سندرم شوگرن

سندرم شوگرن یک بیماری خودایمنی است که باعث می شود غدد رطوبت کمتری نسبت به آنچه که باید، ترشح کند. این اتفاق باعث خشکی مزمن در سراسر بدن به خصوص چشم و دهان نیز می شود.
این بیماری اغلب با سایر اختلالات سیستم ایمنی مانند آرتریت روماتوئید و لوپوس همراه است. در سندرم شوگرن، غشاهای مخاطی و غدد ترشح کننده رطوبت چشم و دهان، معمولاً در ابتدا تحت تأثیر قرار می گیرند و در نتیجه اشک و بزاق کاهش می یابد.
اگرچه ممکن است این بیماری افراد را در هر سنی تحت تاثیر قرار دهد، اما افراد در سن 40 سال به بالا بیشتر در معرض این سندرم قرار دارند. همچنین زنان بیشتر مستعد این بیماری هستند.

دو علامت اصلی سندرم شوگرن عبارتند از:

خشکی چشم: در این مواقع ممکن است در چشمان خود سوزش، خارش احساس کنید، به گونه ای که انگار چیزی در آنها وجود دارد.

خشکی دهان: ممکن است احساس کنید که دهان شما پر از پنبه است که بلعیدن یا صحبت کردن را دشوار می کند.

علائم سندرم شوگرن چیست؟

شایع ترین علامت این عارضه، خشکی غیر معمول است، از جمله:

خشکی یا خارش چشم
خشکی و زخم دهان یا بزاق غلیظ
خشکی واژن
پوست خشک
خشکی بینی و خونریزی های مکرر از بینی
خشکی گلو (از جمله سرفه های مکرر)

علاوه بر خشکی، سندرم شوگرن می تواند علائم دیگری نیز ایجاد کند، از جمله:

درد مفاصل
درد یا ضعف عضلانی
غدد لنفاوی متورم
خستگی
مشکل در بلع (دیسفاژی) یا صحبت کردن
مه مغزی (مشکل در تفکر یا تمرکز)
عدم حس چشایی
پوسیدگی دندان
بثورات پوستی
نوروپاتی
سوزش سر دل یا انواع دیگر سوء هاضمه
حساسیت به نور

چه عواملی باعث سندرم شوگرن می شود؟

این وضعیت یک بیماری خودایمنی است. بیماری‌ های خودایمنی زمانی اتفاق می‌افتند که سیستم ایمنی بدن به ‌جای محافظت از بدن، به اشتباه به بافت های بدن آسیب می‌زند.
سندرم شوگرن اولیه بدون هیچ محرک یا علت شناخته شده ای رخ می دهد.
سایر شرایط پزشکی باعث ایجاد سندرم شوگرن ثانویه می شود، به ویژه سایر بیماری های خود ایمنی و برخی عفونت های ویروسی.

عفونت های ویروسی که می توانند باعث ایجاد سندرم شوگرن ثانویه شوند عبارتند از:

هپاتیت C
سیتومگالوویروس (CMV)
ویروس اپشتین بار
ویروس T-لنفوتروپیک انسانی 1 (HTLV)
کووید-19

هر بیماری خودایمنی می تواند باعث ایجاد سندرم شوگرن ثانویه شود. برخی از بیماری های خودایمنی که با سندرم شوگرن مرتبط هستند عبارتند از:

روماتیسم مفصلی
آرتریت پسوریاتیک
لوپوس

عوامل خطر

هرکسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما گروه‌های خاصی از افراد بیشتر به آن مبتلا هستند:

زنان: بیش از 90 درصد افراد مبتلا به سندرم شوگرن زن هستند. مردان هم می توانند به آن مبتلا شوند، اما تعدادشان کمتر است.

افراد مبتلا به سایر بیماری های خود ایمنی: حدود نیمی از افراد مبتلا به سندرم شوگرن حداقل یک بیماری خودایمنی دیگر دارند.

افراد بین 45 تا 55 سال: کودکان، بزرگسالان جوانتر و بزرگسالان بالای 55 سال ممکن است به سندرم شوگرن مبتلا شوند، اما معمولاً در بزرگسالان در این محدوده سنی ایجاد می شود.

افرادی که سابقه بیولوژیکی مبتلا به سندرم شوگرن دارند: حدود 10 درصد از افراد مبتلا به این سندرم یک خویشاوند مستقیم (یک والدین یا خواهر یا برادر بیولوژیکی) نیز با این بیماری دارند.

تشخیص و آزمایشات

پزشک سندرم شوگرن را با یک معاینه فیزیکی و برخی آزمایش ها تشخیص می دهد. آنها بدن شما را معاینه می کنند و در مورد علائم شما می پرسند. هنگامی که برای اولین بار متوجه تغییراتی در بدن خود شدید و اگر به نظر می رسد فعالیت خاصی، علائم را بدتر می کند، به پزشک خود مراجعه کنید.

تشخیص سندرم شوگرن معمولاً بخشی از تشخیص افتراقی است. این بدان معناست که پزشک احتمالاً از چند آزمایش برای رد سایر شرایط و علل علائم شما قبل از تشخیص بیماری استفاده می کند. برخی از آزمایشاتی که ممکن است نیاز داشته باشید عبارتند از:

آزمایشات خون شامل: آزمایش ANA، آزمایش آنتی بادی های SSB و SSA و آزمایش فاکتور روماتوئید می باشد.
یک معاینه چشم
چکاپ دندان
آزمایش ادرار
بیوپسی ها
اشعه ایکس

ممکن است لازم باشد چند متخصص را ببینید، از جمله:

روماتولوژیست
متخصصان چشم
دندانپزشک
متخصص گوش و حلق و بینی

عوارض سندرم شوگرن چیست؟

این عارضه می تواند عوارضی ایجاد کند، از جمله:

افزایش خطر عفونت های دهان و چشم
عملکرد غیر طبیعی کبد یا کلیه
لنفوم (تومورهای سرطانی در غدد لنفاوی)
مشکلات ریوی که ممکن است با پنومونی اشتباه گرفته شود
مشکلات عصبی (مغز، ستون فقرات یا عصبی) که باعث ضعف یا بی حسی می شود.

کنترل و درمان

پزشک درمان هایی را برای کنترل علائم شما پیشنهاد می کند. هیچ درمانی برای سندرم شوگرن وجود ندارد، اما پزشک به شما کمک می‌کند تا یک برنامه درمانی مناسب دریافت کنید. اینکه چه نوع درمانی برای شما مناسب به نوع سندرم شما بستگی دارد.

برخی از درمان های رایج برای خشکی چشم، دهان یا واژن عبارتند از:

اشک مصنوعی: متخصص چشم ممکن است قطره های چشمی بدون نسخه (OTC)، قطره های تجویزی یا روان کننده ها را برای مرطوب نگه داشتن چشم تجویز کند.

جراحی خشکی چشم: یک چشم پزشک می تواند برخی یا تمام مجاری اشک شما را با جراحی ببندد تا اشک طبیعی شما برای مدت طولانی تری در چشمان شما باقی بماند.

داروی سازنده بزاق: دندانپزشک شما ممکن است مکمل ها یا داروهای بدون نسخه را برای کمک به بدن در تولید بزاق بیشتر تجویز کند. آنها ممکن است به شما پیشنهاد کنند که آدامس بجوید، در طول روز آب بنوشید یا چیپس یخ بمکید تا به مرطوب شدن دهانتان کمک کند.

دهانشویه های ویژه یا محصولات مراقبت از دندان: افراد مبتلا به این سندرم در معرض خطر بیشتری برای مشکلات سلامت دندان هستند، بنابراین ممکن است به تمیز کردن مکرر، درمان های فلوراید خاص یا خمیر دندان و دهان شویه های تجویزی نیاز داشته باشید.

مرطوب‌کننده‌ها یا روان‌کننده‌های واژن: پزشک روان‌کننده‌های بدون نسخه یا نسخه‌ای را پیشنهاد می ‌کند تا هر روز یا در حین مقاربت، رطوبت واژن را افزایش دهند.

هورمون درمانی: برخی از افراد برای درمان خشکی واژن ناشی از عدم تعادل هورمونی به هورمون درمانی (مانند استروژن) نیاز دارند.

درمان های درد و سایر علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

مسکن های بدون نسخه: NSAID های بدون نسخه (داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی) می توانند درد را تسکین داده و تورم را کاهش دهند. این داروها را قبل از مشورت با پزشک خود مصرف نکنید.

کورتیکواستروئیدها: داروهای ضد التهابی تجویزی که پزشک به صورت قرص یا تزریقی تجویز می کند.

سرکوب کننده های ایمنی: داروهای تجویزی که سیستم ایمنی را آرام می کند و میزان فعالیت آن را کاهش می دهد. پزشک ممکن است داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs) را توصیه کند.

مطالب مشابه:

Blog