اختلالات تخمک گذاری چیست؟
اختلالات تخمک گذاری چیست؟
اختلالات تخمک گذاری یکی از شایعترین علل ناباروری در زنان است. این اختلالات طیفی از شرایط است که بر سیستم غدد درون ریز زنان تأثیر میگذارد، که هورمونها و الگوهای تخمک گذاری او را کنترل میکند، فرآیندی که طی آن تخمدان زنان در طول چرخه قاعدگی او تخمک آزاد میکند. اختلالات تخمک گذاری میتواند باعث تخمک گذاری نامنظم و همچنین عدم تخمک گذاری شود، که یکی از دلایل شایع سیکلهای قاعدگی نامنظم است.
این اختلالات اغلب در نتیجه شرایط زیر رخ میدهد:
- اختلال عملکرد هیپوتالاموس، کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
- نارسایی زودرس تخمدان
- پرولاکتین بیش از حد، هورمونی که در کنار بسیاری از عملکردهای دیگر، تولید شیر مادر را افزایش میدهد.
اختلالات تخمک گذاری و ناباروری
اختلالات تخمک گذاری یکی از علل شایع ناباروری در زنان است. در طول چرخه قاعدگی طبیعی، سیستم غدد درون ریز، بدن را برای بارداری آماده میکند و هورمونهایی را ترشح میکند که مهمترین آنها هورمون آزاد کننده گنادوتروپین (GnRH)، هورمون محرک فولیکول (FSH) و هورمون لوتئینیزه کننده (LH) است.
GnRH و FSH هورمونهایی هستند که تا حد زیادی مسئول بلوغ تخمک در تخمدان زنان هستند. LH باعث آزاد شدن نهایی تخمک بالغ در لوله فالوپ میشود، جایی که میتواند توسط اسپرم بارور شود.
اگرچه طول چرخه متفاوت است، زنانی که به طور منظم تخمک گذاری میکنند، معمولاً سیکل قاعدگی 28 روزه دارند و یک بار در این دوره 28 روزه تخمک گذاری میکنند. زنانی که دارای عدم تعادل هورمونی یا کمبود هورمون هستند ممکن است عدم تخمک گذاری و در نتیجه ناباروری را تجربه کنند.
علائم اختلالات تخمک گذاری چیست؟
بسته به علت اختلال تخمک گذاری و هورمونهای موثر بر تخمک گذاری، علائم متفاوت خواهد بود. در برخی موارد، ناباروری ممکن است تنها علامت باشد. سایر موارد عبارتند از:
سیکلهای قاعدگی نامنظم: اختلالات تخمک گذاری اغلب به صورت دورههای نامنظم یا عدم وجود کامل قاعدگی ظاهر میشود.
تغییرات در جریان قاعدگی: به دلیل اختلالات تخمک گذاری، خونریزی قاعدگی غیرقابل پیش بینی میشود که یا بیش از حد و یا ناچیز است.
درد لگن: گاهی اوقات درد مداوم لگن میتواند یکی از علائم تخمک گذاری باشد.
افزایش موهای بدن: شرایطی مانند PCOS باعث ایجاد هیرسوتیسم میشود که یک چالش زیبایی برای موهای زائد بدن است.
مشکلات پوستی: اختلالات تخمک گذاری ممکن است به عنوان مشکلات پوستی، به ویژه آکنه، به دلیل عدم تعادل هورمونی رخ دهد.
تشخیص اختلالات تخمک گذاری چیست؟
پزشکان از روشها و استراتژیهای تشخیصی مختلفی برای درک اختلالات تخمک گذاری و گزینههای درمانی استفاده میکنند. این موارد عبارتند از:
تاریخچه پزشکی و معاینه فیزیکی: پزشکان یک تاریخچه پزشکی جامع جمع آوری میکنند. این تحقیق به الگوهای قاعدگی، عوامل سبک زندگی و وجود شرایط پزشکی زمینهای میپردازد.
آزمایش هورمونی و دقت آنالیز خون: آزمایشهای خون برای درک چالشهای پیچیده هورمونی مفید است. این آزمایشها سطوح هورمونهایی مانند LH (هورمون لوتئین کننده)، FSH (هورمون محرک فولیکول)، AMH، پروژسترون و هورمونهای تیروئید را بررسی میکنند.
پیگیری تخمک گذاری: روشهای پیگیری مانند نظارت بر دمای پایه بدن، مشاهده تغییرات مخاط دهانه رحم، یا استفاده از کیتهای پیش بینی تخمک گذاری اطلاعات جامعی را ارائه میدهند.
سونوگرافی لگن: سونوگرافی ترانس واژینال دسترسی بصری به تخمدانها را فراهم میکند و امکان تشخیص علائم بیماریهایی مانند سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا ناهنجاریهای ساختاری که ممکن است تخمک گذاری را مختل کنند، میدهد.
بیوپسی آندومتر: برای به دست آوردن بینش در مورد اثرات تخمک گذاری یا عدم وجود آن، نمونه برداری ظریف از پوشش رحم ممکن است انجام شود. این بررسی میکروسکوپی بافت آندومتر، تأثیر نوسانات هورمونی را بر محیط رحم نمایان میکند و به تشخیص کمک میکند.
لاپاراسکوپی: این تکنیک جراحی به تجسم مستقیم تخمدانها و ناحیه لگن کمک میکند و امکان شناسایی شرایطی مانند آندومتریوز یا کیستهای تخمدان را فراهم میکند.
نحوه اندازه گیری ذخیره تخمدان
در زنان مسنتر، مشکلات مربوط به تخمکگذاری ممکن است ناشی از «پیری» طبیعی تخمکهایشان باشد. هنگامی که تخمکهای یک زن تخلیه میشود، زنان به طور کلی یائسه میشوند. برخی از زنان ممکن است در سنین پایین یائسگی (نارسایی زودرس تخمدان) را تجربه کنند. وضعیت تخمدانها (ذخیره تخمدان) را میتوان با سونوگرافی شمارش تخمک (AFC) و آزمایش خون برای هورمون محرک فولیکول (FSH)، استرادیول و هورمون آنتی مولرین (AMH) در روز 3 سیکل قاعدگی تعیین کرد.
گزینههای درمان
درمان اختلالات تخمک گذاری بر بهبود کیفیت و دفعات تخمک گذاری متمرکز است. برخی از درمانها عبارتند از:
داروهای باروری: هر دو داروی باروری خوراکی و تزریقی میتوانند تخمدانها را برای تولید و آزادسازی تخمک تحریک کنند. اکثر زنان به یک داروی خوراکی پاسخ میدهند که به حداقل نظارت نیاز دارد. اگر داروهای خوراکی بر روی بیممار تاثیر نداشته باشد، داروهای تزریقی را شروع میکند که نیاز به نظارت دقیقتر توسط پزشک دارد.
تغییرات سبک زندگی: علاوه بر دارو برای بیماریهای تیروئید، بیماران بهتر است تا سبک زندگی خود را تغییر دهند. حفظ وزن در حد مطلوب، ورزش منظم و روشهای کاهش استرس پیشنهاد میشود.
درمان جایگزینی هورمون تیروئید: برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید یا پرکاری تیروئید، تیروکسین (T4) به بازگرداندن سطح تیروئید به محدوده نرمال کمک میکند. پزشکان بیماران را به دلیل مصرف داروهای خوراکی تحت نظر میگیرند تا مطمئن شوند که داروها را طبق دستور و کم یا زیاد مصرف نمیکنند.
مطالب مشابه:
آزواسپرمی چیست؟
الیگواسپرمی (تعداد کم اسپرم)
اندومتریوز
اختلالات اسپرم
منابع: templehealth ، fertilitynj ، bocafertility