تفاوت AML و ALL
تفاوت AML و ALL
لوسمی میلوئیدی حاد (AML) و لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL) سرطان های خون و مغز استخوان هستند. تفاوت اصلی بین این دو نوع گلبول سفید خون است که تحت تاثیر قرار می گیرند.
در AML، مغز استخوان تعداد زیادی میلوبلاست، گلبول قرمز و پلاکت تولید می کند. میلوبلاست ها نوعی گلبول سفید خون هستند.
در ALL، مغز استخوان، تعداد زیادی لنفوسیت تولید می کند که نوع دیگری از گلبول سفید خون هستند.
تفاوت بین AML و ALL چیست؟
AML و ALL هر دو سرطان خون و مغز استخوان هستند.
تفاوت اصلی بین این دو این است که AML بر تولید میلوبلاست‌ها، گلبول‌های قرمز و پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارد، در حالی که ALL عمدتاً بر تولید لنفوسیت‌ها تأثیر می‌گذارد.
میلوبلاست‌ها چیستند؟
میلوبلاست‌ها نوعی گلبول سفید پیش‌ساز هستند که به نوتروفیل‌ها، بازوفیل‌ها یا ائوزینوفیل‌ها بالغ می‌شوند. این نوع گلبول‌های سفید، عوامل بیماری‌زای مختلف مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها را در خود فرو می‌برند و در خود حل می‌کنند.
لنفوسیت‌ها چیستند؟
لنفوسیت‌ها نوع دیگری از گلبول‌های سفید هستند. دو نوع اصلی وجود دارد: لنفوسیت‌های B و لنفوسیت‌های T.
لنفوسیت‌های B آنتی‌بادی تولید می‌کنند، در حالی که لنفوسیت‌های T به از بین بردن سلول‌های تومور و تنظیم پاسخ ایمنی کمک می‌کنند.
عوامل خطر AML و ALL
عوامل خاصی می‌توانند خطر ابتلا به AML یا ALL را در فرد افزایش دهند. در زیر، برخی از عوامل خطر مرتبط با هر یک از این بیماری‌ها را که متخصصان به آنها اشاره می‌کنند، شرح می‌دهیم.
لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
عوامل خطر AML عبارتند از:
- جنسیت: مردان
- استعمال سیگار
- سابقه اختلال خونی، مانند سندرم میلودیسپلاستیک
- دریافت شیمی درمانی
- دریافت پرتودرمانی
- سابقه درمان قبلی برای ALL
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات بمب اتمی
- تماس با ماده شیمیایی بنزن
لوسمی لنفوبلاستی حاد (ALL)
ALL در گروه‌های زیر شایع‌تر است:
- کودکان و بزرگسالان مسن‌تر
- جنسیت: مردان
- افراد سفیدپوست
- افراد سیگاری
- افرادی که سابقه خانوادگی ALL دارند.
سایر عوامل خطر ALL عبارتند از:
- شرایط ژنتیکی خاص
- ویروس لنفوم سلول T انسانی/لوسمی-1
- ویروس اپشتین بار EBV
- قرار گرفتن در معرض تشعشعات
- قرار گرفتن در معرض بنزن
آیا AML و ALL بیماری های جدی هستند؟
هم ALL و هم AML بیماری‌های بسیار جدی هستند. از آنجایی که هر دو نوع حاد لوسمی هستند، به سرعت پیشرفت می‌کنند.
شواهد نشان می‌دهد که AML شایع‌ترین نوع لوسمی در بین بزرگسالان است و میزان بقا با افزایش سن به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد. میانگین سن در زمان تشخیص 69 سال است.
شواهد علمی نشان می‌دهد که لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL) شایع‌ترین نوع سرطان در کودکان است. افراد زیر ۳۰ سال معمولاً پاسخ بهتری به درمان دارند. در حالی که ALL در کودکان اغلب به خوبی درمان می‌شود، کمتر از ۴۰ درصد بزرگسالان مبتلا به این بیماری به نرخ بقای نسبی ۵ ساله (RSR) دست پیدا می‌کنند.
علائم AML و ALL
AML و ALL هر دو نوع حاد لوسمی هستند و علائم آنها مشابه است.
به طور کلی، علائم AML و ALL عبارتند از:
- تب
- لرز
- علائم شبیه آنفولانزا
- تنگی نفس
- بی اشتهایی
- درد استخوان یا مفاصل
- ضعف و خستگی
- کاهش وزن
- تورم یا حساسیت غدد لنفاوی
- خونریزی آسان
- کبودی آسان
- کم خونی
بسیاری از این علائم با سایر بیماری‌های کم‌خطرتر همپوشانی دارند. با این حال، هر کسی که نگران علائم است باید با پزشک مشورت کند، به خصوص اگر مجموعه‌ای از علائم را تجربه می‌کند.
تشخیص AML و ALL
علائم AML و ALL مشابه هستند و بنابراین پزشکان قبل از رسیدن به تشخیص باید چندین آزمایش و معاینه فیزیکی انجام دهند.
تشخیص AML
برای تشخیص AML، پزشک ابتدا درخواست آزمایش اسمیر خون برای بررسی ناهنجاری‌های گلبول‌های قرمز و سفید و پلاکت‌ها را می‌دهد. سپس ممکن است برای بررسی سلول‌های غیرطبیعی در مغز استخوان، بیوپسی مغز استخوان درخواست کند.
اگر این آزمایش‌ها نشان‌دهنده‌ی AML باشند، پزشک ممکن است برای تعیین نوع AML فرد، آزمایش‌های فلوسیتومتری و سیتوژنتیک را تجویز کند.
فلوسیتومتری ویژگی‌های سلول‌ها، مانند موارد زیر را ارزیابی می‌کند:
- اندازه سلول
- مورفولوژی سلول
- DNA سلول
- وجود یا عدم وجود پروتئین‌های خاص در داخل یا روی سلول
- تعداد سلول‌های موجود در نمونه
آزمایش‌های سیتوژنتیک تغییرات کروموزوم‌ها را در یک نمونه ارزیابی می‌کنند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کروموزوم‌های شکسته
- کروموزوم های بازآرایی شده
- کروموزوم‌های از دست رفته
- کروموزوم‌های اضافی
آزمایشات تکمیلی لوسمی میلوئیدی حاد (AML)
آزمایش های ژنتیکی و مولکولی:
- کاریوتایپ (بررسی کروموزوم‌ها)
- FISH (هیبریداسیون فلورسنت در محل)
- بررسی جهش‌های ژنتیکی مانند FLT3، NPM1، CEBPA، IDH1/2، RUNX1
آزمایشات ایمونوفنوتیپینگ (فلوسیتومتری):
- برای تعیین نوع سلول‌های درگیر و تایید تشخیص.
آزمایش‌های بیوشیمی خون:
- شامل لاکتات دهیدروژناز (LDH)، اوریک اسید، الکترولیت‌ها، عملکرد کبد و کلیه
آزمایش مغز استخوان (بیوپسی و آسپیراسیون):
- بررسی درصد بلاست‌ها و مورفولوژی سلولی
آزمایش‌های انعقادی:
- PT، APTT، فیبرینوژن (به‌ویژه در انواع پرومیلوسیتیک AML)
بررسی‌های ویروسی:
- مانند تست HIV، HBV، HCV پیش از شروع درمان
تشخیص ALL
اگر فردی علائم ALL را نشان دهد، پزشک برای بررسی تعداد سلول‌های خونی مختلف در خون، آزمایش شمارش کامل خون (CBC) درخواست می‌کند. آنها همچنین سطح الکترولیت‌ها و اوره را در خون اندازه‌گیری می‌کنند.
پزشک همچنین ممکن است برای تعیین مرحله سرطان، اسکن‌های تصویربرداری از شکم و لگن را درخواست کند.
در برخی موارد، پزشک ممکن است نگران گسترش سرطان به سیستم عصبی مرکزی باشد. سپس ممکن است فرد برای بررسی وجود لنفوبلاست‌ها در مایع نخاعی خود، تحت پونکسیون کمری قرار گیرد.
آزمایشات تکمیلی لنفوبلاستیک حاد (ALL)
آزمایش های مولکولی و ژنتیکی:
- کاریوتایپ (بررسی ناهنجاری های کروموزومی)
- FISH برای شناسایی ترانسلوکاسیون‌های خاص (مثل BCR-ABL1)
- بررسی جهش‌ها یا تغییرات ژنی (مثل IKZF1، TP53)
ایمونوفنوتیپینگ (فلوسیتومتری):
- برای تایید تشخیص و تعیین نوع سلولی (B-cell یا T-cell)
آزمایش‌های خون و بیوشیمی:
- CBC، لاکتات دهیدروژناز (LDH)، اوریک اسید، عملکرد کلیه و کبد
نمونه‌گیری از مغز استخوان (بیوپسی و آسپیراسیون):
- برای بررسی درصد بلاست‌ها، تعیین ریخت‌شناسی و انجام تست‌های تکمیلی
نمونه‌گیری مایع نخاعی (LP):
- برای ارزیابی درگیری سیستم عصبی مرکزی
آزمایش‌های انعقادی:
- در موارد مشکوک به لوسمی‌های پرومیلوسیتیک
درمان AML و ALL
گزینه‌های درمانی برای AML و ALL مشابه هستند.
در هر دو مورد، فرد معمولاً درمان القایی دریافت می‌کند. این درمان خط اول است که هدف آن قرار دادن بیماری در حالت بهبودی است. این درمان معمولاً شامل شیمی‌درمانی است.
اگر فردی پس از درمان القایی وارد حالت بهبودی شود، درمان تثبیتی را آغاز می‌کند. این مرحله بعدی درمان است که سلول‌های سرطانی باقی مانده در بدن را از بین می‌برد تا به حفظ بهبودی بیماری کمک کند.
درمان تثبیتی برای AML
درمان تثبیتی برای AML ممکن است شامل شیمی‌درمانی با دوز بالا یا پیوند سلول‌های خونساز (HCT) یا هر دو باشد.
HCT شامل پیوند سلول‌های بنیادی خونساز غیرطبیعی با سلول‌های بنیادی خونساز سالم از بدن خود فرد یا از یک اهداکننده است.
درمان تثبیتی برای ALL
درمان تثبیتی برای ALL معمولاً شامل شیمی‌درمانی چند دارویی است.
در برخی موارد، پزشک ممکن است درمان سلول‌های بنیادی (SCT) را توصیه کند. مانند HCT، درمان با SCT شامل جایگزینی سلول‌های بنیادی خونساز غیرطبیعی با سلول‌های سالم از بدن خود فرد یا از یک اهداکننده است.
به دلیل پیشرفت در درمان شیمی‌درمانی، SCT برای ALL کمتر رایج شده است.
درمان‌های اضافی
افراد مبتلا به لوسمی ممکن است انواع دیگری از درمان‌ها را نیز دریافت کنند، مانند:
- پرتودرمانی
- ایمونوتراپی
- برداشتن طحال با جراحی
انواع درمان‌های اضافی که فرد دریافت می‌کند به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- سن فرد
- تعداد گلبول‌های سفید خون
- نوع لوسمی که فرد به آن مبتلا است
- آیا بیماری زمینه‌ای داشته که باعث لوسمی شده است
- آیا در گذشته درمان‌های سرطانی دریافت کرده است
نتیجه گیری
همانطور که اشاره کردیم، هر دو نوع لوسمی حاد (AML) و لوسمی حاد (ALL) سرطان های خون و مغز استخوان هستند. لوسمی حاد میلوبلاست (AML) باعث می‌شود بدن تعداد زیادی میلوبلاست، پلاکت و گلبول قرمز تولید کند. در مقابل، لوسمی حاد لنفوسیت (ALL) تولید لنفوسیت‌ها را افزایش می‌دهد.
همچنین، هر دو نوع علائم مشابهی دارند. این علائم ممکن است شامل علائم شبیه آنفولانزا، ضعف و خستگی باشد. در نهایت، فرد می‌تواند از پزشک اطلاعات خاصی در مورد نوع لوسمی و گزینه‌های درمانی بپرسد.
مطالب مشابه:
