سلامت روده
سلامت روده
روده به سیستم گوارشی ما اشاره دارد که شامل معده، روده کوچک و روده بزرگ می شود. روده مسئول تجزیه غذایی است که می خوریم و همچنین جذب مواد مغذی مورد نیاز بدن برای عملکرد صحیح است. همچنین روده برای عملکرد سیستم ایمنی بدن ما حیاتی است.
سلامت روده می تواند تاثیر قابل توجهی بر سلامت جسمی و روانی ما و همچنین بر احساس روزانه ما داشته باشد.
روده به طور کلی محل زندگی میکروبیوم روده است که از تریلیون ها میکروارگانیسم تشکیل شده است. میکروبیوم روده شامل باکتری های خوبی است که برای سلامت روده ضروری هستند و همچنین باکتری های بدی که می توانند برای سلامتی ما مضر باشند. داشتن طیف وسیعی از باکتری های خوب می تواند سلامت جسمی و روانی را افزایش دهد.
چرا سلامت روده مهم است؟
سلامت روده و میکروبیوم روده، نقش مهمی در سلامت کلی ما دارند. این می تواند بر سیستم های ایمنی و متابولیک بدن و همچنین بر خلق و خو و رفتار ما تاثیرگذار باشد.
داشتن طیف وسیعی از باکتری ها برای سلامت روده مهم است. انواع باکتری های موجود در میکروبیوم روده، می توانند بر خطر ابتلا به مشکلات مزمن سلامتی، تاثیر بگذارند.
افراد مبتلا به بیماری های مزمن مانند آرتریت پسوریاتیک، دیابت نوع 1 و 2، اگزمای آتوپیک، بیماری سلیاک، چاقی و سفتی شریانی، نسبت به افرادی که این بیماری را ندارند، انواع کمتری از باکتری ها را در روده خود دارند. نقش دقیق میکروبیوم روده در این بیماری ها، هنوز مشخص نیست و تحقیقات در حال انجام است.
همچنین بین سلامت روده و مشکلات سلامت روان مانند اضطراب و افسردگی ارتباط وجود دارد.
علائم سلامت ضعیف روده چیست؟
- نفخ معده
- سوزش سر دل
- درد شکم
- میزان بیش از حد گاز یا نفخ
- صدای معده
- حالت تهوع
- یبوست یا اسهال
- کاهش یا افزایش وزن بی دلیل
- مشکلات خواب
- بی حوصلگی
- خارش های پوستی یا بیماری هایی مانند اگزما، پسوریازیس یا آکنه
ممکن است گاهی اوقات این علائم را تجربه کنید. با این حال، اگر این علائم به طور منظم اتفاق بیفتند، ممکن است نشانه ای از سلامت ضعیف روده باشد.
چه عواملی باعث سلامت ضعیف روده می شوند؟
عوامل خاصی وجود دارند که می توانند باعث عدم تعادل یا اختلال در میکروبیوم روده شوند. این فرآیند دیس‌بیوز نامیده می شود. عواملی که باعث دیس بیوز می شوند عبارتند از:
- استرس
- بیماری زمینه ای
- زندگی با اضافه وزن
- مصرف بیش از حد آنتی بیوتیک ها
- رژیم غذایی بی کیفیت
- استعمال سیگار یا استفاده از سیگار الکترونیکی
- کمبود ورزش
- مصرف زیاد الکل
- کمبود خواب
به طور معمول روده ما دارای یک مانع ویژه است که به مواد مغذی اجازه ورود می دهد، اما از ورود باکتری ها و سایر مواد مضر به جریان خون جلوگیری می کند. در طول دیس بیوز، این مانع “نشت‌پذیرتر” می شود، به این معنی که به باکتری ها و مولکول هایی که نباید در آنجا باشند، اجازه ورود به جریان خون را می دهد. این فرآیند با بسیاری از مشکلات مختلف سلامت جسمی و روانی مرتبط است.
طیف گسترده‌ای از بیماری ها وجود دارد که بر سلامت دستگاه گوارش تأثیر می گذارند. بیماری هایی مانند بیماری التهابی روده، بیماری سلیاک و بیماری زخم معده تأثیرات عمده‌ای بر سلامت روده و سلامت عمومی ما دارند. این بیماری ها باید توسط پزشک به دقت کنترل شوند و ممکن است برای مشاوره تخصصی به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنیم.
چگونه می توانم سلامت روده خود را بهبود بخشم؟
اگر به دلیل بیماری گوارشی، سلامت روده شما ضعیف است، توصیه های پزشک خود را دنبال کنید، داروهای خود را طبق دستور مصرف کنید و رژیم غذایی توصیه شده را رعایت کنید تا به بهبود سلامت روده خود کمک کنید.
رژیم غذایی
از پزشک خود بپرسید که چگونه تغییر رژیم غذایی می تواند سلامت روده را بهبود بخشد. برای اکثر افراد، قوانین کلی تغذیه سالم اعمال می شود.
مطمئن شوید که طیف گسترده‌ای از غذاهای گیاهی را مصرف می کنید، از جمله:
- سبزیجات
- میوه‌ها
- لوبیا و حبوبات
- غلات کامل
این غذاها حاوی طیف گسترده‌ای از ویتامین ها، مواد معدنی و سایر عناصر ضروری برای سلامتی هستند. آنها همچنین حاوی فیبرهایی هستند که به عنوان پری بیوتیک شناخته می شوند و خود قابل هضم نیستند، اما رشد “باکتری های خوب” را در روده تشویق و ترویج می کنند.
غذاهای تخمیر شده نیز برای سلامت روده عالی هستند. این غذاها، غذاهایی هستند که در آنها قند توسط باکتری ها یا مخمرها تجزیه شده است. غذاهای تخمیر شده سرشار از پروبیوتیک ها و باکتری های خوبی هستند که برای روده مفیدند.
>غذاهای تخمیر شده عبارتند از:
- ماست
- کیمچی
- کلم ترش
- کامبوچا
- میسو
- خمیر ترش
بهتر است از غذاهایی که می توانند برای سلامت روده مضر باشند، مانند غذاهای فرآوری شده و غذاهای حاوی مقادیر بالای قند، نمک و چربی های اشباع، اجتناب کنید.
مکمل ها
مکمل‌های پروبیوتیک حاوی باکتری ها و مخمرهای خوب هستند. پروبیوتیک ها می توانند به تعادل میکروبیوم روده کمک کنند، به خصوص در افرادی که میکروبیوم روده آنها تحت تأثیر آنتی بیوتیک ها، داروهای دیگر، رژیم های غذایی خاص یا بیماری قرار گرفته است.
سبک زندگی
سلامت روده همچنین تحت تأثیر فعالیت بدنی، استرس، خواب، مصرف آنتی بیوتیک و سایر عوامل سبک زندگی و محیطی قرار می گیرد. مهم است که استرس خود را کنترل کنید، از نظر جسمی فعال باشید و از خواب کافی اطمینان حاصل کنید.
تشخیص و آزمایش سلامت روده
آزمایش خون مخفی در مدفوع یا آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع: این آزمایش مقادیر میکروسکوپی خون در مدفوع را بررسی می کند. مقدار بسیار کمی از مدفوع روی ابزار مخصوص آزمایشگاه قرار داده می شود و سپس مورد بررسی قرار می گیرد.
آزمایش کشت مدفوع: این آزمایش باکتری های غیر طبیعی در دستگاه گوارش را که ممکن است باعث اسهال و سایر مشکلات گوارشی شوند، بررسی می کند. نمونه کوچکی از مدفوع جمع آوری و در آزمایشگاه مورد بررسی قرار می گیرد. در عرض 2 یا 3 روز، آزمایش کشت مدفوع، وجود باکتری های غیر طبیعی را نشان می دهد.
سایر آزمایش های مدفوع: مدفوع را می توان از نظر بسیاری از موارد بررسی کرد. آزمایش های مدفوع می تواند به تشخیص التهاب، اختلال پانکراس و عفونت های غیر باکتریایی مانند ویروس ها و انگل ها کمک کند.
آزمایش های تنفسی: این آزمایش ها می توانند به تشخیص تعدادی از اختلالات گوارشی کمک کنند. این موارد شامل باکتری های معده (هلیکوباکتر پیلوری)، هضم ضعیف قندها (به عنوان مثال، لاکتوز یا قند شیر)، رشد بیش از حد باکتری ها و تاخیر در تخلیه معده (گاستروپارزی) است.
آزمایش های تصویربرداری
بررسی عبور غذا از روده بزرگ:
این آزمایش نشان می دهد که غذا چقدر خوب از روده بزرگ عبود می کند. بیمار کپسول هایی حاوی نشانگرهای کوچکی را میبلعد که در عکس برداری با اشعه ایکس قابل مشاهده هستند. سپس در طول آزمایش، رژیم غذایی پرفیبر مصرف می کند. حرکت نشانگرها در روده بزرگ با استفاده از عکس های اشعه ایکس شکمی بررسی می شود. این عکس ها چندین بار، 3 تا 7 روز پس از بلعیدن کپسول، گرفته می شوند. روش جدیدتری برای انجام این کار، کپسول حرکتی بی سیم با آندوسکوپی کپسولی نام دارد.
CT scan:
این آزمایش تصویربرداری از اشعه ایکس و کامپیوتر برای تهیه تصاویر دقیق از بدن استفاده می کند. سی تی اسکن جزئیات استخوان ها، عضلات، چربی و اندام ها را نشان می دهد. سی تی اسکن ها دقیق تر از عکس های اشعه ایکس هستند.
دفکوگرافی:
این آزمایش، عکس برداری با اشعه ایکس از ناحیه مقعد و رکتوم است. این آزمایش بررسی می کند که مدفوع چقدر خوب از بدن خارج می شود و عضلات رکتوم چقدر خوب کار می کنند. همچنین می تواند ناهنجاری هایی را در مقعد یا رکتوم پیدا کند.
سری تحتانی GI (دستگاه گوارش):
این آزمایش تنقیه باریم نام دارد. در این روش رکتوم، روده بزرگ و قسمت پایینی روده کوچک بررسی می شود. باریم به صورت تنقیه به داخل رکتوم تزریق می شود. عکس‌برداری با اشعه ایکس از شکم، تنگی ها، انسدادها و سایر مشکلات را نشان می دهد.
سری فوقانی GI (دستگاه گوارش):
این آزمایش اندام های قسمت فوقانی دستگاه گوارش را بررسی می کند. این اندام ها عبارتند از: مری، معده و دوازدهه (قسمت اول روده کوچک). بیمار باریم را میبلعد و سپس برای بررسی اندام های گوارشی، از اشعه ایکس استفاده می شود.
اسکن MRI:
این آزمایش از ترکیبی از آهنرباهای بزرگ برای ایجاد تصاویر دقیق از اندام ها و ساختارهای داخل بدن استفاده می کند.
کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP):
این آزمایش از MRI برای مشاهده مجاری صفراوی استفاده می کند. دستگاه از امواج رادیویی و آهنربا برای اسکن بافت‌ها و اندام های داخلی استفاده می کند.
مطالعه حرکت دهان و حلق (بلع):
این آزمایش همچنین بلع باریم نام دارد. در این آزمایش، مقادیر کمی مایع حاوی باریم به بیمار داده می شود تا با یک بطری، قاشق یا فنجان بنوشد. یک سری اشعه ایکس گرفته می شود تا پزشک ببیند هنگام بلعیدن مایع، چه اتفاقی می افتد.
اسکن تخلیه معده با رادیوایزوتوپ:
در طول این آزمایش، بیمار غذایی حاوی رادیوایزوتوپ می‌خورد. این ماده کمی رادیواکتیو دارد که در اسکن نشان داده می شود. دوز تابش از رادیوایزوتوپ بسیار کم است و مضر نیست. اما به رادیولوژیست اجازه می دهد تا غذا را در معده و سرعت خروج آن از معده را در حالی که بیمار زیر دستگاه دراز کشیده است، ببیند.
سونوگرافی:
از سونوگرافی برای مشاهده اندام‌های داخلی در حین عملکرد آنها استفاده می شود. همچنین می تواند جریان خون را از طریق رگ های مختلف ارزیابی کند.
روش های آندوسکوپی
کولونوسکوپی:
این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا تمام طول روده بزرگ (کولون) را مشاهده کند. این روش اغلب می‌تواند به یافتن رشد غیرطبیعی، بافت ملتهب، زخم و خونریزی کمک کند. کولونوسکوپی یکی از رایج‌ترین گزینه‌های غربالگری سرطان روده بزرگ است. پولیپ های روده بزرگ پیش سرطانی را می توان در طول معاینه غربالگری قبل از اینکه زمان کافی برای تبدیل شدن به سرطان داشته باشند، برداشت.
کولانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP):
این روش به پزشک اجازه می‌دهد تا مشکلات کبد، کیسه صفرا، مجاری صفراوی و پانکراس را تشخیص دهد و درمان کند. این روش ترکیبی از اشعه ایکس و استفاده از آندوسکوپ است.
ازوفاگوگاسترودئودنوسکوپی (EGD یا آندوسکوپی فوقانی):
EGD به پزشک اجازه می دهد تا مستقیماً داخل مری، معده و اثنی عشر را با آندوسکوپ مشاهده کند. این اسکوپ به داخل دهان و گلو و سپس به داخل مری، معده و اثنی عشر هدایت می شود. با آندوسکوپ، پزشک می تواند داخل این قسمت از بدن را مشاهده کند. آنها همچنین می توانند در صورت نیاز، ابزارهایی را از طریق اسکوپ برای برداشتن نمونه‌ای از بافت (بیوپسی) وارد کنند.
سیگموئیدوسکوپی:
این روش به پزشک اجازه می دهد تا داخل بخشی از روده بزرگ را بررسی کند. این روش در پیدا کردن علل اسهال، درد شکم، یبوست، رشد غیرطبیعی و خونریزی مفید است. یک سیگموئیدوسکوپ از طریق رکتوم وارد روده می شود. این لوله کوتاه، انعطاف‌پذیر و دارای چراغ، هوا را به داخل روده می دمد تا آن را باد کند. این کار مشاهده داخل روده را آسان‌تر می‌کند.
نتیجه گیری
اگر علائمی از سلامت ضعیف روده را مشاهده می کنید و حتی با درمان های خانگی، بهبود پیدا نمی کنند، حتماً به پزشک متخصص گوارش مراجعه کنید. آنها می توانند به شما در تشخیص زودهنگام، پایش روند بیماری، مانیتورینگ پاسخ به درمان، کمک کنند.
مطالب مشابه:
