تورم غدد لنفاوی
تورم غدد لنفاوی
تورم غدد لنفاوی اغلب به دلیل عفونت ناشی از باکتری یا ویروس اتفاق می‌افتد. به ندرت، سرطان باعث تورم غدد لنفاوی می‌شود.
غدد لنفاوی نقش حیاتی در توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها دارند. آنها به عنوان فیلتر عمل می‌کنند و ویروس‌ها، باکتری‌ها و سایر علل بیماری را قبل از اینکه بتوانند به سایر قسمت‌های بدن سرایت کنند، از بین می برند. نواحی شایع تورم غدد لنفاوی شامل زیر گوش، گردن، زیر چانه، زیر بغل و کشاله ران است.
علائم تورم غدد لنفاوی
سیستم لنفاوی شبکه‌ای از اندام‌ها، رگ‌ها و غدد لنفاوی در سراسر بدن است. بسیاری از غدد لنفاوی در سر و گردن قرار دارند. غدد لنفاوی در آنجا اغلب متورم می‌شوند و می‌تواند به اندازه یک نخود یا لوبیا قرمز یا بزرگتر باشد.
تورم غدد لنفاوی نشانه وجود مشکلی در بدن است. این غدد همچنین ممکن است حساس و دردناک باشند.
بسته به علت تورم غدد لنفاوی، علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آبریزش بینی، گلودرد یا سرفه.
- تورم غدد لنفاوی در سراسر بدن، وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است به دلیل عفونتی مانند HIV یا مونونوکلئوز یا یک بیماری سیستم ایمنی مانند لوپوس یا آرتریت روماتوئید باشد.
- گره‌های سفت و سریع الرشد که هنگام فشار دادن حرکت نمی‌کنند. این موارد ممکن است به دلیل سرطان سیستم لنفاوی، به نام لنفوم، یا سرطان دیگری باشد.
- تب.
- تعریق شبانه.
زمان مراجعه به پزشک:
برخی از تورم غدد لنفاوی وقتی بیماری که باعث آنها شده است بهبود می‌یابد، به اندازه معمول خود برمی‌گردند. اما، اگر تورم غدد لنفاوی شما موارد زیر را دارند، به پزشک مراجعه کنید:
- عدم وجود دلیل مشخص
- به مرور زمان بزرگ می شوند یا به مدت 2 تا 4 هفته متورم هستند.
- احساس سفتی یا لاستیک مانند دارند، یا وقتی آنها را فشار می‌دهید، حرکت نمی‌کنند.
- با تب، تعریق شبانه یا کاهش وزن همراه هستند.
- با سرفه‌ای که بهبود نمی‌یابد همراه هستند.
- در زیر بغل هستند.
- اگر در بلع یا تنفس مشکل دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث تورم غدد لنفاوی می شود؟
غدد لنفاوی دسته‌های کوچک، گرد یا لوبیایی شکل از سلول‌ها هستند. درون غدد لنفاوی ترکیبی از انواع سلول‌های سیستم ایمنی وجود دارد. این سلول‌ها مایع لنفاوی را هنگام عبور از بدن فیلتر می‌کنند و بدن را از عفونت ها محافظت می‌کنند.
شایع‌ترین علت تورم غدد لنفاوی، عفونت است که معمولاً ویروسی است، مانند سرماخوردگی معمولی. اما گاهی اوقات می تواند علت آن ناپیدا باشد.
سایر علل تورم غدد لنفاوی عبارتند از:
عفونت‌های رایج:
- گلودرد استرپتوکوکی.
- عفونت سینوس.
- سرخک.
- عفونت گوش.
- عفونت دندان.
- مونونوکلئوز.
- عفونت‌های پوستی یا زخم، مانند سلولیت.
- ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV)، ویروسی که باعث ایدز می‌شود.
عفونت‌های کمتر شایع:
- سل.
- برخی عفونت‌های مقاربتی مانند سیفلیس.
- عفونت با انگلی به نام توکسوپلاسموز، این بیماری از تماس با مدفوع گربه آلوده یا مصرف گوشتی که به اندازه کافی پخته نشده است، ناشی می‌شود.
- عفونت باکتریایی ناشی از خراش یا گاز گرفتن گربه، که تب خراش گربه نامیده می‌شود.
اختلالات سیستم ایمنی:
لوپوس، این بیماری مداوم یا مزمن، باعث تورم و سوزش می‌شود. لوپوس می‌تواند مفاصل، پوست، کلیه‌ها، سلول‌های خونی، قلب و ریه‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.
آرتریت روماتوئید، این بیماری مزمن باعث التهاب در بافتی می‌شود که مفاصل را می‌پوشاند. این بافت سینوویوم نامیده می‌شود.
سارکوئیدوز، این بیماری مزمن باعث رشد گروه‌های کوچکی از سلول‌های التهابی به نام گرانولوم می‌شود. آنها اغلب در ریه‌ها و غدد لنفاوی رخ می‌دهند.
سرطان‌ها:
لنفوم، این سرطان در سیستم لنفاوی شروع می‌شود.
سندرم سزاری، نوعی نادر از لنفوم
لوسمی، این سرطان بافت خون‌ساز بدن است. این شامل مغز استخوان و سیستم لنفاوی می‌شود. سایر سرطان‌هایی که به غدد لنفاوی گسترش یافته‌اند، متاستاز نامیده می‌شوند. سایر علل احتمالی اما نادر شامل داروهای خاصی مانند داروی ضد تشنج فنی‌توئین (دیلانتین) و داروهایی است که از مالاریا جلوگیری می‌کنند. همچنین ایمپلنت‌های سیلیکونی سینه نیز می‌توانند باعث تورم غدد لنفاوی شوند.
عوامل خطر
بسیاری از بیماری‌ها و عوامل، خطر این عارضه را افزایش می‌دهند که عبارتند از:
سن بالا: خطر ابتلا به عفونت‌ها، اختلالات سیستم ایمنی و سرطان را افزایش می‌دهد.
رفتارهای پرخطر: داشتن رابطه جنسی بدون محافظت و تزریق مواد مخدر غیرقانونی خطر ابتلا به عفونت‌هایی مانند HIV و سایر عفونت‌های مقاربتی را افزایش می‌دهد.
سیستم ایمنی ضعیف: این می‌تواند ناشی از یک بیماری یا دارویی باشد که سیستم ایمنی را سرکوب می‌کند. داشتن سیستم ایمنی ضعیف خطر عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.
عوارض
هنگامی که عفونتی که باعث متورم شدن غدد لنفاوی می‌شود درمان نشود، ممکن است تجمعی از چرک تشکیل شود. به این عفونت‌ها آبسه می‌گویند. چرک حاوی مایع، گلبول‌های سفید خون، بافت مرده و باکتری‌ها یا سایر عفونت ها است. در نهایت، ممکن است نیاز به تخلیه و درمان آبسه با آنتی‌بیوتیک باشد.
نحوه بررسی تورم غدد لنفاوی
افراد می‌توانند با فشار دادن آرام اطراف ناحیه‌ای مانند کنار گردن، تورم غدد لنفاوی خود را بررسی کنند.
غدد لنفاوی متورم مانند برآمدگی‌های نرم و گرد احساس می‌شوند و ممکن است به اندازه یک نخود یا انگور باشند. ممکن است در لمس حساس باشند که نشان دهنده التهاب است. در برخی موارد، غدد لنفاوی نیز بزرگتر از حد معمول به نظر می‌رسند.
غدد لنفاوی به صورت موازی در دو طرف بدن ظاهر می‌شوند. افراد می‌توانند غدد لنفاوی هر طرف را بررسی کرده و آنها را با هم مقایسه کنند تا ببینند آیا یکی بزرگتر از دیگری است یا خیر، که احتمالاً نشان دهنده تورم است.
بسیاری از افراد مبتلا به تورم غدد لنفاوی هنگام انجام حرکات ناگهانی یا فشاری نیز درد را تجربه می‌کنند. چنین حرکاتی عبارتند از:
- چرخاندن شدید گردن
- تکان دادن سر
- مصرف غذاهایی که جویدن آنها دشوار است
غدد لنفاوی متورم ممکن است در کنار سایر علائم رخ دهد. این علائم بسته به مشکل زمینه‌ای متفاوت است، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- گلودرد
- سرفه
- دمای بالا
تورم غده لنفاوی زیر گوش
غده لنفاوی متورم در زیر گوش معمولاً نشانه مبارزه بدن با عفونتی مانند سرماخوردگی، عفونت گوش یا عفونت گلو است. این بیماری می تواند به دلیل عفونت های دیگری مانند مونونوکلئوز یا حتی بیماری های جدی تری مانند لنفوم باشد.
علل شایع:
عفونت ها: عفونت گوش، عفونت گلو (مانند گلودرد استرپتوکوکی یا التهاب لوزه) و سرماخوردگی از عوامل شایع هستند.
مونونوکلئوز: این عفونت ویروسی می تواند باعث تورم غدد لنفاوی در سراسر بدن، از جمله پشت گوش شود.
سایر عفونت های ویروسی: آنفولانزا، تبخال دهانی و سایر عفونت های ویروسی نیز می توانند منجر به تورم غدد لنفاوی شوند.
مشکلات دندانی: دندان های نهفته، بیماری لثه و سایر مشکلات دندانی می توانند باعث تورم در غدد لنفاوی نزدیک فک و گوش شوند.
بیماری های پوستی: عفونت یا سوزش پوست سر یا پوست نزدیک گوش می تواند باعق تورم شود.
علل کمتر شایع:
بیماری های جدی تر، مانند لنفوم (سرطان سیستم لنفاوی) یا سل نیز می توانند باعث تورم غدد لنفاوی شوند.
تشخیص
پزشکان برای کمک به رسیدن به تشخیص دقیق، ممکن است معاینه فیزیکی با تمرکز بر ناحیه آسیب‌دیده انجام دهند. آنها همچنین ممکن است علائم و سابقه پزشکی فرد را مورد بررسی قرار دهند.
با این حال، ممکن است آزمایش‌های پزشکی نیز برای تعیین علت تورم تجویز کنند. این آزمایش‌ها ممکن است شامل یک آزمایش خون معمول برای جستجوی علائم عفونت باشد.
آزمایشات تکمیلی برای بررسی علت تورم غدد لنفاوی معمولاً شامل موارد زیر است:
CBC (شمارش کامل سلول‌های خون): برای بررسی علائم عفونت یا اختلالات خونی.
CRP و ESR: برای ارزیابی وجود التهاب در بدن.
آزمایش‌های سرولوژی عفونت‌ها: مانند EBV، CMV، HIV و تست های هپاتیت B و C
آزمایش توبرکلوزیس (مانند Quantiferon یا PPD): برای رد عفونت سل.
بیوپسی غده لنفاوی: در صورت تداوم یا مشکوک بودن به بدخیمی (مانند لنفوم).
آزمایش‌های ایمونولوژیک: جهت بررسی بیماری‌های خودایمنی.
آزمایش‌های مولکولی PCR: تشخیص دقیق برخی ویروس‌ها در خون.
سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن غدد لنفاوی: برای ارزیابی دقیق اندازه، ساختار و محل غدد درگیر.
برای بررسی تورم غدد لنفاوی مرتبط با اختلالات سیستم ایمنی، آزمایشات تکمیلی زیر انجام می‌شوند:
CBC و شمارش افتراقی لنفوسیت‌ها: ارزیابی تغییرات خونی مرتبط با بیماری‌های خودایمنی.
آزمایش ANA: بررسی آنتی‌بادی‌های ضد هسته‌ای، شاخص بیماری‌های خودایمنی مانند لوپوس.
آزمایش‌های آنتی‌بادی اختصاصی: مانند anti-dsDNA، anti-Smith، anti-Ro/La، بسته به شک بالینی.
سطح ایمونوگلوبولین‌ها (IgG, IgM, IgA): برای ارزیابی اختلالات ایمنی هومورال.
آزمایشات کمپلمان (C3، C4): بررسی مصرف کمپلمان در بیماری‌های خودایمنی فعال.
بیوپسی غده لنفاوی: برای بررسی تغییرات پاتولوژیک مرتبط با بیماری‌های خودایمنی یا لنفوم.
در مواردی که تورم غدد لنفاوی مشکوک به بدخیمی (سرطان) باشد، آزمایشات زیر انجام می‌شود:
- CBC با شمارش افتراقی
- آزمایش LDH
- بیوپسی غده لنفاوی
- ایمونوهیستوشیمی روی نمونه بیوپسی
- Flow Cytometry: برای شناسایی مارکرهای سطحی سلول‌های سرطانی در خون یا بافت.
- آزمایش‌های ژنتیک مولکولی (FISH، PCR): برای بررسی تغییرات کروموزومی یا ژنی خاص لنفوم‌ها و سایر سرطان‌ها.
- تصویربرداری (CT scan، PET scan)
اگر تورم برای چند هفته ادامه یابد یا فرد علائم هشدار دهنده دیگری داشته باشد، پزشک ممکن است بیوپسی غدد لنفاوی را توصیه کند. در طول این روش، پزشک ناحیه را بی‌حس می‌کند، برشی ایجاد می‌کند و بخشی از بافت غدد لنفاوی را برای بررسی زیر میکروسکوپ به آزمایشگاه می‌فرستد.
از طرف دیگر، آنها ممکن است آسپیراسیون با سوزن ظریف را انتخاب کنند که شامل استفاده از یک سوزن برای برداشتن برخی از سلول‌ها از غدد لنفاوی برای تجزیه و تحلیل است. آنها همچنین ممکن است بیوپسی با سوزن مرکزی را برای برداشتن نمونه توصیه کنند.
درمان
غدد لنفاوی متورم معمولاً پس از رفع عفونت از بین می‌رود. همچنین ممکن است با مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها یا داروهای ضد ویروس، تورم کاهش یابد.
اگر فرد تورم بافت داشته باشد، پزشکان ممکن است داروهای ضد التهابی تجویز کنند.
اگر یک بیماری زمینه‌ای مسئول تورم غدد لنفاوی باشد، درمان این بیماری باید تورم را کاهش دهد.
برخی از درمان‌های خانگی برای درمان علائم این بیماری عبارتند از:
- مصرف داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن
- مصرف مایعات فراوان مانند آب
- استراحت برای کمک به بدن در بهبودی بیماری
- همچنین ممکن است ماساژ غدد لنفاوی برای کاهش تورم مفید باشد. با این حال، اگر فرد عفونت داشته باشد، نباید غدد لنفاوی را خودش ماساژ دهد.
نتیجه گیری
غدد لنفاوی متورم معمولاً نشانه بیماری دیگری مانند عفونت است و معمولاً ظرف چند هفته خود به خود برطرف می‌شود.
اگر تورم غدد لنفاوی بیش از 2 هفته ادامه یابد یا اگر در کنار علائم دیگری مانند تب بالا، درد شکم یا تعریق شبانه رخ دهد، بهتر است با پزشک مشورت کنید، تا او بر اساس علت تورم، درمان را تعیین می‌کند.
مطالب مشابه:
