تست های عملکرد کبد
تست های عملکرد کبد
تست های عملکرد کبد، آزمایش خونی هستند که مواد مختلف تولید شده توسط کبد، از جمله پروتئین ها، آنزیم ها و بیلی روبین را اندازه گیری می کند. سطوح پایین یا بالای آنها می تواند نشان دهنده بیماری های مختلف باشد.
برخی از این آزمایش ها اندازه‌گیری می کنند که کبد تا چه اندازه عملکردهای منظم خود را برای تولید پروتئین و پاکسازی بیلی روبین، یک محصول زائد خون، انجام می دهد. سایر تست های عملکرد کبد، آنزیم هایی را که سلول های کبد در پاسخ به آسیب یا بیماری آزاد می کنند، اندازه گیری می کند.
تست های عملکرد کبد شامل:
آزمایش آنزیم های کبدی که عبارتند از: آلکالین فسفاتاز (ALP)، آنلانین ترانس آمیناز (ALT)، آسپارتات ترانسفراز (AST) و گاما گلوتامیل ترانسفراز (GGT) می باشد. هنگامی که آسیب کبدی به وجود می آید، این موارد افزایش پیدا می کنند.
آزمایش آلکالین فسفاتاز (ALP):
تست ALP سطح آلکالین فسفاتاز، آنزیمی مربوط به مجاری صفراوی را اندازه گیری می کند. سطوح بالای ALP می تواند نشان دهنده انسداد مجرای صفراوی، التهاب کبد یا بیماری استخوان باشد.
تست آلانین ترانس آمیناز (ALT):
تست ALT سطح آلانین ترانس آمیناز را اندازه گیری می کند، آنزیمی که عمدتاً در کبد یافت می شود. افزایش سطح ALT می تواند نشان دهنده آسیب یا التهاب کبد باشد، زیرا ALT زمانی که سلول های کبدی آسیب می بینند، در جریان خون آزاد می شود.
آزمایش آسپارتات آمینوترانسفراز (AST):
تست AST سطح آسپارتات آمینوترانسفراز را اندازه گیری می کند، آنزیمی که در اندام های مختلف از جمله کبد یافت می شود. مانند ALT، افزایش سطح AST می تواند نشان دهنده آسیب کبدی باشد، اما AST به اندازه ALT مختص کبد نیست، زیرا در قلب و ماهیچه ها نیز وجود دارد.
آزمایش پروتئین کل:
آزمایش پروتئین توتال، سطح پروتئین را در خون اندازه گیری می کند. کبد شما پروتئین تولید می کند و سطوح پایین پروتئین ممکن است نشان دهنده اختلال در عملکرد کبد باشد.
تست آلبومین:
تست آلبومین سطح آلبومین، پروتئین تولید شده توسط کبد را اندازه گیری می کند. سطوح پایین آلبومین می تواند نشان دهنده بیماری کبد یا سایر شرایطی باشد که بر توانایی کبد برای تولید پروتئین تأثیر می گذارد.
آزمایش بیلی روبین:
بیلی روبین ماده ای است که در طی تجزیه گلبول های قرمز تولید می شود. بیلی روبین از کبد عبور می کند و از طریق مدفوع دفع می شود. سطوح بالاتر بیلی روبین ممکن است به معنای آسیب یا بیماری کبد باشد. گاهی اوقات، شرایطی مانند انسداد مجاری کبد یا انواع خاصی از کم خونی نیز می تواند منجر به افزایش بیلی روبین شود.
تست LDH:
لاکتات دهیدروژناز (LDH) آنزیمی است که در بسیاری از بافت های بدن از جمله کبد یافت می شود.
آزمایش زمان پروترومبین (PT):
این آزمایش مدت زمان لخته شدن نمونه خون را اندازه گیری می کند. فرآیندی که شامل پروتئین هایی است که کبد تولید می کند.
تست آلفا فتوپروتئین (AFP):
تست AFP سطح آلفا فتوپروتئین، پروتئینی که توسط کبد تولید می شود را اندازه گیری می کند. افزایش سطح AFP می تواند نشانه سرطان کبد یا سایر بیماری های کبدی باشد. این آزمایش اغلب همراه با مطالعات تصویربرداری برای تشخیص و نظارت بر سرطان کبد استفاده می شود.
آزمایش آنتی بادی های میتوکندری:
آزمایش آنتی‌بادی‌های میتوکندری وجود آنتی‌بادی هایی را علیه میتوکندری تشخیص می‌دهد که می تواند نشان‌دهنده بیماری های خودایمنی کبد مانند کلانژیت صفراوی اولیه (PBC) باشد. این آزمایش به تشخیص و نظارت بر شرایط خودایمنی کبد کمک می کند.
این آزمایشات همگی از یک پانل خونی معمولی به نام پانل متابولیک جامع هستند.
دلیل تجویز تست های عملکرد کبد
پزشک ممکن است برای غربالگری هپاتیت احتمالی و یا سایر بیماری های کبدی این آزمایش ها را تجویز کند. در صورتی که آنها از قبل بدانند که شما به بیماری کبدی مبتلا هستید، ممکن است بخواهند از این آزمایشات برای بررسی تاثیر درمان استفاده کنند. آنها همچنین ممکن است آزمایش های کبدی را برای نظارت بر عوارض جانبی داروهای خاصی که بر کبد تاثیر می گذارد، انجام دهند.
همچنین در صورت داشتن علائم بیماری یا آسیب کبدی ممکن است به آزمایشات عملکرد کبد نیاز داشته باشید. این موارد عبارتند از:
- حالت تهوع و استفراغ
- عدم اشتها
- خستگی
- ضعف
- زردی، وضعیتی که باعث زرد شدن پوست و چشم ها می شود
- تورم و/یا درد در شکم
- تورم در مچ پا و پاها
- ادرار تیره رنگ و / یا مدفوع روشن
- خارش مکرر
همچنین در صورت داشتن موارد زیر ممکن است خطر آسیب کبدی در شما بالا باشد:
- هپاتیت
- سابقه خانوادگی بیماری کبد
- اختلال مصرف الکل (AUD)
- چاقی
- دیابت
- مصرف داروهای خاصی که ممکن است باعث آسیب کبدی شوند
نتایج آزمایش عملکرد کبد چه مواردی را نشان می دهد؟
- التهاب کبد (هپاتیت)
- التهاب کبد الکلی یا غیر الکلی
- اختلال در مجاری صفراوی و یا کبد
- اختلالات عملکرد کبدی
- اختلالات جریان صفرا
- تاثیر داروهای خاص بر روی کبد
AST و ALT بالا به چه معناست؟
افزایش سطح AST و ALT ممکن است نشان دهنده آسیب کبدی باشد. اینها آنزیم هایی هستند که معمولاً زمانی که کبدتان تحت فشار است، در جریان خون آزاد می شوند. اگر هر دو به یک اندازه بالا باشند، نشان دهنده یک نوع آسیب غیر الکلی است که ممکن است شامل عفونت یا سایر سموم باشد. هنگامی که AST دو برابر ALT افزایش می یابد، نشان دهنده آسیب ناشی از الکل است.
آزمایش عملکرد کبد چه چیزی را می تواند تشخیص دهد؟
این آزمایش های خون ممکن است برای تشخیص قطعی یک بیماری خاص کبدی کافی نباشد، اما می‌تواند پزشک را در جهت درست راهنمایی کند و به رد احتمالات دیگر کمک کند. ممکن است برای کمک به تشخیص نهایی به آزمایش های بیشتری نیاز داشته باشید، مانند آزمایش های تصویربرداری، بیوپسی کبد یا آزمایش خون برای ویروس های خاص. تشخیص های احتمالی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- بیماری کبد چرب
- هپاتیت سمی
- هپاتیت خود ایمنی
- هموکروماتوز
- هپاتیت ویروسی (A، B یا C)
- بیماری ویلسون
- کمبود آنتی تریپسین آلفا-1
- کلانژیت صفراوی اولیه (PBC)
- سیروز کبدی
- سرطان کبد
چه چیزی باعث آسیب کبدی می شود؟
بسیاری از بیماری ها می توانند به کبد شما آسیب برسانند، اما بیشتر بیماری های کبدی به دلیل عوامل سبک زندگی مانند الکل، اضافه وزن یا چاقی و عفونت ها، به‌ویژه هپاتیت ویروسی است. الکل، اضافه وزن و هپاتیت ویروسی عامل 9 مورد از 10 مورد بیماری کبدی هستند.
با پیشرفت بیماری کبد، کبد ملتهب می شود که باعث ایجاد اسکار و سفتی می شود. ممکن است قبل از ظاهر شدن علائم کاملاً آسیب ببیند. در مراحل اولیه، اغلب هیچ علامتی وجود ندارد یا علائم غیر اختصاصی خفیفی مانند خستگی و حالت تهوع وجود دارد. با پیشرفت بیماری کبد و ایجاد التهاب، مجرای صفراوی شما ممکن است مسدود شود و ممکن است مشکلات لخته شدن خون را تجربه کنید.
در مراحل اولیه، جای زخم قابل برگشت است. کبد تنها اندام داخلی است که می تواند خود را دوباره رشد دهد و درمان و/یا تغییر شیوه زندگی می تواند زمان لازم برای بهبودی را به کبد بدهد. در نهایت و در موارد شدید، جای زخم آنقدر زیاد است که قابل درمان نیست، در این زمان، کبد شما نمی تواند به درستی کار کند، و این احتمال نارسایی کبد را افزایش می دهد که این به عنوان سیروز کبدی شناخته می شود.
تفسیر نتایج تست های عملکرد کبد
تفسیر نتایج تست های عملکرد کبد می تواند پیچیده باشد، زیرا تست های مختلف، جنبه های مختلف عملکرد کبد را ارزیابی می کنند. این را به خاطر داشته باشید که تفسیر دقیق نتایج آزمایشات باید توسط پزشک متخصص انجام گردد.
نتیجه گیری
تست عملکرد کبد یکی از ساده ترین راه هایی است که شما و پزشکتان می توانید کبد خود را بررسی کنید. این آزمایش ها می توانند بیماری کبدی و یا اثرات دارو یا درمان را مورد بررسی قرار دهند. آزمایشات عملکرد کبد می توانند به همراه آزمایشات تخصصی دیگر اطلاعات جامعی را هم به شما و هم به پزشکات ارائه دهند.
مطالب مشابه:
