سرطان معده
سرطان معده
سرطان معده، رشد سلولهایی است که از معده شروع میشود و سپس با توسعه سرطان، در دیوارههای معده رشد میکنند. معده در قسمت میانی بالای شکم، درست زیر دندهها قرار دارد که به تجزیه و هضم غذا کمک میکند. این بیماری ممکن است در هر قسمتی از معده اتفاق بیافتد.
در حدود 95 درصد مواقع، عدم درمان به موقع این بیماری، میتواند یک توده (تومور) ایجاد کند و به اندامهای مجاور مانند کبد و لوزالمعده گسترش یابد.
سرطان معده در چه افرادی رخ میدهد؟
هر کسی ممکن است به این بیماری مبتلا شود، اما برخی از عوامل ممکن است خطر آن را افزایش دهند که شامل: افراد 65 سال به بالا و مردان میباشد.
علائم و علل
سرطان معده معمولاً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمیکند. شایعترین علائم اولیه این بیماری، اغلب کاهش وزن ناگهانی و درد معده است، که معمولاً تا زمانی که سرطان پیشرفته نکرده باشد، ظاهر نمیشود.
علائم این بیماری عبارتند از:
- بی اشتهایی
- مشکل در بلع
- خستگی و ضعف
- حالت تهوع و استفراغ
- کاهش وزن ناگهانی
- سوزش سر دل و سوء هاضمه
- مدفوع سیاه یا استفراغ خونی
- احساس نفخ بعد از صرف غذا
- درد معده، اغلب بالای ناف
- احساس سیری حتی پس از مصرف یک وعده غذایی کوچک یا میان وعده
چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده میشود؟
این بیماری زمانی شکل میگیرد که یک جهش ژنتیکی در DNA سلولهای معده فرد وجود داشته باشد. به دلیل جهش ژنتیکی، سلولها رشد کرده و در نهایت به جای مرگ، تومور ایجاد میکنند. سلولهای سرطانی از سلولهای سالم پیشی میگیرند و ممکن است به سایر قسمتهای بدن گسترش یابند.
عواملی که باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان معده میشوند، عبارتند از:
- سابقه خانوداگی
- عفونت هلیکوپاکتری پیلوری H.Pylori
- بیماری ریفلاکس معده GERD
- گاستریت
- عفونت ویروس اپشتین بار
- سابقه زخم یا پولیپ معده
- رژیم غذایی سرشار از غذاهای چرب، شور و ترش
- رژیمی که میوه و سبزیجات کافی را شامل نمیشود
- قرار گرفتن مکرر در معرض موادی مانند زغال سنگ، فلز و لاستیک
- سیگار
- اضافه وزن و چاقی
عوامل ژنتیکی که باعث افزایش خطر ابتلا به این بیماری میشود:
- سندرم لینچ
- سندرم پتز-جگرز
- سندرم Li-Fraumeni.
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
- سرطان معده منتشر ارثی
- نقص ایمنی متغیر رایج (CVID).
- سرطان معده در افراد دارای گروه خونی A شایعتر است، اما همچنان محققان دلیل آن را دقیق نمیدانند.
تشخیص
پزشک ممکن است سابقه پزشکی و علائم بیمار را سوال کند و یک معاینه فیزیکی انجام دهد. در ادامه پزشکان برای اطمینان از تشخیص، ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص و مرحله بندی سرطان معده درخواست کند.
مرحله بندی به پزشک این امکان را میدهد تا میزان گسترش سرطان را ارزیابی کند. در سرطان معده، مرحله بندی از 0 تا IV است. مرحله 0 به این معنی است که سرطان فراتر از پوشش معده گسترش نیافته است. مرحله IV به این معنی است که به سایر اندامها سرایت کرده است.
آندوسکوپی فوقانی
معمولاً برای تشخیص سرطان معده استفاده میشود.
سونوگرافی آندوسکوپی
نوع خاصی از آندوسکوپی است که میتواند به مرحله بندی سرطان کمک کند. این روش میتواند نشان دهد که آیا سرطان از پوشش معده به دیواره معده سرایت کرده است یا خیر.
تستهای رادیولوژیک
از جمله سی تی اسکن، بلع باریم و MRI، میتوانند به شناسایی تومورها و سایر ناهنجاریهایی که ممکن است مرتبط با سرطان باشند، کمک کنند.
اسکن PET
میتواند نشان دهد که آیا سرطان در سراسر بدن پخش شده است یا خیر.
آزمایش خون
میتواند اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد اندامهای بیمار ارائه دهد. عملکرد ضعیف اندام ممکن است نشان دهنده گسترش سرطان به آن اندام باشد.
لاپاراسکوپی
نوعی جراحی است که به پزشک این امکان را میدهد گسترش سرطان را در زمانی که روشهای کمتر تهاجمی مانند تصویربرداری اطلاعات کافی ارائه نکردهاند، ارزیابی کند.
آزمایش بیومارکر
این آزمایش روشی برای یافتن ژنها، پروتئینها و سایر موارد است که میتوانند اطلاعات دقیقتری از سرطان را ارائه دهند. برخی از بیومارکرها بر نحوه درمان سرطانها تاثیرگذار هستند. همچنین این آزمایش ممکن است به پزشک کمک کند تا درمان مناسبتری را تجویز کند.
برای ارزیابی بیومارکرها، از بافتی که حاوی سرطان معده است، به صورت بیوپسی نمونه برداری میشود و سپس به آزمایشگاه ارسال میگردد. این آزمایش شامل:
- آزمایش HER2
- آزمایش PD-L1
- تست ناپایداری میکروساتلایت MSI
- آزمایش TMB
- آزمایش NTRK
درمان سرطان معده
درمان سرطان معده بستگی به میزان سرطان دارد. برای درمان این بیماری پزشکان که شامل متخصص سرطان و گوارش هستند، میتوانند در مورد گزینههای درمانی به بیمار کمک کنند.
برخی از گزینه های درمانی شامل:
عمل جراحی
بسته به میزان گسترش سرطان، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن سلولهای پیش سرطانی، تومور یا تمام یا بخشی از معده بیمار را توصیه کند.
شیمی درمانی
پزشک از داروها برای کوچک کردن سلولهای سرطانی استفاده میکند و حذف آنها را قبل از جراحی آسانتر میکند. شیمی درمانی همچنین میتواند سلولهای سرطانی باقی مانده را پس از جراحی از بین ببرد. این روش معمولاً در ترکیب با تشعشع استفاده میشود.
پرتودرمانی
پرتودرمانی به تنهایی در درمان سرطان معده موثر نیست، اما ممکن است در کنار شیمی درمانی قبل و بعد از جراحی استفاده شود. این روش همچنین میتواند به تسکین علائم کمک کند.
دارودرمانی
نقاط ضعف سلولهای سرطانی را به صفر میرساند و باعث مرگ آنها میشود. اغلب با شیمی درمانی در سرطانی که عود میکند یا پیشرفته است استفاده میشود.
ایمونوتراپی
به سیستم ایمنی بدن کمک میکند تا سلولهای سرطانی را شناسایی و از بین ببرد که تشخیص آنها ممکن است سخت باشد. بیشتر در سرطانهای عود کننده یا پیشرفته استفاده میشود.
پیشگیری
از سرطان معده نمیتوان پیشگیری کرد، اما میتوان خطر عوارض این بیماری را کاهش داد اگر:
در صورت مثبت بودن تست عفونت هلیکوباکتر پیلوری آن را درمان کنید.
زخم، گاستریت و سایر بیماریهای معده را به سرعت درمان کنید.
مواد غذایی سالم مصرف کنید. داشتن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از میوهها و سبزیجات و کم نمک و گوشت قرمز باشد میتواند خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد. غذاهای سرشار از ویتامین C، بتاکاروتن و کاروتنوئیدها، مانند مرکبات، سبزیجات سبز برگ و هویج، منابع خوبی از مواد مغذی اصلی هستند.
از استعمال دخانیات و استفاده از محصولات تنباکو خودداری کنید.
وزن سالم را حفظ کنید.
نتیجه گیری
سرطان معده همیشه قابل پیشگیری نیست، اما اگر زود تشخیص داده شود، قابل درمان است. بسته به تشخیص سرطان، پزشک ممکن است جراحی را برای برداشتن سلولهای سرطانی یا تومورها توصیه کند. آنها ممکن است ترکیبی از درمانها را پیشنهاد کنند که میتواند سلولهای سرطانی را بکشد یا کوچک کند. در نهایت، در مورد گزینههای درمانی، از جمله مزایا و خطرات آنها، با پزشک خود مشورت کنید.
مطالب مشابه:
بیماری التهابی روده (IBD)
سرطان روده بزرگ
بیماری سلیاک
بیماریهای گوارشی
منابع: my.clevelandclinic ، mayoclinic
