:
- اجتناب از استعمال سیگار، الکل و داروهای بدون نسخه.
- محدود کردن قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی خطرناک
- تزریق به موقع واکسن‌های ضد ویروس‌هایی که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد.
- قرار ندادن بیضه‌ها در معرض گرما برای مدت طولانی
- اجتناب از غذاهای غنی از چربی و حفظ وزن سالم
در صورت ناباروری از چه غذاها یا نوشیدنی‌هایی اجتناب کنم؟
برخی از مطالعات نشان می‌دهد که برخی غذاها و نوشیدنی‌ها ممکن است بر کیفیت اسپرم تأثیر بگذارند، از جمله:
- گوشت‌های فرآوری شده
- شیرینی
- سویا
- محصولات لبنی
- کنسرو ماهی
- نوشیدنی‌هایی که حاوی قند زیادی هستند.
- الکل
- کافئین
شما ممکن است از یک رژیم غذایی متعادل‌تر بهره‌مند شوید که شامل موارد زیر است:
- میوه‌ها و سبزیجات تازه
- میوه خشک
- حبوبات
- ماهی
- شیر کم چرب
مطالب مشابه:
آزواسپرمی چیست؟
الیگواسپرمی (تعداد کم اسپرم)
اختلالات اسپرم
آنالیز مایع منی
منبع: my.clevelandclinic
