سرطان آمپولاری
سرطان آمپولاری
سرطان آمپولاری نوعی سرطان نادر و تهاجمی است که در ناحیه‌ای از بدن به نام آمپول واتر تشکیل می‌شود. آمپول واتر دهانه کوچکی است که در محل اتصال مجرای صفراوی و مجرای پانکراس قرار دارد. شایع‌ترین علامت آن زردی پوست و چشم‌ها است.
از آنجایی که سرطان آمپول واتر در نزدیکی کبد، پانکراس و سایر اندام‌های دستگاه گوارش تشکیل می‌شود، می‌تواند به راحتی به این نواحی گسترش یابد. درمان سرطان آمپول واتر با جراحی قبل از گسترش، بهترین چشم‌انداز را برای این بیماری ارائه می‌دهد.
علائم و علل سرطان آمپولاری
افراد مبتلا به سرطان آمپول واتر معمولاً دچار زردی (زردی چشم و پوست) می‌شوند. این به این دلیل است که تومور می‌تواند مجاری صفراوی را مسدود کند. در نتیجه، صفرای انباشته شده (مایع زرد رنگ) به جای روده کوچک (جایی که قرار است برود) وارد جریان خون می‌شود.
سایر علائم سرطان آمپول واتر عبارتند از:
- کاهش وزن
- کاهش اشتها
- تهوع و استفراغ
- درد شکم
- کمردرد
- خارش پوست
- تب
- اسهال
- کم‌خونی
- پانکراتیت
- خونریزی رکتوم
- مدفوع چرب (ممکن است چرب و به رنگ خاک رس باشد)
چه عواملی باعث سرطان آمپولاری می‌شود؟
کارشناسان مطمئن نیستند که چه عللی به طور خاص باعث سرطان آمپول واتر می‌شود. اما آنها می‌دانند که سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول‌ها جهش (تغییر) در DNA خود ایجاد می‌کنند. این سلول‌های غیرطبیعی شروع به تکثیر و رشد خارج از کنترل می‌کنند.
عوامل خطر
عواملی که می‌توانند خطر ابتلا به سرطان آمپولاری را افزایش دهند عبارتند از:
- سن بالای 70 سال.
- در مردان این بیماری شایع تر است.
- داشتن سندرم‌های ارثی که خطر کلی سرطان را افزایش می‌دهند، مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP)، سندرم لینچ و سندرم پوتز-جگرز
تشخیص و آزمایش‌ها
از آنجا که اولین علامت سرطان آمپولاری معمولاً زردی است، زرد شدن پوست اغلب دلیل شروع آزمایش این بیماری توسط پزشکان است.
آزمایش‌هایی برای تشخیص سرطان آمپول واتر عبارتند از:
آزمایش خون یا ادرار برای بررسی تومورمارکرها.
آزمایش‌های تصویربرداری که از دستگاه‌هایی خارج از بدن برای بررسی تومورهای داخل بدن استفاده می‌کنند. آزمایش‌ها ممکن است شامل سی‌تی‌اسکن، سونوگرافی یا کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP) باشد.
آزمایش‌های آندوسکوپی که از یک لوله بلند و باریک با دوربین (آندوسکوپ) برای دسترسی نزدیک به تومور استفاده می‌کنند. آزمایش‌ها ممکن است شامل آندوسکوپی فوقانی و کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) باشد. برای این روش‌ها آرام‌بخش تجویز می شود، بنابراین هیچ دردی احساس نخواهد شد.
بیوپسی، که شامل جمع‌آوری یک نمونه بافت کوچک است که یک آسیب‌شناس می‌تواند آن را برای سلول‌های سرطانی آزمایش کند. پزشکان اغلب این نمونه را در طول آزمایش آندوسکوپی جمع‌آوری می‌کنند.
آزمایشات خون تکمیلی در سرطان آمپولاری
در ادامه، مهم‌ترین آزمایشات خونی که برای بررسی این سرطان استفاده می‌شوند آمده است:
- CA 19-9
- CEA
- آزمایشات بررسی عملکرد کبد: بیلی‌روبین توتال و مستقیم، AST، ALT، ALP (آلکالین فسفاتاز) و GGT
- CBC (شمارش کامل سلول‌های خونی)
- آزمایشات انعقادی: PT، PTT، INR
- الکترولیت‌ها و عملکرد کلیه: BUN و کراتینین، سدیم، پتاسیم، کلسیم
مرحله‌بندی سرطان آمپولاری
آزمایش‌هایی که به پزشکان امکان تشخیص سرطان را می‌دهند، به مرحله‌بندی سرطان نیز کمک می‌کنند. مرحله‌بندی اطلاعاتی در مورد میزان پیشرفت سرطان و بهترین درمان‌ها ارائه می‌دهد. سرطان آمپول واتر در مراحل اولیه بهتر از سرطان در مراحل پیشرفته به درمان پاسخ می‌دهد.
مراحل سرطان آمپولاری عبارتند از:
I: تومور فقط در آمپولار واتر و احتمالاً حلقه عضلانی اطراف آن (اسفنکتر اودی) قرار دارد. ممکن است به لایه‌های داخلی یا میانی روده کوچک گسترش پیدا کرده باشد.
II: تومور به پانکراس یا لایه بیرونی روده کوچک گسترش پیدا کرده است.
III: تومور به غدد لنفاوی گسترش یافته است.
IV: تومور به سایر نواحی بدن گسترش یافته است. هنگامی که سرطان آمپولاری متاستاز می‌دهد، معمولاً به کبد، صفاق (پوشش شکم)، ریه‌ها و سایر اندام‌ها گسترش می‌یابد.
کنترل و درمان
گزینه های درمان سرطان آمپولاری عبارتند از:
روش ویپل: این روش جراحی رایج‌ترین درمان سرطان آمپول واتر است. پزشکان تومور و نواحی اطراف آن را که ممکن است حاوی سلول‌های سرطانی نیز باشند، مانند کیسه صفرا، بخشی از مجرای صفراوی و روده کوچک و سر پانکراس، برمی‌دارند.
جراحی آندوسکوپی: پزشکان گاهی اوقات سرطان‌های آمپول واتر در مراحل اولیه را در طول آندوسکوپی برمی‌دارند. در طول جراحی، پزشکان سلول‌های سرطانی را با استفاده از ابزارهایی در داخل آندوسکوپ خارج می‌کنند.
شیمی درمانی: پزشک ممکن است پس از جراحی داروهای کشنده سرطان را برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده توصیه کند. داروهای شیمی درمانی همچنین می‌توانند رشد تومور را کند کنند، حتی اگر نتوانند تومور را به طور کامل از بین ببرند.
شیمی درمانی ترکیبی و پرتودرمانی: پرتودرمانی از پرتوهای قدرتمند انرژی برای حذف سلول‌های سرطانی استفاده می‌کند. ممکن است فرد قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور به این درمان در کنار شیمی درمانی نیاز داشته باشد. یا ممکن است پس از جراحی برای حذف سلول‌های سرطانی باقی مانده به آن نیاز داشته باشد.
مراقبت تسکینی: این درمان‌ها بر کاهش علائم ناراحت کننده تمرکز دارند. برای مثال، پزشک ممکن است یک استنت (یک لوله توری سیمی کوچک) برای باز کردن مجرای صفراوی قرار دهد تا صفرا جمع نشود. استنت می‌تواند به کاهش زردی و سایر علائم کمک کند.
تفاوت سرطان آمپول واتر و سرطان پری آمپول واتر چیست؟
آمپول واتر در مرکز چندین اندام دستگاه گوارش قرار دارد. به همین دلیل، متخصصان سرطان‌هایی را که در نزدیکی آمپول واتر تشکیل می‌شوند، سرطان‌های پری آمپول واتر می‌نامند. “پری” به معنی حدود یا اطراف است. به عنوان مثال، سرطان پانکراس یک سرطان پری آمپول واتر است.
پزشکان ممکن است سرطان‌های اطراف آمپول واتر (مانند سرطان پانکراس) را تقریباً به همان روش‌های سرطان آمپول واتر درمان کنند. همچنین آنها، درمان بیمار را بر اساس مرحله سرطان و نیازهای فردی تنظیم خواهند کرد.
پیشگیری
هیچ یک از عوامل خطر مرتبط با سرطان آمپولاری قابل اجتناب نیستند، بنابراین کاری برای پیشگیری از آن نمی‌توانید انجام دهید.
اگر یک سندرم ارثی دارید که خطر ابتلا به سرطان آمپولاری را افزایش می‌دهد، پزشک غربالگری منظم سرطان را توصیه می‌کند. ممکن است نتوانید از سرطان آمپول واتر جلوگیری کنید. اما تشخیص زودهنگام شانس را برای دریافت درمان‌هایی که می‌توانند آن را درمان یا کنترل کنند، افزایش می‌دهد.
مطالب مشابه:
