کیست کلیه
کیست کلیه
کیست کلیه معمولاً کیسههای کوچک و گردی هستند که دیواره نازکی دارند و حاوی مایع آبکی میباشند. با افزایش سن، کیستها میتوانند روی سطح کلیهها یا در ساختارهایی در داخل کلیهها به نام نفرون ایجاد شوند.
کلیهها سیستم تصفیه بدن هستند و نفرونها از یک فیلتر و یک لوله تشکیل شدند. همانطور که خون در کلیهها جریان مییابد، نفرونها آب اضافی و مواد زائد را از بدن از طریق ادرار دفع میکند.
کیستهای کلیه میتوانند از نظر اندازه متفاوت باشند، اما بیشتر آنها کمتر از 2 اینچ عرض دارند. آنها همچنین میتوانند در طول زمان رشد کنند یا تقریباً به همان اندازه باقی بمانند. برخی از افراد ممکن است چندین کیست داشته باشند، در حالی که برخی دیگر فقط یک کیست دارند. همچنین ممکن است یک یا چند کیست در یک یا هر دو کلیه وجود داشته باشد.
انواع کیست کلیه
به طور کلی دو نوع کیست کلیه وجود دارد: ساده و پیچیده. اکثر کیستهای کلیه، کیستهای ساده هستند. پزشکان از سیستم بوسنیاک برای طبقه بندی کیستهای کلیه در پنج سطح استفاده میکنند.
کیستهای ساده
کیستهای ساده کلیه تقریباً همیشه غیر سرطانی (خوش خیم) و بیضرر هستند. آنها معمولاً علائمی ایجاد نمیکنند مگر اینکه خیلی بزرگ شوند. کیستهای ساده پر از مایع و گرد و با دیوارههای نازک هستند. اینها در مقیاس طبقه بندی رده I هستند و نیازی به پیگیری یا درمان ندارند.
کیستهای پیچیده
کیستهای پیچیده کلیه احتمال سرطانی شدن را دارند. در این مواقع، پزشک کیست پیچیده را تحت نظر، درمان یا حذف خواهد کرد. کیستهای پیچیده کلیه ممکن است جامد باشد، شکل نامنظم یا دارای دیواره بیرونی ضخیم باشند.
پزشک کیست پیچیده را به عنوان II، II-F، III یا IV طبقه بندی میکند. کیست سطح II به مراقبتهای بعدی نیاز ندارد، اما سطح II-F نیاز دارد. خطر سرطان برای کیست II-F تقریباً 5٪ است. کیست پیچیده دسته III حدود 50٪ تا 80٪ احتمال سرطانی شدن دارد، بنابراین پزشک آن را جراحی میکند و کیست دسته IV حدود 90 درصد احتمال سرطانی شدن دارد، بنابراین این نوع نیز نیاز به برداشتن دارد.
کیست کلیه چقدر شایع است؟
کیستهای ساده کلیه در افراد بالای 50 سال شایعتر است. بیش از نیمی از افراد بالای 50 سال حداقل یک کیست کلیه دارند. مردان در مقایسه با زنان، احتمال بیشتری برای داشتن کیست کلیه دارند.
علائم و علل
کیستهای ساده کلیه معمولاً هیچ علامتی ایجاد نمیکنند. در واقع، اکثر افرادی که به کیستهای ساده مبتلا هستند، متوجه این کیستها نمیشوند. اگر کیستها، پاره، خونریزی، عفونی و بزرگ شوند، میتوانند به سایر بافتها و اندامهای داخل شکم فشار وارد کرده و مشکلساز شوند.
هنگامی که کیستهای ساده کلیه علائم ایجاد میکنند، ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- درد در پهلو بین دندهها و باسن، یا در شکم یا کمر
- تب
- تکرر ادرار
- خون در ادرار یا ادرار تیره
بسته به اینکه کیست در کجا قرار دارد، میتواند بر عملکرد کلیه تأثیر بگذارد. همچنین اگر کیست از فیلتر کردن مایع اضافی از خون کلیه جلوگیری کند، میتواند منجر به نوعی فشار خون بالا شود.
چه عواملی باعث ایجاد کیست کلیه میشود؟
کیستهای کلیه زمانی رخ میدهند که لوله نفرون شروع به تورم و پر شدن از مایع میکند. محققان نمیدانند چه عواملی باعث این میشود، اما میدانند که کیستهای ساده ارثی نیستند. آنها معتقدند آسیب یا انسداد میکروسکوپی در لولهها ممکن است منجر به ایجاد کیستهای ساده کلیه شود.
عوامل خطر کیست ساده کلیه چیست؟
پزشکان کاملاً مطمئن نیستند که چه عواملی باعث میشود افراد بیشتر در معرض ابتلا به کیستهای کلیه باشند، اما میدانند که اگر سن بالای ۵۰ سال باشد، احتمال ابتلای فرد به این کیستها بیشتر است.
برخی از شرایط پزشکی میتوانند باعث ایجاد کیست کلیه شوند. این موارد عبارتند از:
- بیماری کلیه پلیکیستیک
- بیماری مزمن کلیه (CKD)
- بیماری فون هیپل-لیندو
- کمپلکس توبروس اسکلروزیس (TSC)
کیستهای ساده کلیه چه عوارضی دارند؟
اکثر کیستهای کلیه به دلیل اینکه ساده هستند، عوارض یا مشکلات طولانی مدت ایجاد نمیکنند. اگر پزشک تشخیص دهد که کیست پیچیده است، ممکن است آن را برای تغییرات مشاهده یا آن را بردارد.
کیست کلیه میتواند عوارضی مانند:
عفونت: کیست عفونی میشود و باعث درد، تب یا علائم دیگر میشود.
انسداد ادرار: کیست به اندازهای بزرگ میشود که جریان ادرار را مسدود کند. این میتواند باعث آسیب کلیه و عفونت شود.
ترکیدگی کیست: کیست باز میشود و باعث درد، خون در ادرار و سایر علائم میشود.
خونریزی: خونریزی در داخل کیست رخ میدهد که میتواند کیست را باز کند و باعث خونریزی در اطراف کلیه شود.
تشخیص و آزمایشات
پزشکان اغلب به طور تصادفی یک کیست ساده کلیه را در حین انجام آزمایشهای تصویربرداری برای یک بیماری دیگر پیدا میکنند. اگر متوجه کیست شوند، ممکن است آزمایشهای دیگری را برای بررسی ساده یا پیچیده بودن کیست توصیه کنند.
- اولتراسوند
- توموگرافی کامپیوتری (CT)
- تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI)
- آزمایشهای عملکرد کلیه: آزمایشهای خون و ادرار میتواند به پزشک بگوید که کلیههای بیمار چقدر خوب کار میکنند و آیا کیست بر عملکرد آنها تأثیر میگذارد یا خیر.
پزشک ممکن است تشخیص دهد که کیست کلیه نیاز به نظارت دارد. اگر چنین باشد، بیمار احتمالاً هر 6 ماه تا 2 سال یک بار آزمایشهای تصویربرداری را تکرار میکنند. اگر کیست بین جلسات پیگیری، علائم ایجاد کرد، باید به پزشک خود مراجعه کنید.
مدیریت و درمان کیست کلیه
در بیشتر موارد، پزشک نیازی به درمان یک کیست ساده کلیه ندارد. اما اگر کیست به اندام دیگری فشار میآورد یا بر عملکرد کلیه تأثیر میگذارد، ممکن است برداشتن کیست ضروری باشد. اگر پزشک معتقد است که کیست سرطانی است یا میتواند منجر به سرطان شود، ممکن است تصمیم به برداشتن آن بگیرد.
دو روش وجود دارد که پزشکان اغلب برای درمان کیست کلیه از آنها استفاده میکنند:
آسپیراسیون و اسکلروتراپی: پزشک یک سوزن بلند را زیر پوست وارد میکند تا کیست را سوراخ کرده و مایع را تخلیه کند. گاهی اوقات، آنها همچنین محلول خاصی را به کیست تزریق میکنند تا احتمال پر شدن مجدد آن کمتر شود.
جراحی: جراحی برای برداشتن کیست معمولاً لاپاراسکوپی است. پزشک ابزارهای نازکی را از طریق برشهای کوچک در شکم وارد میکند. در طول جراحی، پزشک کیست را تخلیه میکند و سپس بافت خارجی کیست را برش میدهد یا میسوزاند.
پیشگیری
شما نمیتوانید از تشکیل کیست ساده کلیه جلوگیری کنید. شما فقط میتوانید با انجام برخی اقدامات زیر، خطر ابتلا به این عارضه را در خود کاهش دهید:
- استفاده از مایعات فراوان
- اجتناب از مصرف سدیم اضافی
- مدیریت شرایط مزمن مانند دیابت یا فشار خون بالا
آیا یک کیست ساده کلیه به مرور زمان نیاز به مراقبت دارد؟
بسیار مهم است که پزشک نوع و محل کیست کلیه را ارزیابی کند. اغلب ویژگیهایی مانند ضخامت دیواره کیست، چگالی مایع و شکل نامنظم دیواره کیست وجود دارد که ممکن است نشاندهنده احتمال سرطانی بودن کیست یا تبدیل شدن آن به سرطان باشد.
زمان مراجعه به پزشک
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، باید به پزشک مراجعه کنید:
- درد در پهلو، شکم یا کمر
- خون در ادرار
- تب
- تغییر در عادات ادرار مانند دفع کم و تکرر ادرار
در آزمایشگاه پاتوبیولوژی و ژنتیک اوستا میتوانید آزمایشات زیر را جهت چکاپ کلیه انجام دهید:
- آزمایش FBS
- تست BUN
- آزمایش کراتینین
- آزمایش ادرار
- تست اسید اوریک
- آزمایش سدیم
- آزمایش پتاسیم
مطالب مشابه:
مسمومیت غذایی چیست؟
یبوست
تیروئیدیت
افتادگی دریچه میترال
منبع: my.clevelandclinic