فیبروز ریوی

فیبروز ریوی گروهی از بیماری های جدی ریوی است که بر سیستم تنفسی تأثیر می گذارد و باعث ایجاد اسکار و ضخیم شدن بافت ریه می شود. این بیماری بر بافت پیوندی در ریه و آلوئول ها (کیسه های هوایی داخل ریه ها) تاثیر می گذارد.
آسیب ریه به تدریج در طول زمان بدتر می شود. بنابراین، بافت‌ های سخت و سفت ریه، آنطور که باید منبسط نمی ‌شوند و تنفس را سخت‌تر می ‌کنند. فیبروز ریوی ممکن است هنگام انجام کارهای معمولی روزانه که قبلاً مشکلی ایجاد نمی کرد، الان، باعث تنگی نفس شود.

آلوئول ها چیست؟

آلوئول ها کیسه های هوایی ظریف و ریز در ریه ها هستند. آنها به ورود اکسیژن به جریان خون هنگام استنشاق کمک می کنند.
در فیبروز ریه، دیواره های نازک این کیسه های هوایی شروع به زخم شدن و ضخیم شدن می کنند. وقتی این اتفاق می ‌افتد، برای کیسه ‌های هوایی سخت‌تر می‌ شود که کار خود را انجام دهند و اکسیژن را به بقیه بدن برسانند.

آیا فیبروز ریوی یک بیماری لاعلاج است؟

بله، پزشکان معمولاً فیبروز ریه را یک بیماری لاعلاج می دانند. فیبروز ریوی یک بیماری پیشرونده است. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد و در نهایت منجر به مرگ می شود.

بسیاری از عوامل در طول مدت و کیفیت زندگی افراد با فیبروز ریوی نقش دارند. این بیماری ممکن است به سرعت (در طی چند ماه) یا بسیار آهسته (در طول سال) بدتر شود. با داروهای جدیدتر ممکن است به کند کردن پیشرفت بیماری کمک کنند.

آیا فیبروز ریوی و COPD یکسان هستند؟

خیر، فیبروز ریه و بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) یکسان نیستند. با این حال، آنها از برخی جهات مشابه هم هستند. فیبروز ریه و COPD هر دو بیماری ریوی هستند که با گذشت زمان بدتر می شوند و هر دو شرایط می توانند تنفس را دشوار کنند.

اما این شرایط روی ریه ها تأثیر متفاوتی می گذارد:

فیبروز ریوی: پزشکان این بیماری را به عنوان یک بیماری بینابینی ریه شناسایی می کنند. بافت های بینابینی سلول هایی هستند که فضای بین رگ های خونی و سایر ساختارهای داخل ریه ها را تشکیل می دهند. در نتیجه فیبروز ریه به این سلول ها آسیب می رساند.

COPD :COPD نوع شایع تری از بیماری ریوی است. بیماری هایی مانند آمفیزم و برونشیت مزمن از انواع COPD هستند. در COPD، بافت ریه آسیب می بیند، آلوئول ها از بین می روند و راه های هوایی می توانند تحریک و ملتهب شوند.

فیبروز ریوی ایدیوپاتیک چیست؟

از اصطلاح ایدیوپاتیک زمانی استفاده می شود که پزشکان نمیدانند که چه عواملی باعث این بیماری می شود. اما فیبروز ریوی ایدیوپاتیک شایع ترین نوع بیماری بینابینی ریه است.

چه عواملی باعث فیبروز ریوی می شود؟

بسیاری از موارد (مانند استعمال سیگار) می تواند منجر به فیبروز ریه شود. اما اغلب، علت، ناشناخته باقی می ماند. برخی از انواع فیبروز ریوی ممکن است در اثر سابقه خانوادگی ایجاد شود.

چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به فیبروز ریوی هستند؟

برخی از عوامل خطر، مانند استعمال سیگار، ممکن است احتمال ابتلا به فیبروز ریه را افزایش دهد.

سایر عوامل خطر فیبروز ریه عبارتند از:

سن بالا: اکثر افرادی که به فیبروز ریوی مبتلا می شوند در نیمه دوم زندگی، بین 50 تا 70 سالگی، به آن مبتلا می شوند.

جنسیت: فیبروز ریه مردان را بیشتر از زنان مبتلا می کند. با این حال، عوامل خطر در زنان در سال های اخیر افزایش یافته است.

استعمال سیگار: سیگار خطر ابتلا به فیبروز ریوی را افزایش می دهد.

کار در اطراف گرد و غبار یا دود: تنفس مکرر مواد شیمیایی یا مواد خطرناک می تواند به ریه ها آسیب برساند. کشاورزان، دامداران، آرایشگران، برش ‌دهنده‌ های سنگ/صیقل‌دهنده ‌ها و کارگران فلزی ممکن است در معرض خطر بیشتری باشند.

سایر شرایط پزشکی: در برخی موارد، شرایط پزشکی دیگر (مانند بیماری خودایمنی آرتریت روماتوئید یا عفونت ویروسی) منجر به فیبروز ریه می شود.

عوامل دیگر: قرار گرفتن در معرض پرتو، مانند پرتودرمانی برای درمان سرطان، می تواند به بافت ریه آسیب برساند. برخی از داروها، از جمله شیمی درمانی و برخی داروهای قلبی نیز همینطور هستند.

آیا فیبروز ریوی می تواند ارثی باشد؟

متخصصان پزشکی معتقدند افراد می توانند این بیماری را از طریق ژن هایی که در خانواده ها وجود دارد به ارث ببرند. با این حال، ابتلا به فیبروز ریوی ارثی، احتمال کمتری دارد.

علائم فیبروز ریوی چیست؟

این بیماری در همه افراد علائم مشابه ایجاد نمی کند و برخی از علائم این بیماری به راحتی قابل درمان هستند. گاهی اوقات این علائم نشانه سرماخوردگی یا عفونت دستگاه تنفسی فوقانی است.

علائم فیبروز ریوی عبارتند از:

تنفس کوتاه و کم عمق
سرفه خشک که از بین نمی رود.
خستگی
تنگی نفس، به خصوص در حین یا بلافاصله پس از ورزش
کاهش وزن ناگهانی

با پیشرفت بیماری، برخی افراد علائم زیر را تجربه می کنند:

چاقی نوک انگشتان یا انگشتان پا که پهن تر یا گردتر به نظر میرسند.

سیانوز، پوست مایل به آبی یا پوست خاکستری یا سفید اطراف دهان یا چشم ها ناشی از اکسیژن بسیار کم در خون

تشخیص و آزمایشات

پزشک در مورد سابقه پزشکی بیمار سوال خواهد کرد. او همچنین یک معاینه فیزیکی برای ارزیابی دقیق علائم انجام می دهد. آنها ممکن است از گوشی پزشکی برای گوش دادن به تنفس بیمار، گوش دادن به صداهای غیرطبیعی استفاده کنند.

فیبروز ریوی می تواند بسیار شبیه سایر بیماری های ریوی شایع تر باشد که می تواند تشخیص را دشوار کند. پزشک همچنین ممکن است یک یا چند آزمایش را برای تشخیص فیبروز ریوی تجویز کند:

آزمایش نمونه خلط جهت بررسی عفونت
پزشک ممکن است تست پالس اکسیمتری و آزمایش گاز خون شریانی جهت بررسی سطح اکسیژن خون را توصیه کند.
آزمایش خون: پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی بیماری ها و عفونت های خود ایمنی تجویز کند.
اکوکاردیوگرام جهت بررسی علائم ناشی از مشکلات قلبی
تست های تنفسی: به این تست ها تست های عملکرد ریوی نیز می گویند. دستگاه های مختلف، عملکرد و ظرفیت ریه را اندازه گیری می کنند.
بررسی عدم اشباع اکسیژن: این آزمایش سطح اکسیژن را در خون اندازه گیری می کند. به این صورت که با یک کاوشگر متصل به انگشت یا پیشانی خود به مدت شش دقیقه راه می روید.
بیوپسی: جراح نمونه کوچکی از بافت ریه را از طریق یک برش کوچک در دنده ها برمی دارد. پزشکان گاهی اوقات بیوپسی ریه را برای تایید تشخیص فیبروز ریوی انجام می دهند.
تست های تصویربرداری: اعم از MRI، CTscan

درمان فیبروز ریوی

متأسفانه آسیب ریه ناشی از فیبروز ریوی دائمی است. تشخیص و شروع درمان در اسرع وقت ممکن است به ریه ها کمک کند تا بهتر و طولانی تر کار کنند.
بیشتر درمان‌های فیبروز ریوی بر کاهش علائم و بهبود کیفیت زندگی تمرکز دارند.

پزشک ممکن است یک یا چند درمان را توصیه کند:

دارو: دارودرمانی ممکن است اسکار ریه را کاهش دهند. برخی داروها می توانند به حفظ عملکرد ریه کمک کنند.

اکسیژن درمانی: اکسیژن کافی به بدن کمک می کند تنفس راحت تر باشد. همچنین ممکن است انرژی و قدرت فرد را افزایش دهد.

توانبخشی ریوی: انجام این برنامه ورزشی خاص ممکن است میزان انجام وظایف یا فعالیت های روزمره را بهبود بخشد.

پیوند ریه: پیوند ریه یک یا هر دو ریه بیمار را، با یک ریه سالم از اهداکننده جایگزین می‌ کند. پیوند ریه یک جراحی بزرگ است و همه کاندید آن نیستند.

عوارض فیبروز ریوی چیست؟

بافت های اسکار ریه برای رساندن اکسیژن به بقیه بدن مشکل دارند. این کار سمت راست قلب را تحت فشار قرار می دهد. ممکن است منجر به فشار خون بالا در ریه ها شود که به آن فشار خون ریوی نیز می گویند که در موارد شدید می تواند باعث نارسایی قلبی شود.

پیشگیری

اگر فیبروز ریوی در برخی افراد مشخص شود، می توانند اقداماتی را برای کمک به بدن خود در بهترین شکل ممکن انجام دهند:

شستشوی مکرر دست ها
پرهیز از تماس مستقیم با افراد بیمار
دریافت واکسن ها جهت جلوگیری از ابتلا به ذات الریه، آنفولانزا و کووید 19
داشتن یک رژیم غذایی سالم
داشتن استراحت کافی
اجتناب از استعمال سیگار

مطالب مشابه:

Blog