کمبود ویتامین K
کمبود ویتامین K
کمبود ویتامین K معمولاً در نوزادان بیشتر از بزرگسالان رخ می دهد. اما بزرگسالانی که شرایط سلامتی خاصی دارند یا از داروهای خاصی استفاده می کنند، ممکن است خطر کمبود این ویتامین در آنها بیشتر باشد.
دو نوع اصلی ویتامین K وجود دارد: ویتامین K1 (فیلوکینون) از گیاهان به ویژه سبزیجات سبز برگ مانند اسفناج و کلم پیچ به دست می آید. ویتامین K2 (مناکینون) به طور طبیعی در دستگاه روده ایجاد می شود و مانند K1 عمل می کند.
ویتامین K نقش مهمی در انعقاد خون دارد. بدن به این ویتامین نیاز دارد تا پروتئین هایی را تولید کند که در طول فرآیند انعقاد، عمل کنند. نشانه بارز کمبود ویتامین K، خونریزی بیش از حد است.
ویتامین K برای چی خوبه؟
دانشمندان همچنین بر این باروند که این ویتامین برای انعقاد خون، رشد استخوان ها و سلامتی بدن مفید است.
کمبود ویتامین K در کودکان و بزرگسالان:
کمبود این ویتامین در بزرگسالان نادر است، زیرا بسیاری از غذاهایی که ما می خوریم حاوی مقادیر کافی K1 هستند و به همین دلیل، بدن به تنهایی ویتامین K2 تولید می کند. علاوه بر این، بدن در بازیافت منایع ویتامین K عملکرد بسیار خوبی دارد. با این حال، برخی شرایط و برخی داروها می توانند رد جذب و تولید ویتامین K اختلال ایجاد کنند و کمبود آن را ممکن سازند.
کمبود این ویتامین در نوزادان بسیار شایع تر است. در نوزادان، این وضعیت VKDB نامیده می شود که برای خونریزی ناشی از کمبود ویتامین K است.
علائم کمبود ویتامین K
علامت اصلی کمبود این ویتامین، خونریزی زیاد است. به خاطر داشته باشید که ممکن است خونریزی در نقاطی به غیر از محل بریدگی یا زخم ایجاد گردد. همچنین خونریزی ممکن است با عوامل زیر ظاهر شوند:
- کبود شدن سریع
- لخته های خونی کوچک زیر ناخن ها
- خونریزی در غشاهای مخاطی
- مدفوع تیره و خونی
در نوزادان، پزشکان ممکن است کمبود ویتامین K را در موارد زیر مشاهده کنند:
- خونریزی از ناحیه ای که بند ناف برداشته شده است.
- خونریزی در پوست بینی، دستگاه گوارش یا سایر نواحی
- خون ریزی در آلت تناسلی در صورتی که کودک ختنه شده باشد.
- خونریزی ناگهانی مغز که بسیار خطرناک و تهدیدکننده حیات است
کمبود ویتامین K در افراد بزرگسال زیر بیشتر است، اعم از:
- افرادی که از داروهای ضد انعقاد کومارینی مانند وارفارین استفاده می کنند.
- آنتی بیوتیک مصرف می کنند.
- افرادی که سوء جذب چربی دارند.
- رژیم غذایی با کمبود شدید ویتامین K دارند.
- استفاده از داروهایی مانند فنی توئین یا ایزونیازید در رحم
- بیماری کبد که می تواند باعث بی اثر شدن ویتامین K شود
- جذب ضعیف ویتامین ها به دلیل اسهال، بیماری سلیاک یا فیبروز کیستیک.
نوزادان تازه متولد شده به دلایل مختلفی در معرض خطر کمبود ویتامین K هستند، از جمله:
- عدم انتقال مناسب ویتامین K از جفت مادر به جنین
- شیر مادر با ویتامین K کم
- عدم استفاده مناسب کبد نوزاد از ویتامین K
- عدم تولید ویتامین K در نوزادان تازه متولد
عوارض کمبود ویتامین K چیست؟
کمبود این ویتامین می تواند تهدید کننده حیات باشد. اگر نوزاد شما خونریزی کنترل نشده داشته باشد، بدن او خون زیادی از دست می دهد، این اتفاق می تواند منجر به نارسایی اندام، تشنج و کما شود.
غذاهای سرشار از ویتامین K
- اسفناج
- کلم پیچ
- چغندر
- شلغم
- کلم بروکلی
- ریحان خشک
- مریم گلی خشک
- آویشن
- مرزنجوش
- پونه کوهی
- سبزی جعفری
- گشنیز خشک
- پیازچه
- شاهی
- کلم بروکسل
- کاهو
- روغن سویا
- سس مایونز
- جگر گاو
- سوسیس بوقلمون
- گوشن مرغ
- ماهی
- پپرونی
- پنیر
- بیکن
تشخیص
در ابتدا پزشک یک سابقه پزشکی از شما میگیرد تا ببیند آیا در معرض خطر کمبود این ویتامین هستید یا خیر. پزشک برای تشخیص کمبود این ویتامین، ممکن است آزمایش زمان پروترومبین (PT) را درخواست کند. این آزمایش خون می تواند مدت زمان لخته شدن خون را اندازه گیری می کند.
درمان
درمان ویتامین K داروی فیتونادیون است که حاوی ویتامین K1 می باشد. اکثر اوقات پزشکان این دارو را به عنوان یک داروی خوراکی تجویز می کنند. گاهی اوقات ممکن است پزشک آن را زیر پوست تزریق کند.
پزشک برای فردی که داروی ضد انعقاد مصرف می کند، دوز کمتری از فیتونادیون تجویز می کند. این دارو از تداخل داروهای ضد انعقاد در تولید ویتامین K بدن جلوگیری می کند.
پیشگیری
شما نمی توانید از تمامی موارد کمبود این ویتامین جلوگیری کنید، به ویژه مواردی که ناشی از یک بیماری زمینه ای مانند بیماری کبد است. بهترین راه برای جلوگیری از کمبود ویتامین K این است که به کودک خود واکسن ویتامین K تزریق کنید. معمولاً پزشکان این واکسن را در مدت زمان کوتاهی پس از تولد نوزاد انجام می دهند.
نتیجه گیری
کمبود ویتامین K می تواند کمی نگران کننده باشد. در حالی که این بیماری در صورت تشخیص زودهنگام قابل درمان است، در صورت عدم درمان ممکن است تهدید کننده حیات باشد. در صورت مشاهده علائم خونریزی غیر قابل کنترل، فوراً به اورژانس بیمارستان مراجعه کنید.
مطالب مشابه:
