آزمایش مدفوع
آزمایش مدفوع
آزمایش مدفوع (Stool) یک ابزار تشخیصی است که پزشکان از آن برای تشخیص علت مشکلات معده استفاده می کنند. این آزمایش می تواند باکتری ها، ویروس ها و سایر میکروب های موجود در مدفوع را که می توانند شما را بیمار کنند، تشخیص دهد. آزمایش مدفوع برای تشخیص وجود خون یا سایر ناهنجاری های دستگاه گوارش، مانند سرطان روده بزرگ، بیماری التهابی روده، بواسیر، شقاق مقعد یا عفونت استفاده می شود.
آزمایش مدفوع همچنین می تواند علائم دیگری مانند خون مخفی را که نشان دهنده وجود بیماری است، بررسی کند.
در صورت بروز علائمی مانند موارد زیر، پزشک ممکن است آزمایش مدفوع را توصیه کند:
- خون در مدفوع
- مخاط در مدفوع
- اسهال که بیش از 3 روز طول بکشد
- درد یا گرفتگی معده
- تهوع یا استفراغ طی چند روز
- تب
آزمایش مدفوع چه عواملی را بررسی می کند؟
این آزمایش می تواند چندین بیماری مختلف دستگاه گوارش را بررسی کند، از جمله:
- شقاق مقعدی
- کم خونی
- کولیت
- پولیپ های روده بزرگ
- دیورتیکولوز
- نارسایی لوزالمعده برون ریز (EPC)
- خونریزی دستگاه گوارش (GI)
- هموروئید
- عفونت ها
- بیماری التهابی روده (IBD)
- استئاتوره
- زخم معده
انواع آزمایش مدفوع
انواع مختلفی از آزمایش Stool وجود دارد. پزشک بر اساس علائم شما، بهترین آزمایش را تجویز می کند:
آزمایش خون مخفی در مدفوع (FOBT): این نوع آزمایش مدفوع به دنبال وجود خون در مدفوع است. نتیجه مثبت به این معنی است که شما در جایی از دستگاه گوارش خود، دچار خونریزی شده‌اید.
آزمایش FIT-DNA: این آزمایش مانند FOBT، مقادیر بسیار کمی خون در مدفوع را تشخیص می دهد. اما همچنین به دنبال DNA تغییر یافته‌ای است که می تواند نشان دهنده شرایط پیش سرطانی یا سرطانی باشد.
تست عفونت ها: پزشکان می توانند این آزمایش‌ها را به شیوه‌های مختلفی انجام دهند. با این حال، هدف همه آنها یکسان است: یافتن میکروب‌ها در نمونه مدفوع. این کار از طریق پرورش میکروب‌ها، مشاهده آنها زیر میکروسکوپ یا بررسی DNA میکروب‌ها انجام می شود.
کشت مدفوع: به دنبال باکتری هایی است که معمولاً در دستگاه گوارش یافت نمی شوند.
آزمایش چربی مدفوع: به دنبال چربی اضافی در مدفوع است تا ببیند آیا بدن در جذب چربی از غذا مشکل دارد یا خیر.
سوالات متداول
آیا برای آزمایش مدفوع باید ناشتا بود؟
برای آزمایش Stool آمادگی خاص و ناشتایی لازم نیست. اما مواردی وجود دارد که ممکن است پزشک از شما بخواهد دستورالعمل های خاصی را انجام دهید، مانند قطع مصرف برخی داروها یا (اجتناب از انواع خاصی از غذا). این دستورالعمل ها به آزمایشی که انجام می دهید بستگی دارد و می تواند برای افراد مختلف متفاوت باشد. اگر لازم است قبل از آزمایش مدفوع، کار متفاوتی انجام دهید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
برای آزمایش مدفوع چه غذاهایی نباید بخوریم؟
برای اینکه آزمایش مدفوع FOBT شما با برخی از مواد غذایی یا مکمل ها تداخلی ایجاد نکند، شما می تواند از غذاها و مکمل های زیر اجتناب کنید:
غذاهایی که نباید 2 تا 3 روز قبل از آزمایش مدفوع مصرف کنید، عبارتند از:
- گوشت قرمز یا نیم پز
- کلم بروکلی
- کلم
- طالبی
- گل کلم
- ترب کوهی
- قارچ
- هویج
- تربچه
- شلغم
- کدو سبز
مکمل هایی که نباید مصرف کنید عبارتند از:
- ویتامین C و مرکبات
- داروهای آسپرین، ایبوپروفن (ادویل، موترین)
آزمایش FTI تحت تاثیر غذاها قرار نمی گیرد، بنابراین، هیچ محدودیت غذایی وجود ندارد.
تفسیر نتایج آزمایش مدفوع
مدفوع طبیعی معمولاً قهوه‌ای، نرم و با قوام مناسب به نظر می‌رسد. حاوی خون، مخاط، چرک یا میکروارگانیسم های مضر نیست.
نتایج غیرطبیعی از انواع مختلف آزمایش ها ممکن است ناشی از موارد زیر باشد:
- التهاب روده، مانند کولیت اولسراتیو یا بیماری کرون
- بواسیر
- عفونت
- انگل ها
- سرطان
- زخم های گوارشی
- پولیپ ها (توده های متصل به روده بزرگ یا رکتوم)
- شقاق مقعد (پارگی های نازک در پوشش مقعد)
- بیماری های گوارشی، مانند عدم جذب برخی چربی ها یا سایر مواد مغذی
- استفاده از آسپرین یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)
آیا آزمایش مدفوع برای بررسی انگل ها وجود دارد؟
بله، آزمایش تخم انگل (O&P) آزمایشی است که انگل ها را بررسی می کند. این آزمایش می تواند به تشخیص اینکه آیا انگل ها علت اسهال، گرفتگی عضلات، گاز بیش از حد، مدفوع شل، مدفوع آبکی یا سایر بیماری های شکمی هستند یا خیر، کمک کند. برای این آزمایش ممکن است به چندین نمونه مدفوع در روزهای مختلف نیاز باشد.
آزمایش مدفوع سه نوبته چیست؟
این آزمایش نمونه های مدفوع را طی سه روز متوالی تجزیه و تحلیل می کند تا ارزیابی کاملی از سیستم گوارش (GI) ارائه دهد. اجزا و اهداف کلیدی این آزمایش عبارتند از:
ارزیابی عملکرد گوارش:
این آزمایش کارایی و اثربخشی هضم و جذب مواد مغذی را ارزیابی می کند. این شامل اندازه‌گیری سطح آنزیم های گوارشی، وجود فیبرها، چربی ها و پروتئین های هضم نشده و سایر نشانگرهایی است که نشان می دهد بدن چقدر خوب غذا را تجزیه و جذب می کند.
آنالیز میکروبیوم روده:
این آزمایش تعادل باکتری ها و سایر میکروارگانیسم های موجود در روده را بررسی می کند. این تست شامل شناسایی باکتری های مفید و همچنین باکتری های مضر، مخمر و سایر عوامل بیماری‌زا است. عدم تعادل در میکروبیوتای روده می تواند منجر به مشکلات مختلف سلامتی، از جمله اختلالات گوارشی، التهاب و اختلال عملکرد سیستم ایمنی شود.
انگل شناسی:
نمونه های مدفوع که طی سه نوبت جمع‌آوری می شوند، از نظر وجود انگل یا تخم آنها بررسی می شوند. عفونت های انگلی می توانند طیف وسیعی از علائم را ایجاد کنند و شناسایی آنها برای درمان مؤثر، مهم است.
التهاب و پاسخ ایمنی:
این آزمایش ممکن است شامل نشانگرهایی باشد که نشان دهنده التهاب در دستگاه گوارش و وضعیت سیستم ایمنی مرتبط با روده هستند. به عنوان مثال، وجود برخی از گلبول های سفید خون در مدفوع می تواند نشان دهنده التهاب باشد.
نشانگرهای سلامت روده:
سایر نشانگرهای سلامت روده، مانند pH، سطح اسیدهای چرب کوتاه زنجیره و وجود خون نیز می توانند در این آزمایش گنجانده شوند. این نشانگرها می توانند بینش بیشتری در مورد سلامت روده و مشکلات بالقوه مانند عفونت ها و التهاب ارائه دهند.
جمع‌آوری سه روزه:
جمع‌آوری نمونه‌های مدفوع طی سه روز متوالی به ارائه تصویر جامع‌تری از محیط روده کمک می کند. این آزمایش مهم است، زیرا ترکیب مدفوع می تواند روز به روز متفاوت باشد و نمونه های متعدد احتمال جمع‌آوری و تشخیص هرچه بیشتر میکروارگانیسم های مختلف ساکن در دستگاه گوارش را افزایش می دهد.
این آزمایش اغلب توسط پزشکان برای تشخیص و مدیریت بیماری هایی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD)، اسهال مزمن، یبوست و سایر مشکلات گوارشی استفاده می شود. همچنین می تواند در ارزیابی سلامت روده در بیمارانی که مشکلات سیستمیک سلامتی دارند و ممکن است مربوط به عملکرد دستگاه گوارش و میکروبیوم باشند، ارزشمند باشد.
مزایای آزمایش مدفوع سه نوبته
این آزمایش مزایای متعددی برای ارزیابی سلامت دستگاه گوارش ارائه می دهد. در اینجا برخی از مزایای کلیدی آن را بیان کرده‌ایم:
- ارزیابی جامع
- تشخیص بهتر انگل ها
- شناسایی میکروارگانیسم های مفید و مضر
- بینش عملکرد گوارش
- شاخص های التهاب و پاسخ ایمنی
- روش غیرتهاجمی
- برنامه های درمانی شخصی‌سازی شده
- نظارت و پیگیری روند درمان
- مراقبت های پیشگیرانه
- پشتیبانی از رویکردهای جامع سلامت از جمله ایمنی، سلامت روان و خطر بیماری های مزمن
آزمایش مدفوع رایج در کودکان
آزمایش های مدفوع رایج که برای کودکان درخواست می شوند، عبارتند از:
- کشت باکتری
- سم کلستریدیوم دیفیسیل
- خون مخفی در مدفوع
- ژیاردیا
- آنتی‌ژن هلیکوباکتر پیلوری
- آزمایش تخم و انگل (O&P)
آزمایش های مدفوع را تا چه ساعتی می توان نگه داشت؟
هرچه نمونه استول زودتر به آزمایشگاه تحویل داده شود، نتایج دقیق تر گزارش می شوند. اما به طور کلی حداکثر تا 24 ساعت می توانید نمونه را با قوام طبیعی داخل یخچال نگهدارید. قابل ذکر است که نمونه های استول جهت آزمایش های کشت و نمونه های اسهال باید تازه به دست آزمایشگاه برسند.
در نهایت، لازم به ذکر است که اگرچه این آزمایش مزایای بی‌شماری دارد، اما باید بخشی از یک رویکرد جامع برای تشخیص و درمان باشد. نتایج باید در چارچوب سابقه پزشکی و علائم کلی بیمار و تحت راهنمایی یک پزشک واجد شرایط تفسیر شود.
مطالب مشابه:
