نقرس
نقرس
نقرس نوعی آرتریت است که باعث درد شدید، تورم و سفتی، معمولاً در مفصل شست پا می شود. علت اصلی نقرس وجود اسید اوریک بیش از حد در بدن است. این بیماری شایع ترین شکل آرتریت التهابی در مردان است. به طور کلی، احتمال ابتلا به آن در زنان کمتر از مردان است، اما احتمال ابتلا به آن پس از یائسگی افزایش می یابد.
بدن شما زمانی که پورین ها را تجزیه می کند، اسید اوریک تولید می کند، موادی که به طور طبیعی در بدن یافت می شوند.
پورین چیست؟
پورین ها همچنین در غذاهای خاصی از جمله گوشت قرمز و جگر یافت می شوند. غذاهای دریایی غنی از پورین شامل آنچوی، ساردین، صدف، ماهی قزل آلا و ماهی تن است. نوشیدنی های الکلی، به ویژه آبجو، و نوشیدنی های شیرین شده با قند میوه (فروکتوز) می توانند سطح اسید اوریک را افزایش دهند.
به طور معمول، اسید اوریک در خون حل می شود و از طریق کلیه ها وارد ادرار می شود. اما گاهی اوقات، یا بدن اسید اوریک بیش از حد تولید می کند یا کلیه ها اسید اوریک بسیار کمی دفع می کنند. هنگامی که این اتفاق می افتد، اسید اوریک می تواند ساخته شود و کریستال های اورات تیز سوزنی را در مفصل یا بافت اطراف ایجاد کند و باعث درد، التهاب و تورم شود.
نقرس بیشتر مفاصل انگشت شست پا را تحت تاثیر قرار می دهد. اما می تواند مفاصل دیگر را تحت تاثیر قرار دهد، از جمله:
- زانوها
- مچ پا
- پا
- دست و مچ دست
- آرنج
علائم نقرس چیست؟
حملات نقرس بسیار دردناک هستند و ممکن است به طور ناگهانی و اغلب یک شبه اتفاق بیفتند. در طول حمله نقرس، علائم در مفاصل آسیب دیده ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد شدید
- تغییر رنگ یا قرمزی
- سفتی
- تورم
- حساسیت، حتی با یک لمس کوچک (مانند ملحفه ای که مفصل آسیب دیده را می پوشاند)
- احساس گرما در مفصل
چه عواملی باعث نقرس می شود؟
تجمع اسید اوریک بیش از حد در بدن باعث نقرس می شود. بدن به طور طبیعی اسید اوریک را زمانی می سازد که مواد شیمیایی به نام پورین موجود در برخی غذاها و نوشیدنی ها را تجزیه کند. کلیه ها معمولاً اسید اوریک را از خون فیلتر می‌کنند و پس از ادرار کردن، از بدن خارج می‌شود.
گاهی اوقات بدن اسید اوریک بیش از حد تولید می کند، یا کلیه ها آن را با سرعت کافی از خون خارج نمی کنند. هنگامی که بدن دارای سطوح بالایی از اسید اوریک (هیپراوریسمی) است، کریستال های اسید اوریک می توانند تجمع کرده و در مفاصل مستقر شوند. کریستال ها به هم چسبیده و باعث ایجاد درد ناگهانی، تورم و سایر علائم می شوند.
سطح اسید اوریکی که به طور موقت بالا است، به این معنی نیست که قطعاً به نقرس مبتلا خواهید شد. بسیاری از افراد مبتلا به هیپراوریسمی، هرگز به نقرس مبتلا نمی شوند.
عوامل خطر نقرس
نقرس می تواند هر کسی را تحت تاثیر قرار دهد. مردان سه برابر بیشتر در معرض ابتلا به نقرس هستند. زنان معمولاً تا پس از یائسگی به نقرس مبتلا نمی شوند. احتمال ابتلا به نقرس در افراد مبتلا به بیماری های خاص بیشتر است، از جمله:
- اضافه وزن یا چاقی
- نارسایی احتقانی قلب
- دیابت
- فشار خون بالا
- بیماری کلیوی
- سرطان خون
سایر عوامل عبارتند از:
- ابتلا به نقرس به صورت ژنتیکی
- مصرف پروتئین های حیوانی مانند گوشت، صدف و جگر
- مصرف مکرر الکل
- استفاده از داروی ادرارآور
- استفاده از داروهای سرکوب کننده ایمنی
کدام غذاها باعث نقرس می شوند؟
مصرف غذاهای پر از پورین به احتمال زیاد منجر به سطوح بالای اسید اوریک در بدن شما می شود که باعث نقرس می گردد، از جمله:
- نوشیدنی ها و شیرینی های شیرین
- شربت ذرت با فروکتوز بالا
- الکل
- جگر
- گوشت گوساله
- برخی از غذاهای دریایی: شاه ماهی، صدف، ماهی کاد، ماهی تن و ماهی قزل آلا
- گوشت قرمز: گوشت گاو، بره، خوک و بیکن
- بوقلمون: بوقلمون مخصوص اغذیه فروشی
- سس سوخاری و گوشت
تشخیص و آزمایشات
پزشک با معاینه فیزیکی نقرس را تشخیص می دهد. آنها در مورد علائم شما می پرسند و مفاصل آسیب دیده را بررسی می کنند. به پزشک خود بگویید چه زمانی برای اولین بار متوجه علائمی مانند درد و تورم در مفصل خود شده‌اید و علائم هر چند وقت یک‌بار ظاهر می‌شوند.
برای تشخیص نقرس چه آزمایشاتی انجام می شود؟
پزشک ممکن است از چند آزمایش تصویربرداری برای گرفتن عکس از مفاصل آسیب دیده شما استفاده کند. این آزمایش ها همچنین می توانند نشان دهند که این بیماری تغییری در مفاصل ایجاد کرده است یا خیر. این آزمایش ها عبارتند از:
- آزمایش خون برای اندازه گیری اسید اوریک در خون
- آزمایش آسپیراسیون مفصل یا آنالیز مایع مفصلی
- اشعه ایکس
- سونوگرافی
- MRI
- CT scan
درمان نقرس
درمان این بیماری معمولاً ترکیبی از کنترل علائم در حین حضور و کاهش دفعات مصرف غذاها و نوشیدنی های با پورین بالا است.
داروی نقرس
پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کنترل علائم پیشنهاد دهد، از جمله:
NSAIDs :NSAIDهای بدون نسخه (OTC) مانند ایبوپروفن و ناپروکسن می توانند درد و تورم را در طول حمله نقرس کاهش دهند. برخی از افراد مبتلا به بیماری کلیوی، زخم معده و سایر مشکلات پزشکی نباید از NSAID استفاده کنند. قبل از مصرف NSAIDها با پزشک صحبت کنید.
کلشی سین: کلشی سین یک داروی تجویزی است که اگر آن را ظرف 24 ساعت پس از حمله نقرس مصرف کنید، می تواند التهاب و درد را کاهش دهد.
کورتیکواستروئیدها: کورتیکواستروئیدها داروهای تجویزی هستند که التهاب را کاهش می دهند. پزشک ممکن است قرص های خوراکی را تجویز کند. آنها همچنین ممکن است کورتیکواستروئیدها را به مفاصل آسیب دیده یا عضله نزدیک مفصل (به صورت داخل عضلانی) تزریق کنند.
رژیم غذایی کم پورین برای نقرس
پزشک ممکن است رژیم غذایی کم پورین را به شما توصیه کند. این رژیم غذایی باعث می شود که شما پورین کمتری مصرف کنید. همچنین این رژیم غذایی به کاهش اسید اوریک در بدن کمک می کند.
عدم درمان این بیماری می تواند منجر به آسیب دائمی مفصل شود. تجمع اسید اوریک در مفاصل و بافت نرم، توفوس نامیده می شود. برخی از افراد مبتلا به این بیماری ممکن است به سایر مشکلات پزشکی نیز مبتلا شوند، از جمله:
- آرتریت شدید و تغییر در شکل مفصل
- Tophi (شکل جمع توپوس – تجمع اسید اوریک در مفاصل و بافت نرم)
- سنگ کلیه
- بیماری قلبی
پیشگیری
بهترین راه برای پیشگیری از نقرس این است که تعداد دفعات مصرف غذاها و نوشیدنی های پر پورین را محدود کنید. اطمینان حاصل کنید که برای کمک به عملکرد بهتر کلیه ها و جلوگیری از کم آبی، مقدار زیادی آب می نوشید.
انجام ورزش منظم می تواند به کاهش استرس روی مفاصل شما کمک کند و خطر چاقی و سایر بیماری هایی که احتمال ابتلا به نقرس را افزایش می دهد را کاهش دهد.
مطالب مشابه:
